Pengisytiharan kemerdekaan

Pengisytiharan kemerdekaan merupakan satu penegasan daripada sesebuah negara atau negara-negara yang bercita-cita untuk merdeka. Keadaan ini biasanya diistiharkan daripada sebahagian atau keseluruhan jajahan dari sesebuah negara lain, negara yang runtuh atau pemisahan jajahan daripada negara yang lebih besar. Bukan kesemua pengisytiharan kemerdekaan berjaya dan memberi kemerdekaan untuk kawasan-kawasan ini.

Pengisytiharan kemerdekaan selalunya dibuat tanpa persetujuan negara induk, maka ia kadang kala dikenali sebagai pengisytiharan kemerdekaan sebelah pihak, terutamanya daripada pihak yang mempersoalkan kesahan pengisytiharan.

Sejarah pengisytiharan kemerdekaan negara-negara

Wilayah	Deklarasi	Tarikh	Tahun	Induk	Tandatangan	Negara pertama mengakui
Albania	Pengisytiharan kemerdekaan Albania	28 November	1912	Empayar Uthmaniyyah		Italy
Wilayah-wilayah Bersatu Amerika Selatan (kini Argentina)	Pengisytiharan kemerdekaan Argentina	9 Julai	1816	Sepanyol	Kongres Tucumán	American
Amerika Syarikat	Perisytiharan Kemerdekaan Amerika Syarikat	4 Julai	1776	Great Britain	Kongres Benua Kedua	Perancis
Azerbaijan	Republik Demokratik Azerbaijan	28 Mei	1918	Empayar Rusia		Empayar Uthmaniyyah
Bangladesh	Pengisytiharan kemerdekaan Bangladesh	16 Disember	1971	Pakistan		Bhutan
Belarus	Persetujuan Belavezha	8 Disember	1991	Kesatuan Soviet	Presiden Rusia, Ukraine dan Belarus	Turki
Belgium	Pengisytiharan kemerdekaan Belgium	4 Oktober	1830	Belanda	Kerajaan Sementara Belgium	perancis
Brazil	Pengisytiharan kemerdekaan Brazil	7 September	1822	Portugal	Pedro I dari Brazil	Amerika Syarikat
Bulgaria	Pengisytiharan kemerdekaan Bulgaria	22 September	1908	Ottoman Empire	Ferdinand dari Bulgaria dan Kerajaan Bulgaria	turki
Amerika Tengah	Pengisytiharan Kemerdekaan Amerika Tengah	15 September	1821	Sepanyol
Belanda	Akta Persumpahan	26 Julai	1581	Empayar Habsburg	Kesatuan Utrecht	jerman
Cameroon Selatan	Pengisytiharan Kemerdekaan Cameroon Selatan	31 Disember	1999	Cameroon		Cameron's
Carolina Selatan	Declaration of the Immediate Causes Which Induce and Justify the Secession of South Carolina from the Federal Union	24 Disember	1860	Amerika Syarikat	penduduk Carolinia Selatan di Charleston	Mexico
Chile	Pengisytiharan Kemerdekaan Chile	12 Februari	1818	Sepanyol	Kongres Kebangsaan	Portugal
Colombia	Pengisytiharan Kemerdekaan Colombia	20 Julai	1810	Sepanyol		America
Croatia	Pengisytiharan Kemerdekaan Croatia	25 Jun	1991	Yugoslavia		Iceland
Republik Cyprus Utara Turki	Pengisytiharan Kemerdekaan Republik Cyprus Utara Turki	15 November	1983	Cyprus		Turki
Republik Dominica	Pengisytiharan Kemerdekaan Dominica	27 Februari	1844	Haiti
Estonia	Pengisytiharan Kemerdekaan Estonia	24 Februari	1918	Rusia	Jawatankuasa Penyelamat	Republik Sosialis Persekutuan Soviet Rusia
Estonia	Pengesahan semula kemerdekaan Estonia	20 Ogos	1991	Kesatuan Soviet	Kongres Estonia	Iceland (mengesahkan kembali pengakuan terdahulu)
Filipina	Pengisytiharan Kemerdekaan Filipina	12 Jun	1898	Sepanyol	Emilio Aguinaldo, Katipunan	Amerika Syarikat
Finland	Pengisytiharan Kemerdekaan Finland	19 Disember	1917	Rusia	Parlimen Finland	Soviet
Georgia (negara)	Pengisytiharan kemerdekaan Georgia	9 April	1991	Kesatuan Soviet		Jerman
Georgia (negeri A.S.)	Pengisytiharan pemisahan Georgia	29 Januari	1861	Amerika Syarikat		America
Guinea-Bissau	Pengisytiharan kemerdekaan Guinea-Bissau	24 September	1973	Portugal		Portugal
Haiti	Pengisytiharan Kemerdekaan Haiti	1 Januari	1804	Perancis	Jean-Jacques Dessalines	perancis
Hungary	Pengisytiharan Kemerdekaan Hungaria	17 April	1848	Empayar Austria		Austria
Iceland	Pengisytiharan Kemerdekaan Iceland	17 Jun	1944	Denmark		norway
India	Pengisytiharan Kemerdekaan India	15 Ogos	1947	United Kingdom		United Kingdom
Indonesia	Pengisytiharan Kemerdekaan Republik Indonesia	17 Ogos	1945	Belanda	Sukarno & Mohammad Hatta	Mesir
Ireland	Pengisytiharan Republik Ireland	24 April	1916	United Kingdom	Irish Volunteers Tentera Warganegara Ireland	spayol
Republik Ireland	Pengisytiharan Kemerdekaan Ireland	21 Januari	1919	United Kingdom	Dáil Éireann	RSPS Rusia
Israel	Pengisytiharan Kemerdekaan Israel	14 Mei	1948	United Kingdom	Majlis Orang Yahudi	Amerika Syarikat
Katanga	Pengisytiharan Kemerdekaan Katangan		1960	Congo (Léopoldville)		eq guinea
Korea	Pengisytiharan Kemerdekaan Korea	1 Mac	1948	amerika dan Soviet		china
Kosovo	Pengisytiharan Kemerdekaan Kosovo 1990	?	1990	Serbia		Albania
Kosovo	Pengisytiharan kemerdekaan Kosovo	17 Februari	2008	Serbia	Perhimpunan Kosovo	Afghanistan
Republik Lakotah	Pengisytiharan kemerdekaan Republik Lakotah	19 Disember	2007	Amerika Syarikat	Perwakilan Pembebasan Lakotah	United Kingdom
Latvia	Pengembalian Kemerdekaan Republik Latvia	4 Mei	1990	Kesatuan Soviet	Supreme Soviet of the Latvian SSR	Iceland
Lithuania	Akta Kemerdekaan Lithuania	16 Februari	1918	Jerman, Rusia	Majlis Lithuania	Jerman
Lithuania	Akta Kewujudan Semula Negara Lithuania	11 Mac	1990	Kesatuan Soviet	Majlis Tertinggi Lithuania	Iceland
Makedonia Utara	Kemerdekaan Republik Macedonia		1991	Yugoslavia		Bulgaria
Mississippi	A Declaration of the Immediate Causes which Induce and Justify the Secession of the State of Mississippi from the Federal Union	9 Januari	1861	Amerika Syarikat		United Kingdom
Moldova	Pengisytiharan Kemerdekaan Republik Moldova	27 Ogos	1991	Kesatuan Soviet	Parlimen Republik Moldova	Romania
Montenegro	Pengisytiharan Kemerdekaan Montenegro	3 Jun	2006	Serbia dan Montenegro	Perhimpunan Republik Montenegro	Iceland
Negeri-Negeri Pamah (kini dalam Belanda)	Akta Persumpahan	26 Julai	1581	Sepanyol		belgium
New Zealand	Pengisytiharan Kemerdekaan New Zealand		1835	United Kingdom		United Kingdom
Norway	Perlembagaan Norway	17 Mei	1814	Kesatuan berdasarkan Perjanjian Kiel	Majlis perlembagaan	Russia
Papua New Guinea	Hari Kemerdekaan	16 September	1975	Australia	Perdana Menteri Pertama: Michael Somare	United Kingdom
Peru	Akta Pengisytiharan Kemerdekaan Peru	28 Julai	1815	Sepanyol	José de San Martín	Portugal
Rhodesia	Pengisytiharan Kemerdekaan Sebelah Pihak Rhodesia	11 November	1965	United Kingdom	Ian Smith dan anggota kabinet selebihnya	United Kingdom
Romania	Pengisytiharan Kemerdekaan Romania	22 Mei	1877	Empayar Uthmaniyyah	Raja Carol I	bulgaria
Republik Ruthenia Karpatos	Pengisytiharan kemerdekaan Ruthenia Karpatos	25 Oktober	2008	Ukraine	Kongres Ruthenia Karpatos	Russia
Russia	Persetujuan Belavezha	8 Disember	1991	Kesatuan Soviet	Presiden Rusia, Ukraine dan Belarus	Amerika
Scotland	Pengisytiharan Arbroath	6 April	1320	England	pemimpin Scotland	perancis
Kewizuraian Sepanyol Baru (kini Mexico)	Akta Rasmi Pengisytiharan Kemerdekaan Amerika Utara	November 6	1813	Sepanyol	Kongres Anáhuac	spanyol
Singapura	Pengisytiharan Singapura^[1]	9 Ogos	1965	Malaysia	Lee Kuan Yew, Perdana Menteri Singapura	china
Slovenia	Pengisytiharan Kemerdekaan Slovenia	25 Jun	1991	Yugoslavia		Croatia
Somaliland	Pengisytiharan Kemerdekaan Somaliland		1963	iitaly		Somalia
Persekutuan Tanah Melayu (kini Malaysia)	Akta Kemerdekaan Persekutuan Tanah Melayu 1957	31 Ogos	1957	United Kingdom	Tunku Abdul Rahman, Perdana Menteri Tanah Melayu	Palestine
Texas	Pengisytiharan Kemerdekaan Texas	2 Mac	1836	Mexico		Perancis
Texas	A Declaration of the Causes which Impel the State of Texas to Secede from the Federal Union	1 Februari	1861	Amerika Syarikat	Texas Legislature	America
Timor Leste	Pengisytiharan Kemerdekaan Timur Timor	28 November	1975	Portugal		Maghribi
Ukraine	Pengisytiharan Kemerdekaan Ukraine	24 Ogos	1991	Kesatuan Soviet	Verkhovna Rada	Poland
Uzbekistan	Pengisytiharan Kemerdekaan Uzbekistan	31 Ogos	1991	Kesatuan Soviet	Majlis Tertinggi Uzbekistan	Turki
Venezuela	Pengisytiharan Kemerdekaan Venezuela	5 Julai	1811	Kerajaan Sepanyol	Perwakilan negeri-negeri Venezuela	Perancis
Vietnam	Pengisytiharan Kemerdekaan Republik Demokratik Vietnam	2 September	1945	Jepun	Ho Chí Minh	Kesatuan Soviet

Lihat juga

Rujukan

^ Singapura dipaksa keluar oleh daripada Malaysia oleh Parlimen Malaysia, dan pengisytiharan kemudian dipersetujui oleh kedua-dua kerajaan. Lihat Independence of Singapore Agreement 1965 Diarkibkan 2017-06-28 di Wayback Machine (1985 Rev. Ed.).

[1] Singapura dipaksa keluar oleh daripada Malaysia oleh Parlimen Malaysia, dan pengisytiharan kemudian dipersetujui oleh kedua-dua kerajaan. Lihat Independence of Singapore Agreement 1965 Diarkibkan 2017-06-28 di Wayback Machine (1985 Rev. Ed.).

[1]