Buka menu utama
Wikipedia

Barisan Nasional

Parti Pembangkang Malaysia
(Dilencongkan dari BN)
"BN" dilencongkan di sini.

Barisan Nasional (juga dikenali sebagai BN) merupakan parti gabungan di Malaysia yang ditubuhkan pada 1 Januari 1973 sebagai pengganti kepada Parti Perikatan, ia meneruskan pemerintahannya (termasuk era Perikatan) sejak kemerdekaan sehingga tewas pada pilihan raya umum Malaysia 2018. Ibu pejabatnya terletak di ibu negara Malaysia iaitu Kuala Lumpur. Parti gabungan ini sering mengungguli jumlah kerusi di setiap negeri di Malaysia. Pada Pilihan Raya Umum ke-14 yang lalu, parti ini telah kehilangan majoriti buat kali pertama dalam sejarah dengan memenangi hanya 79 daripada 222 kerusi yang dipertandingkan. Pengerusi Parti Najib Razak telah menjadi Perdana Menteri Malaysia dari 3 April 2009 hingga 10 Mei 2018. Di peringkat negeri, Barisan Nasional menguasai Dewan Undangan Negeri di Pahang dan Perlis sahaja. Kerusi parlimen yang dipegang kini telah berkurangan kepada 48 kerusi setelah parti komponen di Sarawak mengisytiharkan keluar dari BN, dan setelah Ahli Parlimen dari Bagan Serai, Bukit Gantang dan Masjid Tanah, Kimanis, Jeli dan Labuan meninggalkan UMNO.

Barisan Nasional
National Front
باريسن ناسيونل
国民阵线
பாரிசான் நேசனல்
PengerusiDato' Seri Dr. Ahmad Zahid Hamidi
Setiausaha-AgungDatuk Seri Utama Tengku Adnan bin Tengku Mansorp
PengasasTun Haji Abdul Razak Dato' Hussein
Timbalan PengerusiDato' Seri Utama Haji Mohamad Haji Hasan
Naib PengerusiDatuk Seri Ir. Dr. Wee Ka Siong
Tan Sri Dato' Sri S. Vigneswaran Sanasee
SloganRakyat Didahulukan, Pencapaian Diutamakan
Diasaskan1 Januari 1973; 46 tahun yang lalu (1973-01-01)
DidahuluiPerikatan[1][2]
Ibu pejabatAras 8, Menara Dato’ Onn, Pusat Dagangan Dunia Putra, Jalan Tun Ismail, 50480 Kuala Lumpur, Malaysia
AkhbarPro-BN:
New Straits Times
The Star
Utusan Malaysia
Berita Harian
Harian Metro
Kosmo!
Nanyang Siang Pau
Tamil Nesan
Sayap beliaPergerakan Pemuda Barisan Nasional
IdeologiKonservatif[3]
Demokrasi[4]
1Malaysia
Pragmatisme[5][6]
Kedudukan politikSayap kiri
Warna rasmiBiru, Putih dan Merah
Dewan Negara:
28 / 70
Dewan Rakyat:
41 / 222
Dewan Undangan Negeri:
131 / 576
Tapak web
www.barisannasional.org.my
Politik Malaysia
Parti politik
Pilihan raya

Barisan Nasional mempekerjakan model pemerintah yang sama antara pendahulunya dengan gabungan Perikatan tetapi pada skala yang lebih luas, dengan sehingga 14 parti politik komunal yang terlibat dalam gabungan pada satu ketika.[7] Ia menguasai politik Malaysia selama lebih tiga puluh tahun selepas ia diasaskan, tetapi sejak 2008 telah menghadapi cabaran yang lebih kuat dari parti pembangkang, terutamanya Pakatan Rakyat dan Pakatan Harapan. Bersama dengan pendahulunya (Perikatan), ia dianggap sebagai parti gabungan pemerintah yang paling lama dalam dunia demokrasi.[8] Setakat 23 Jun 2018, hanya tinggal tiga parti komponen dalam BN iaitu Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu, Persatuan Cina Malaysia dan Kongres India Malaysia.

SejarahSunting

PenubuhanSunting

Barisan Nasional telah diwujudkan sebagai pengganti terus kepada gabungan parti Perikatan, iaitu tiga parti yang menubuhkan Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), Persatuan Cina Malaysia (MCA) dan Kongres India Malaysia (MIC). Ia diasaskan selepas pilihan raya umum 1969 dan rusuhan 13 Mei. Parti Perikatan menjadi lemah dalam pilihan raya 1969 kepada parti-parti pembangkang, khususnya parti baru Parti Tindakan Demokratik dan Gerakan, dan Parti Islam Se-Malaysia (PAS). Walaupun Perikatan memenangi majoriti kerusi, ia mendapat kurang daripada separuh undi popular, dan ketegangan antara masyarakat yang berbeza menyebabkan rusuhan dan pengisytiharan keadaan darurat.[9] Selepas Parlimen Malaysia disusun semula pada tahun 1971, rundingan bermula dengan bekas parti pembangkang seperti Gerakan dan Parti Progresif Rakyat, kedua-duanya menyertai Perikatan pada tahun 1972, dengan cepat diikuti oleh PAS.

Pada tahun 1973, Parti Perikatan digantikan oleh Barisan Nasional.[7][10] Barisan Nasional, termasuk parti serantau dari Sabah dan Sarawak (Parti Perikatan Sabah, Parti Rakyat Bersatu Sarawak (SUPP), Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB), dibentuk sebagai gabungan besar 11 parti di bawah kepimpinan Perdana Menteri ketika itu Tun Abdul Razak.[11] Ia didaftarkan pada Jun 1974 untuk bertanding pada pilihan raya umum 1974, yang dimenanginya dengan kejayaan yang besar.

1977–2007Sunting

Pada tahun 1977, PAS diusir dari Barisan Nasional berikutan pemberontakan di dalam badan perundangan negeri Kelantan terhadap ketua menteri yang dilantik oleh kerajaan persekutuan.[7] Barisan Nasional bagaimanapun memenangi pilihan raya umum 1978 dengan meyakinkan, dan terus menguasai politik Malaysia pada dekad tahun 1980-an dan 1990-an walaupun terdapat kerugian dalam pilihan raya negeri, seperti kehilangan Kelantan ke PAS, dan Sabah ke Parti Bersatu Sabah.

Menjelang 2003, Barisan Nasional telah berkembang menjadi gabungan yang dibentuk oleh lebih daripada sedozen parti komunal. Ia dilakukan dengan baik pada pilihan raya umum 2004, memenangi 198 daripada 219 kerusi.

Walaupun Barisan Nasional tidak pernah mencapai lebih daripada 67% undi popular dalam pilihan raya dari 1974 hingga 2008, ia mengekalkan dua pertiga majoriti kerusi berturut-turut di Dewan Rakyat hingga 2008, mendapat manfaat daripada sistem pengundian pertama yang lalu.[12]

2008–2018Sunting

 
Pegawai parti BN peringkat tinggi memegang salinan manifesto parti pada perhimpunan pra-pemilihan pada tahun 2013. Di barisan hadapan, dari kiri, adalah Chua Soi Lek (MCA), Tan Sri Muhyiddin Yassin, Najib Razak dan Tengku Adnan Tengku Mansor (UMNO), dan Abdul Taib Mahmud (PBB).

Pada pilihan raya umum 2008, Barisan Nasional kehilangan lebih satu pertiga daripada kerusi Parlimen kepada Pakatan Rakyat, satu pakatan longgar parti pembangkang. Ini menandakan kegagalan pertama BN untuk memenangi dua pertiga supermajoriti di Parlimen sejak 1969. Lima kerajaan negeri—Kelantan, Kedah, Pulau Pinang, Perak, dan Selangor, jatuh ke Pakatan Rakyat. Perak bagaimanapun kemudian dikembalikan melalui keputusan mahkamah berikutan krisis perlembagaan. Sejak 2008, gabungan itu menyaksikan parti komponen bukan Melayu sangat berkurangan di Semenanjung.[13]

Kerugian terus berlaku pada pilihan raya umum 2013, dan ia mencatatkan keputusan pilihan raya terburuk. BN kembali ke Kedah, tetapi kehilangan beberapa kerusi di Parlimen dan undi popular kepada Pakatan. Ia hanya memenangi 47% undi popular, namun ia berjaya memperoleh 60% daripada 222 kerusi parlimen, dengan itu mengekalkan kawalan parlimen.[14]

Protes BERSIH 5 di Kuala Lumpur dilancarkan pada tahun 2016 melaungkan keinginan rakyat untuk mengakhiri kerakusan kuasa dan penyelewengan di Malaysia. Protes ini tertumpu di kawasan bandar, sedangkan BN tersebar di seluruh kawasan desa. Namum korupsi 1MDB, Tabung Haji dan Felda mendapat perhatian umum dan pemerintah BN melihat sokongan rakyat menurun.

Semasa Pilihan raya umum Malaysia ke-14, Barisan Nasional kehilangan kawalan parlimen ke Pakatan Harapan, hanya memenangi 78 kerusi parlimen dari jumlah 222. Ia sekaigus menamatkan pemerintahan Barisan Nasional selama 41 tahun, membuka jalan bagi perubahan kerajaan pertama dalam Sejarah Malaysia. Gabungan itu memenangi hanya 34% undi popular, walaupun usaha sengit mengatasi perbatasan dengan menyusun kembali batas pilihan raya. Selain daripada kegagalan mereka mendapatkan semula kerajaan negeri Pulau Pinang, Selangor dan Kelantan, enam kerajaan negeri iaitu Johor, Melaka, Negeri Sembilan, Perak, Kedah dan Sabah jatuh ke Pakatan Harapan dan WARISAN (Sabah). Kerajaan negeri Terengganu juga jatuh ke Gagasan Sejahtera (GS).

Berikutan itu, beberapa parti komponen di Sabah mengumumkan meninggalkan Barisan Nasional, iaitu UPKO, LDP dan PBRS.[15] Dan juga, parti Parti Progresif Penduduk juga telah mengisytiharkan keluar Barisan Nasional pada 27 Mei 2018. Pada 12 Jun 2018, PBB, SUPP, PRS dan SPDP keluar secara rasmi dari Barisan Nasional dan membentuk pakatan yang dikenali sebagai Gabungan Parti Sarawak (GPS) dan kekal sebagai pembangkang kerajaan.[16][17][18][19][20][21][22][23]

Pada 23 Jun 2018, Parti Gerakan mengumumkan keluar daripada BN selepas kekalahan pada Pilihan Raya Umum Ke-14 (PRU-14) dan menjadi sebagai pembangkang kerajaan.[24][25] Ahli Parlimen Bagan Serai UMNO Datuk Dr Noor Azmi Ghazali memutuskan untuk meninggalkan parti itu untuk menjadi ahli Parlimen bebas dan memberi sokongan kepada kerajaan Pakatan Harapan pada hari berikutnya, 24 Jun.[26] Lebih lanjut pada 27 Jun, Ahli Parlimen Bukit Gantang UMNO Syed Abu Hussin Hafiz Syed Abdul Fasal mengumumkan keluarnya dari parti itu untuk menjadi ahli bebas Parlimen.[27] Ahli Parlimen Masjid Tanah, Datuk Mas Ermieyati Samsudin, mengumumkan keluar dari UMNO pada 2 Julai 2018. Ini kemudian mengurangkan kerusi parlimen BN kepada hanya 54 kerusi, berbanding 79 kerusi yang dimenangi BN dalam pilihan raya umum.

OrganisasiSunting

Sehingga 2013, majoriti kerusi BN telah dipegang oleh dua parti politik Bumiputera berpusat yang terbesar iaitu Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) dan Parti Pesaka Bumiputera Bersatu (PBB). Bagi sebahagian besar sejarahnya, kedua-dua Persatuan Cina Malaysia dan Kongres India Malaysia telah memainkan peranan utama di dalam BN, tetapi perwakilan mereka di Parlimen dan badan perundangan negeri semakin berkurangan. Bagaimanapun, hampir setiap parti komponen mewakili – dan membatasi keahlian – kepada kaum tertentu: UMNO untuk orang Melayu, MCA untuk orang Cina dan sebagainya. Dalam pandangan beberapa ulama:

Sejak penubuhannya Perikatan terus menjadi gabungan parti komunal. Setiap parti komponen dikendalikan untuk semua niat dan tujuan, kecuali pilihan raya, sebagai pihak yang berasingan. Keanggotaan mereka adalah komunal, kecuali mungkin Gerakan, dan kejayaan mereka diukur dari segi keupayaan mereka untuk mencapai tuntutan-tuntutan mereka yang konvensional.[28]

Walaupun Perikatan dan BN berdaftar sebagai parti politik, keahlian hanya boleh dilakukan secara tidak langsung melalui salah satu daripada parti perlembagaan. Dalam Perikatan, seseorang boleh memegang keahlian langsung, tetapi ia dimansuhkan dengan pembentukan Barisan Nasional. BN menentukan dirinya sebagai "pertubuhan parti politik yang melanggan objek Barisan Nasional". Walaupun dalam pilihan raya, semua calon bertanding di bawah simbol BN, dan terdapat manifesto BN, setiap parti perlembagaan juga mengeluarkan manifesto sendiri, dan terdapat persaingan intra-gabungan untuk kerusi sebelum hari penamaan.[29]

Anggota Komponen Barisan NasionalSunting

Rakan-rakan Mesra Barisan NasionalSunting

Bekas anggota parti komponen Barisan NasionalSunting

Parti ahliSunting

Struktur kepimpinanSunting

Sumber: Carta Organisasi Barisan Nasional

 
Ahmad Zahid Hamidi, pengerusi terkini Barisan Nasional.

Wakil pilihan rayaSunting

Dewan NegaraSunting

SenatorSunting

Rencana utama: Ahli Dewan Negara 2018

Dewan RakyatSunting

Ahli Parlimen Malaysia ke-14Sunting

Rencana utama: Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14


Negeri No. Pelembagaan Parlimen Ahli Parti
  Perlis P001 Padang Besar Zahidi Zainul Abidin UMNO
P003 Arau Dr. Shahidan Kassim UMNO
  Kedah P007 Padang Terap Mahdzir Khalid UMNO
P016 Baling Abdul Azeez Abdul Rahim UMNO
  Kelantan P026 Ketereh Annuar Musa UMNO
P029 Machang Ahmad Jazlan Yaakub UMNO
P032 Gua Musang Tengku Razaleigh Hamzah UMNO
  Terengganu P033 Besut Idris Jusoh UMNO
  Pulau Pinang P041 Kepala Batas Reezal Merican Naina Merican UMNO
  Perak P054 Gerik Hasbullah Osman UMNO
P055 Lenggong Shamsul Anuar Nasarah UMNO
P061 Padang Rengas Mohamed Nazri Abdul Aziz UMNO
P067 Kuala Kangsar Mastura Mohd. Yazid UMNO
P069 Parit Mohd. Nizar Zakaria UMNO
P072 Tapah M. Saravanan Murugan MIC
P073 Pasir Salak Tajuddin Abd. Rahman UMNO
P075 Bagan Datuk Dr. Ahmad Zahid Hamidi UMNO
  Pahang P078 Cameron Highlands Ramli Mohd Nor UMNO
P079 Lipis Abdul Rahman Mohamad UMNO
P081 Jerantut Ahmad Nazlan Idris UMNO
P084 Paya Besar Mohd. Shahar Abdullah UMNO
P085 Pekan Mohd. Najib Abdul Razak UMNO
P086 Maran Ismail Abdul Muttalib UMNO
P087 Kuala Krau Ismail Mohamed Said UMNO
P090 Bera Ismail Sabri Ya'akob UMNO
P091 Rompin Hasan Arifin UMNO
  Selangor P095 Tanjong Karang Noh Omar UMNO
  Putrajaya P125 Putrajaya Tengku Adnan Tengku Mansor UMNO
  Negeri Sembilan P126 Jelebu Jalaluddin Alias UMNO
P127 Jempol Mohd. Salim Shariff UMNO
P131 Rembau Khairy Jamaluddin Abu Bakar UMNO
  Melaka P139 Jasin Ahmad Hamzah UMNO
  Johor P147 Parit Sulong Noraini Ahmad UMNO
P148 Ayer Hitam Wee Ka Siong MCA
P153 Sembrong Hishammuddin Hussein UMNO
P155 Tenggara Adham Baba UMNO
P156 Kota Tinggi Halimah Mohd. Sadique UMNO
P157 Pengerang Azalina Othman Said UMNO
P164 Pontian Ahmad Maslan UMNO
P165 Tanjung Piai Wee Jeck Seng MCA
  Sabah P187 Kinabatangan Bung Moktar Radin UMNO
Jumlah Perlis (2), Kedah (3), Kelantan (3), Terengganu (1), Pulau Pinang (1), Perak (8), Pahang (10), Selangor (1), F.T. Putrajaya (1), Negeri Sembilan (3), Melaka (1), Johor (8), Sabah (1)

Dewan Undangan NegeriSunting

Wakil Dewan Undangan Negeri MalaysiaSunting

Rencana utama: Senarai Wakil Dewan Undangan Negeri Malaysia (2018–)

Dewan Undangan Negeri Perlis
9 / 15
Dewan Undangan Negeri Pahang
25 / 42
Dewan Undangan Negeri Melaka
13 / 28

 Dewan Undangan Negeri Sembilan
16 / 36
Dewan Undangan Negeri Perak
25 / 59
Dewan Undangan Negeri Terengganu
10 / 32

 Dewan Undangan Negeri Johor
16 / 56
Dewan Undangan Negeri Sabah
1 / 60
Dewan Undangan Negeri Kelantan
7 / 45

 Dewan Undangan Negeri Kedah
2 / 36
Dewan Undangan Negeri Selangor
4 / 56

 Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang
2 / 40

Kerajaan negeri Barisan NasionalSunting

Negeri Kepimpinan Ahli Parti Perlembagaan Negeri
  Pahang Menteri Besar Wan Rosdy Wan Ismail UMNO Jelai
  Perlis Menteri Besar Azlan Man[30] UMNO Bintong

Keputusan pilihan raya umumSunting

Pilihan raya Jumalah kerusi menang Peratusan kerusi Jumlah pengundi Peratusan pengundi Keputusan Pilihan raya Ketua Pilihan raya
PRU - 3
74 / 144
 44.34% 1,063,238 51.39% ▼15 kerusi; Kerajaan Tunku Abdul Rahman
PRU - 4
135 / 154
 87.7% 1,287,400 60.8% ▲135 kerusi; Kerajaan Abdul Razak Hussein
PRU - 5
131 / 154
 85.1% 1,987,907 57.2% ▼4 kerusi; Kerajaan Hussein Onn
PRU - 6
132 / 154
 85.7% 2,522,079 60.5% ▲1 kerusi; Kerajaan Mahathir Mohamad
PRU - 7
148 / 177
 83.6% 2,649,263 57.3% ▲16 kerusi; Kerajaan Mahathir Mohamad
PRU - 8
127 / 180
 70.6% 2,985,392 53.4% ▼21 kerusi; Kerajaan Mahathir Mohamad
PRU - 9
162 / 192
 84.4% 3,881,214 65.2% ▲35 kerusi; Kerajaan Mahathir Mohamad
PRU - 10
148 / 193
 76.2% 3,748,511 56.53% ▼15 kerusi; Kerajaan Mahathir Mohamad
PRU - 11
198 / 219
 90.4% 4,420,452 63.9% ▲51 kerusi; Kerajaan Abdullah Ahmad Badawi
PRU - 12
140 / 222
 63.1% 4,082,411 50.27% ▼58 kerusi; Kerajaan Abdullah Ahmad Badawi
PRU - 13
133 / 222
 59.9% 5,237,555 47.38% ▼7 kerusi;Kerajaan Najib Razak
PRU - 14
79 / 222
 35.59% 3,794,827 33.96% ▼54 kerusi; Pembangkang Najib Razak

Keputusan pilihan raya negeriSunting

Pilihan raya negeri Dewan Undangan Negeri
Dewan Undangan Negeri Perlis Dewan Undangan Negeri Kedah Dewan Undangan Negeri Kelantan Dewan Undangan Negeri Terengganu Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang Dewan Undangan Negeri Perak Dewan Undangan Negeri Pahang Dewan Undangan Negeri Selangor Dewan Undangan Negeri Sembilan Dewan Undangan Negeri Melaka Dewan Undangan Negeri Johor Dewan Undangan Negeri Sabah Dewan Undangan Negeri Sarawak Jumlah menang / Jumlah yang dipertandingkan
Majoriti 2/3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
2 / 3
1974
12 / 12
24 / 26
36 / 36
27 / 28
23 / 27
31 / 42
32 / 32
30 / 33
21 / 24
16 / 20
31 / 32
30 / 48
1976
1978
12 / 12
19 / 26
23 / 36
28 / 28
20 / 27
32 / 42
32 / 32
29 / 33
21 / 24
16 / 20
31 / 32
239 / 257
1979
1981
1982
11 / 12
24 / 26
26 / 36
23 / 28
25 / 27
38 / 42
31 / 32
31 / 33
22 / 24
18 / 20
32 / 32
1983
30 / 48
30 / 32
1985
6 / 48
6 / 48
1986
14 / 14
25 / 28
29 / 39
30 / 32
23 / 33
33 / 46
32 / 33
37 / 42
24 / 28
17 / 20
35 / 36
1 / 48
300 / 351
1987
28 / 48
28 / 48
1990
14 / 14
26 / 28
0 / 39
22 / 32
19 / 33
33 / 46
31 / 33
35 / 42
24 / 28
17 / 20
32 / 36
0 / 48
253 / 351
1991
49 / 56
49 / 56
1994
23 / 48
23 / 48
1995
15 / 15
34 / 36
7 / 43
25 / 32
32 / 33
51 / 52
37 / 38
45 / 48
30 / 32
22 / 25
40 / 40
338 / 394
1996
57 / 62
57 / 64
1999
12 / 15
24 / 36
2 / 43
4 / 32
30 / 33
44 / 52
30 / 38
42 / 48
32 / 32
21 / 25
40 / 40
31 / 48
312 / 329
2001
60 / 62
60 / 62
2004
14 / 15
31 / 36
21 / 45
28 / 32
38 / 40
52 / 59
41 / 42
54 / 56
34 / 36
26 / 28
55 / 56
59 / 60
452 / 504
2006
62 / 71
62 / 71
2008
14 / 15
14 / 36
6 / 45
24 / 32
11 / 40
28 / 59
37 / 42
20 / 56
21 / 36
23 / 28
50 / 56
59 / 60
307 / 504
2011
55 / 71
55 / 71
2013
13 / 15
21 / 36
12 / 45
17 / 32
10 / 40
31 / 59
30 / 42
12 / 56
22 / 36
21 / 28
38 / 56
48 / 60
275 / 505
2016
77 / 82
77 / 82
2018
10 / 15
3 / 36
8 / 45
10 / 32
2 / 40
24 / 59
25 / 42
4 / 56
16 / 36
13 / 28
16 / 56
12 / 60
143 / 505

RujukanSunting

  1. ^ Helen Ting. "The Politics of National Identity in West Malaysia: Continued Mutation or Critical Transition? [The Politics of Ambiguity]" (PDF). Southeast Asian Studies, Kyoto University. J-Stage. m/s. 3/21 [33] and 5/21 [35]. UMNO muncul pada tahun 1946 di bawah dorongan Pergerakan Anti-Malayan Union berdasarkan pemahaman ideologi ketuanan Melayu. Presiden pengasasnya, Dato' Onn Jaafar, pernah berkata bahawa gerakan UMNO tidak mematuhi apa-apa ideologi selain Melayuisme, yang ditakrifkan oleh ulama Arifin Omar sebagai "kepercayaan bahawa kepentingan bangsa Melayu mesti ditegakkan atas segala yang lain". Penguasaan politik Melayu adalah realiti asas politik Malaysia, walaupun hakikat bahawa gabungan kerajaan sejak kemerdekaan, Perikatan [kemudiannya berkembang menjadi Barisan Nasional], adalah multiethnic dalam komposisinya. 
  2. ^ Jinna Tay; Graeme Turner (24 July 2015). Television Histories in Asia: Issues and Contexts. Routledge. m/s. 127–. ISBN 978-1-135-00807-9. 
  3. ^ Timothy J. Lomperis, September 1996, 'From People's War to People's Rule: Insurgency, Intervention, and the Lessons of Vietnam', page 212, ISBN 0807822736
  4. ^ Senkyr, Jan (2013), "Political Awakening in Malaysia", KAS International Reports (7): 73–74 
  5. ^ "Barisan Nasional: Ideologi". 
  6. ^ Objektif Barisan Nasional
  7. ^ a b c Joseph Liow; Michael Leifer (20 November 2014). Dictionary of the Modern Politics of Southeast Asia. Routledge. m/s. 102–. ISBN 978-1-317-62233-8. 
  8. ^ Anuradha Raghu; Niluksi Koswanage (5 May 2013). "Malaysians vote to decide fate of world's longest-ruling coalition". Toronto Sun. Dicapai 5 May 2013. 
  9. ^ Keat Gin Ooi (2004). Southeast Asia: A Historical Encyclopedia, from Angkor Wat to East Timor. ABC-CLIO. m/s. 139–. ISBN 978-1-57607-770-2. 
  10. ^ Cheah Boon Kheng (2002). Malaysia: The Making of a Nation. Institute of Southeast Asian Studies. m/s. 147–. ISBN 978-981-230-175-8. 
  11. ^ Dr Nam-Kook Kim (28 February 2014). Multicultural Challenges and Redefining Identity in East Asia. Ashgate Publishing, Ltd. m/s. 219–. ISBN 978-1-4724-0233-2. 
  12. ^ John R. Malott (8 July 2011). "Running Scared in Malaysia". The Wall Street Journal. Dicapai 8 July 2011. (Langganan diperlukan (bantuan)). 
  13. ^ Stuart Grudgings; Al-Zaquan Amer Hamzah; Niluksi Koswanage; Raju Gopalakrishnan (5 May 2013). "Malaysia coalition extends rule despite worst electoral showing". Reuters. Dicapai 6 May 2013. 
  14. ^ "A dangerous result". The Economist. 11 May 2013. Dicapai 11 May 2013. 
  15. ^ Julia Chan (12 Mei 2018). "The hits just keep on coming — PBRS's turn to leave BN". Malay Mail. Dicapai 12 Mei 2018. 
  16. ^ "PBB, PRS, PDP, SUPP keluar BN, bentuk GPS". Berita Harian. 12 Jun 2018. Dicapai 12 Jun 2018. 
  17. ^ Avila Geraldine; Norasikin Daineh (11 May 2018). "Warisan now has 35 seats, enough to form state government: Shafie [NSTTV]". New Straits Times. Dicapai 12 May 2018. 
  18. ^ "PBS keluar BN, bentuk Gabungan Bersatu" (dalam bahasa Malay). Berita Harian. 12 May 2018. Dicapai 12 May 2018. 
  19. ^ "PBRS is third party to leave Sabah BN". Malaysiakini. 12 May 2018. Dicapai 12 May 2018. 
  20. ^ "PBRS wants to work with Warisan". The Borneo Post. 12 May 2018. Dicapai 12 May 2018. 
  21. ^ "MyPPP leaves BN with immediate effect". New Straits Times. 19 May 2018. Dicapai 19 May 2018. 
  22. ^ Sharon Ling; Geryl Ogilvy (12 June 2018). "Sarawak BN parties pull out of coalition to form independent state-based pact". The Star. Dicapai 12 June 2018. 
  23. ^ Lee Poh Onn (15 June 2018). "Commentary: Free from the shackles of a fallen coalition, does Sarawak parties leaving spell the end of the Barisan Nasional?". Channel NewsAsia. Dicapai 15 June 2018. 
  24. ^ "Gerakan keluar BN". Utusan Malaysia. 23 Jun 2018. Dicapai 23 Jun 2018. 
  25. ^ "Gerakan leaves Barisan Nasional". New Straits Times. 23 June 2018. Dicapai 23 June 2018. 
  26. ^ Ivan Loh (24 June 2018). "Bagan Serai MP quits Umno, pledges support for Pakatan Harapan". The Star. Dicapai 24 June 2018. 
  27. ^ "Bukit Gantang MP quits Umno". Free Malaysia Today (dalam bahasa Inggeris). 2018-06-27. Dicapai 2018-06-27. 
  28. ^ Rachagan, S. Sothi (1993). Law and the Electoral Process in Malaysia, p. 12. Kuala Lumpur: University of Malaya Press. ISBN 967-9940-45-4.
  29. ^ Rachagan, p. 21.
  30. ^ Kow Kwan Yee."GE13: Azlan Man sworn in as Perlis MB"[pautan putus], The Star, Arau, 7 May 2013. Retrieved on 9 May 2013
Sastera

Pautan luarSunting

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Barisan_Nasional&oldid=4675897"