Parti Islam Se-Malaysia

"PAS" dilencongkan di sini.

Parti Islam Se-Malaysia (Jawi: ڤرتي اسلام سمليسيا, juga singkatan: PAS) ialah sebuah parti politik dan gerakan Islam di Malaysia yang dipimpin oleh Presiden, Datuk Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang. PAS merupakan salah sebuah parti pembangkang bagi kerajaan persekutuan Malaysia. Ia juga merupakan parti pembangkang bagi Kerajaan Negeri Perlis, Kerajaan Negeri Kedah, Kerajaan Negeri Pulau Pinang, Kerajaan Negeri Perak, Kerajaan Negeri Selangor, Kerajaan Negeri Pahang dan Kerajaan Negeri Johor. Ia juga merupakan parti pemerintah bagi Kerajaan Negeri Kelantan dan Kerajaan Negeri Terengganu.

Parti Islam Se-Malaysia 伊斯兰党 ڤرتي اسلام سمليسيا Malaysia Islamic Party PAS
Presiden	Dato' Seri Abdul Hadi Awang
Setiausaha-Agung	Dato' Takiyuddin Hassan
Jurucakap	Kamaruzaman Mohamad
Musyidul Am	Dato' Hashim Jasin
Timbalan Presiden Naib Presiden	Datuk Tuan Ibrahim Tuan Man 1. Ustaz Idris Ahmad 2. Dato' Mohd Amar Abdullah 3. Dr Ahmad Samsuri Mokhtar
Ketua Dewan Ulamak	Dr. Nik Muhammad Zawawi Salleh
Ketua Dewan Muslimat	Ustazah Nuridah Mohd Salleh
Ketua Dewan Pemuda	Ir Khairil Nizam Khirudin
Slogan	Islam Memimpin Perpaduan Demi Islam Ulamak Memimpin Penyelesaian Islam Islam Memimpin Wanita Sejahtera Bangkit dan Berjuang
Diasaskan	24 November 1951 (1951-11-24) (sebagai Persatuan Ulama Malaya)
Ibu pejabat	No. 318-A, Jalan Raja Laut, 50350 Kuala Lumpur, Malaysia
Akhbar	Harakah
Sayap belia	Dewan Pemuda PAS
Sayap Wanita	Dewan Muslimat PAS
Sayap Ulamak	Dewan Ulamak PAS
Sayap Penyokong	Dewan Himpunan Penyokong PAS
Keahlian	Warganegara Malaysia, Muslim, Bukan-Muslim
Ideologi	Islamisme Demokrasi Fundamentalisme Islam
Kedudukan politik	Islam
Agama	Islam
Penggabungan nasional	Parti Perikatan (1972–73) Barisan Nasional (1973–78) Angkatan Perpaduan Ummah (1990–96) Barisan Alternatif (1999–2004) Pakatan Rakyat (2008–2015) Kongres Rakyat (sejak 2015) Gagasan Sejahtera (Sejak 2016)
Penggabungan antarabangsa	Ikhwanul Muslimin Kesatuan Ulama Muslimin Sedunia
Warna rasmi	Hijau
Dewan Negara	4 / 70
Dewan Rakyat	18 / 222
Dewan Undangan Negeri (DUN)	91 / 577
Simbol pilihan raya
Bendera parti
Tapak web
www.pas.org.my
Politik Malaysia Parti politik Pilihan raya

Latar belakang

Mengikut fakta sejarah, PAS telah ditubuhkan secara rasmi pada 23 Ogos 1951. Walau bagaimanapun, terdapat fakta lain yang menyebut bahawa PAS ditubuhkan pada 24 November 1951 (Warta Negara, 26 November 1951 dan Utusan Melayu 25 November 1951).

Walaupun terdapat dua tarikh yang bercanggah, namun ahli-ahli sejarah dan tokoh-tokoh lama dalam PAS bersetuju bahawa fakta kedua (24 November 1951) ialah tarikh sebenar PAS ditubuhkan.

Parti Islam Se-Malaysia kemudiannya telah didaftarkan sebagai sebuah organisasi pada 31 Mei 1955 dengan nombor pendaftaran 733 (Pulau Pinang). PAS atau Persatuan Islam Se-Malaya (nama asalnya) ialah pertubuhan atau parti politik Melayu yang berteraskan Islam yang ditubuhkan sebelum merdeka selepas Hizbul Muslimin diharamkan oleh kerajaan British pada tahun 1948.

PAS cuba mengimbangi perjuangan nasionalisme UMNO sebagai sebuah parti yang mendokong Islam. Dengan tidak menafikan bahawa semangat perjuangan yang berteraskan kepada Islam di negara ini telahpun wujud sejak 1906 lagi, yang telah dibawa dan diperjuangkan oleh golongan pembaharuan atau reformasi Islam yang mendapat pendidikan di Timur Tengah (antaranya termasuklah Syed Sheikh al-Hadi, Sheikh Tahir Jalaluddin dan Haji Abbas Mohd Taha) yang berpusat di Singapura, Melaka dan Pulau Pinang, PAS yang muncul pada tahun 1951 adalah atas kesedaran masyarakat Melayu (pada waktu itu) untuk melihat Agama Islam dapat ditegak dan didaulatkan di negara ini.

Pada peringkat awal penubuhannya, PAS dilihat sebagai sebuah parti Melayu yang memperjuangkan hal-ehwal Islam melebihi apa yang dilaksanakan oleh UMNO. Didokongi oleh para ilmuan agama, PAS ialah parti yang menjadi pilihan bagi orang-orang Melayu yang berpendidikan agama. Pun begitu, setelah berlakunya Tragedi 13 Mei 1969, PAS telah menerima cadangan UMNO untuk bergabung dalam perikatan yang baharu yang dinamakan sebagai Barisan Nasional (BN). PAS adalah antara parti pengasas BN. Penglibatan PAS dalam BN berakhir dengan krisis darurat di Kelantan pada 1978. Akhirnya PAS mengambil keputusan untuk keluar dari BN. Para penyokong PAS mengganggap bahawa UMNO telah mengkhianati mereka, sementara penyokong UMNO pula berpendapat PAS telah tidak patuh pada ketetapan BN. Peristiwa tersebut telah mengakibatkan PAS dilanda krisis dalaman yang telah membawa kepada perpecahan PAS kepada beberapa parti serpihan seperti BERJASA dan HAMIM.

PAS telah mengambil masa yang lama untuk menyusun semula perjuangan mereka. Ketika Tuan Guru Yusuf Rawa mengambil alih jawatan Yang di-Pertuan Agung (kini dikenali sebagai Presiden) pada 1982, PAS telah menjenamakan semula parti tersebut di bawah slogan "Kepimpinan Ulama".

PAS pernah menjadi sebahagian daripada sebuah perikatan yang dinamakan sebagai Pakatan Rakyat, bersama Parti Keadilan Rakyat (PKR) dan Parti Tindakan Demokratik (DAP). Pencapaian PAS pada pilihan raya umum 2008 adalah antara yang terbaik. Selain mengekalkan penguasaan PAS di Kelantan dengan majoriti yang besar, PAS turut membentuk kerajaan di Kedah (2008-2013). PAS juga ialah sebahagian daripada kerajaan di Selangor (2008-kini) dan Perak (2008-2009) bersama PKR dan DAP.

Kini, PAS menjadikan kerjasama dengan sebuah parti politik baharu, Parti Ikatan Bangsa Malaysia untuk membawa suara rakyat lebih berkesan selepas Pakatan Rakyat dianggap telah terbubar ekoran keluarnya DAP daripada gabungan tersebut. Walau bagaimanapun, hubungan kerjasama politik antara PKR masih kekal.

Sejarah

Asal-usul: pergerakan Islam selepas Perang Dunia II

Sungguhpun aktiviti Hizbul Muslimin terhenti, namun keghairahan sokongan rakyat khususnya alim ulama terhadap perjuangan politiknya amatlah memberangsangkan. Semangat dan sokongan kental inilah yang akhirnya merintis jalan mudah ke arah penubuhan PAS pada tahun 1951.

Dalam hal ini, ramai ahli sejarah berpendapat penghargaan dan pengiktirafan perlulah dihulurkan kepada Ustaz Abu Bakar al-Baqir, pemimpin MATA dan seterusnya Hizbul Muslimin yang telah "melebarkan jalan" untuk memudahkan penubuhan PAS.

Peranan Hizbul Muslimin dalam penubuhan PAS lebih tertonjol lagi apabila sebahagian besar bekas pucuk pimpinan pusatnya turut menyertai PAS dan memainkan peranan secara aktif. Antaranya termasuklah Ustaz Othman Hamzah, Ustaz Baharuddin Abd. Latiff, Tuan Haji Khaider Khatib dan Ustaz Yunus Haji Yatimi.

Besar kemungkinan juga Bahagian Agama UMNO yang dipimpin oleh Ustaz Ahmad Fuad Hassan turut diresapi dengan pengaruh Hizbul Muslimin ini. Tambahan lagi, ramai pemimpin agama dalam UMNO ketika itu kecewa akan pucuk pimpinan mereka yang bercadang untuk menaja perjudian (loteri). Tidak dapat dinafikan bahawa rancangan awal penubuhan PAS sebenarnya ditimbulkan oleh sebahagian besar ahli-ahli agama dalam UMNO semasa berlangsungnya Muktamar Ulama Ke-3 di Bangunan Kelab UMNO Bagan, Butterworth dengan ahli panelnya terdiri daripada:

1. Ustaz Haji Ahmad Fuad Hassan (Pengerusi)
2. Ustaz Haji Ahmad Maliki (Setiausaha)
3. Tuan Haji Ahmad Badawi Abdullah (Ahli)
4. Tuan Haji Ahmad Ghazali Abdullah (Ahli)
5. Tuan Haji Ahmad Tuan Hussein (Ahli)
6. Tuan Haji Mansor J.P (Ahli)
7. Dua atau tiga orang ulama yang menjadi ahli dari Selangor dan Negeri Sembilan.

Ahli-ahli panel inilah yang berusaha merangka perlembagaan serta menamakan pertubuhan yang dicita-citakan itu, iaitu Pertubuhan Ulama Se-Malaya. Panel ini telah berusaha mengadakan persidangan dengan persatuan-persatuan kebajikan Melayu atau Islam, Majlis Agama Islam Negeri, ulama perseorangan, para kadi dan juga mufti.

Walaupun perhimpunan ulama dan orang perseorangan yang dianjurkan oleh Bahagian Agama UMNO itu pada mulanya berjaya menubuhkan Pertubuhan Ulama, tetapi atas inisiatif Ustaz Othman Hamzah, bekas Ahli Jawatankuasa Hizbul Muslimin yang mewakili Persatuan al-Ehya as-Syariff, Gunung Semanggol telah berjaya melahirkan Persatuan Islam Se-Malaya (PAS) bagi menggantikan Pertubuhan Ulama Se-Malaya yang dicadangkan pada mulanya.

Maka, PAS telah ditubuhkan secara rasmi hasil perhimpunan atau muktamar tersebut, yang antaranya turut disertai oleh:

1. Persatuan guru-guru agama dari Perlis.
2. Persatuan ulama dari Kedah.
3. Persatuan anak-anak Kalimantan Malaya (PERKAM) Perak.
4. Kelab Darul Ehsan dari Selangor.
5. Kelab Melayu Bagan dari Seberang Perai.
6. Persatuan Al-Ehya As-Syariff, Gunong Semanggol, Perak.
7. Perikatan Melayu Bersatu dari Seberang Perai dan Pulau Pinang.
8. Dan lain-lain badan kebajikan, kelab atau jamaah terutamanya dari Seberang Perai dan Pulau Pinang.
9. Beberapa orang Tuan Guru, wartawan, imam dan kadi atas nama peribadi.

Zaman Asri Muda (1970–1982)

Asri datang ke jawatan presiden sebagai pemimpin de facto PAS semasa keuzuran jangka panjang Burhanuddin. Tetapi ini tidak bermakna peralihan lancar untuk parti itu. Ketika Burhanuddin bersimpati dengan penyebab sayap kiri dan pihak-pihak di Malaysia, Asri adalah yang pertama dan utama seorang nasionalis Melayu, dan bermusuhan dengan politik kiri. Salah satu tindakannya yang pertama sebagai Presiden PAS adalah untuk memisahkan cara-cara dengan sekutu pembangkang parti di sebelah kiri, seperti Parti Rakyat Malaysia (PRM). Secara ideologinya, presiden Asri akan melihat peralihan parti yang jauh dari pasisme Islam Burhanuddin. Parti itu terutama menjadi perhatian terhadap perlindungan dan kemajuan hak-hak Melayu etnik. Kegiatan parti juga menjadi fokus utama pada politik partai, seperti yang dicerminkan dalam perubahan namanya pada tahun 1971 dari Persatuan Islam Se-Malaysia kepada "Parti Islam Se-Malaysia".

Walau bagaimanapun, perubahan radikal Asri masih akan datang. Pada bulan Januari 1972, beliau mengumumkan, selepas rundingan dengan UMNO, PAS akan menyertai gabungan Perikatan (yang kemudiannya akan bangkit semula sebagai Barisan Nasional). Selepas dua dekad sebagai parti pembangkang, PAS kini akan menjadi kerajaan, tetapi sebagai rakan kongsi utama UMNO saingannya. Tindakan itu kontroversi dalam PAS, dan beberapa ahli dan pemimpin kanan sama ada meninggalkan parti itu atau dibersihkan oleh Asri. Justifikasi utama Asri untuk bergabung dengan UMNO dalam kerajaan campuran adalah bahawa selepas rusuhan kaum 1969, perpaduan Melayu amat penting, dan ini memerlukan kerjasama antara dua parti politik etnik Melayu. Asri sendiri menjadi menteri dalam Kabinet Perdana Menteri Abdul Razak Hussein.

Pilihan raya 1974 menyaksikan PAS bersaing di bawah bendera Barisan Nasional untuk kali pertama dan pertama. Parti itu memenangi 14 kerusi parlimen kepada 62 UMNO, mengukuhkan kedudukan PAS sebagai junior rakan sekutu. PAS juga mendapati dirinya berkuasa dalam gabungan di Kelantan, yang sebelum ini ditadbir oleh haknya sendiri. Undi PAS di kubu utaranya telah lemah dengan kehilangan sokongan kepada bekas sekutu pembangkang dan calon PAS yang bertanding dalam kempen anti-Barisan Nasional. Pada akhirnya, ia adalah Kelantan, negeri asal Asri dan pangkalan kuasa politik, yang akan mencetuskan kejatuhan perkongsian UMNO-PAS. Selepas percanggahan antara Asri dan ketua menteri negeri yang digemari oleh UMNO, Mohamad Nasir, atas siasatan yang dilakukan oleh Nasir dalam urusan kewangan Asri, Asri menggerakkan anggota PAS Dewan Undangan Negeri Kelantan untuk menggerakkan gerakan tidak percaya terhadap Nasir. Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) UMNO mengadakan perjumpaan, meninggalkan Asri, memimpin baji yang tidak dapat diperbaiki melalui gabungan dan menyebabkan krisis politik di negeri ini. Perdana Menteri Hussein Onn mengisytiharkan kecemasan di negeri ini, membenarkan kerajaan persekutuan mengawal. Asri menarik balik PAS dari Barisan Nasional pada Disember 1977.

Pilihan raya 1978 menegaskan betapa buruknya PAS dalam Barisan Nasional. Parti itu dikurangkan kepada lima kerusi parlimen dan, dalam pilihan raya peringkat negeri yang berasingan di Kelantan, telah diarahkan oleh UMNO dan Barisan Islam Pan-Malaysia (Berjasa), yang ditubuhkan Nasir setelah meninggalkan PAS. Kekayaan parti dalam pilihan raya Kelantan tidak dibantah oleh pengharaman perhimpunan pilihan raya umum; sementara Barisan Nasional dapat berkempen melalui media massa yang mematuhi, rundingan awam adalah cara utama di mana PAS boleh mencapai pengundi. PAS bersikap lebih baik dalam pilihan raya 1982. Di hadapan seorang perdana menteri baru, Mahathir Mohamad, dan keputusan pemimpin pemuda Islamis popular Anwar Ibrahim untuk menyertai UMNO bukan PAS, parti itu tidak dapat memperbaiki lima kerusi parlimennya dan gagal mendapatkan semula kerajaan di Kelantan. Sementara itu, tempoh 1978 hingga 1982 bertepatan dengan kebangkitan pemimpin generasi baru dalam parti, termasuk ulama Islam berpendidikan asing seperti Nik Abdul Aziz Nik Mat dan Abdul Hadi Awang. Kumpulan ini berusaha untuk mengorientasikan PAS sebagai parti Islam dan secara asasnya bermusuhan dengan UMNO, yang tumpuan nasionalis Melayu mereka melihat perbelanjaan Islam. Pada tahun 1980, kumpulan itu berjaya memilih Yusof Rawa kepada timbalan presiden parti itu, mengusir setiausaha Asri Abu Bakar Omar. Semasa perhimpunan PAS 1982, jelas kepada Asri bahawa puak ulama mempunyai nombor untuk mengalahkannya. Dia meletak jawatan di tingkat perhimpunan, dan kemudian menyerang parti itu melalui media, yang menyebabkan pengusirannya. Pada tahun berikutnya, Yusof dinaikkan ke jawatan presiden, tanpa alasan.

Pengambilalihan Ulama (1982–1989)

Ulama yang mengambil alih PAS pada tahun 1982 menarik diri dari revolusi Iran 1979 untuk mendapat inspirasi dalam mewujudkan negara Islam; Yusof Rawa sendiri pernah berkhidmat sebagai Duta Besar Malaysia ke Iran pada tahun-tahun sebelum revolusi. Yusof secara terbuka menolak nasionalisme Melayu yang mencirikan UMNO dan PAS di bawah Asri Muda, menganggapnya sebagai falsafah sempit dan jahil yang bertentangan dengan konsep ummah Islam. Seakan untuk memperlihatkan perubahan dalam pandangan ideologi parti di bawah Yusof dan rakan-rakan ulamanya, pemimpin baru parti mengamalkan pakaian yang lebih konservatif dan agama, meninggalkan pakaian Melayu dan Barat untuk pakaian agama Arab tradisional. Politik antara UMNO dan PAS menjadi semakin keagamaan. Kerajaan Barisan Nasional cuba menentang kemungkinan rayuan pilihan raya terhadap Islamisasi PAS dengan mewujudkan beberapa institusi Islam negara seperti Universiti Islam Antarabangsa Malaysia. Pemimpin PAS bertindak balas dengan melabelkan inisiatif-inisiatif ini sebagai cetek dan hipokrit, pemimpin UMNO sebagai "kafir" dan UMNO sebagai "parti syaitan".

Retorik yang semakin membahagi antara UMNO dan PAS menghasilkan bahagian yang mendalam dalam masyarakat Melayu, terutama di negeri utara. Kadang-kadang bahagian menjadi ganas, contoh yang paling terkenal ialah peristiwa Memali tahun 1985, di mana kerajaan mensahkan serbuan di sebuah kampung yang diketuai oleh ulama PAS Ibrahim Libya, yang menyebabkan 14 orang awam dan empat anggota polis mati. Ia bertentangan dengan latar belakang ini bahawa ulama PAS menghadapi pilihan raya umum pertama mereka pada tahun 1986. Hasilnya adalah kapur bagi gabungan Barisan Nasional. PAS mencatatkan keputusan pilihan raya terburuk, mengekalkan hanya satu kerusi di Parlimen. PAS, dalam pemulihan daripada kekalahan itu, tidak mempunyai pilihan selain untuk mengundurkan diri dari Islamisme garis keras dan meneruskan kursus sederhana. Menjelang tahun 1989, Yusof telah menjadi terlalu sakit untuk kekal sebagai Presiden PAS, dan digantikan oleh timbalannya, Fadzil Noor, ahli puak ulama yang kini menguasai parti itu.

Kebangkitan elektoral pada 1990-an

Nik Abdul Aziz Nik Mat menjadi Menteri Besar (Kelantan) Kelantan pada tahun 1990, dan kekal dalam jawatan selama 23 tahun.

Walaupun tidak meninggalkan komitmen ideologi PAS terhadap penubuhan sebuah negara Islam, Fadzil Noor menyederhanakan retorik parti itu. Beliau juga menetapkan tentang keahlian parti dengan profesional muda bandar dalam usaha untuk mempelbagaikan pangkat kepimpinan di luar ulama-ulama agama. Tahun 1990 juga melihat PAS terlibat dalam pergerakan Islamis antarabangsa. Abdul Hadi Awang menjadi aktif dalam beberapa pertubuhan dan perwakilan Islam antarabangsa, dan parti Islam di luar negara menghantar delegasi ke Malaysia untuk mematuhi PAS.

Ujian pemilihan pertama mengenai presiden Fadzil adalah pilihan raya 1990, yang terjadi di tengah-tengah perpecahan dalam UMNO yang mana parti pembangkang Semangat 46 dibentuk. PAS menyertai Semangat 46 dan dua lagi parti Melayu di Angkatan Perpaduan Ummah", dan memenangi tujuh kerusi Parlimen. Gabungan baru menyapu Barisan Nasional dari kuasa di Kelantan, memenangi semua kerusi Dewan Undangan Negeri. Nik Abdul Aziz Nik Mat, seorang ulama yang memainkan peranan utama dalam pengambilalihan parti pada tahun 1982, menjadi Ketua Menteri Kelantan, dan akan kekal dalam kedudukan sehingga persaraannya pada tahun 2013. Salah satu tindakan pertama kerajaan pimpinan PAS di Kelantan adalah untuk memperkenalkan hudud, sistem hukuman jenayah bagi kesalahan Islam tertentu. Tindakan itu ditinggalkan setelah jelas bahawa undang-undang tidak dapat dikuatkuasakan berhubung bantahan kerajaan persekutuan.

PAS mengekalkan tujuh kerusi Parlimen dan kerajaan Kelantan pada pilihan raya 1995 sementara semua parti pembangkang lain kalah. Pada pilihan raya akan datang, pada tahun 1999, keadaan luar PAS telah mengubah nasibnya dengan lebih baik. Krisis kewangan Asia 1997 membahagikan kerajaan Barisan Nasional antara penyokong Perdana Menteri, Mahathir Mohamad, dan timbalannya, Anwar Ibrahim. Pemecatan Mahathir Anwar pada tahun 1998 menimbulkan pembangkang yang meluas, yang mana PAS memaksimumkan lebih daripada mana-mana pihak pembangkang yang lain. Parti itu menjalankan kempen canggih untuk pilihan raya 1999, memanfaatkan internet untuk memintas sekatan terhadap penerbitan cetak dan menguruskan untuk menarik pengundi profesional bandar sambil mengekalkan asas sokongan luar bandar tradisionalnya. Buat pertama kalinya, PAS menyertai Parti Tindakan Demokratik di tengah-tengah dan sekular dalam gabungan Barisan Alternatif-yang juga termasuk parti baru Anwar Ibrahim, Keadilan. Hasilnya adalah yang terbaik PAS sebelum ini. Parti itu mengambil 27 daripada 192 kerusi parlimen dan memenangi kemenangan di peringkat negeri di Kelantan dan Terengganu.

PAS di abad ke-21

Pemergian Fadzil Noor pada tahun 2002, dan penggantiannya oleh ulama konservatif Abdul Hadi Awang, bertepatan dengan tempoh pembahagian dalam parti antara pemimpin muda dan profesionalnya, yang berusaha menjadikan ideologi Islam PAS lebih menarik untuk mengetengahkan Malaysia, dan konservatif, dan umumnya lebih tua, ulama. Parti itu tidak dapat mendamaikan pandangan kedua puak itu dengan definisi yang jelas tentang "negara Islam" yang platformnya dibayangkan. Perdebatan itu sendiri menyebabkan DAP memecah dengan gabungan Barisan Alternatif; sebagai parti sekular dengan asas sokongan etnik China, ia tidak dapat menyokong wawasan sebuah negara Islam yang disebarkan oleh konservatif PAS. PAS juga mendapati dirinya kehilangan sokongan Melayu berikutan penggantian Mahathir sebagai Perdana Menteri dengan Abdullah Badawi, seorang Muslim yang popular dan sederhana, dan selepas kebimbangan 11 September di kalangan pengundi mengenai Islam radikal di Asia Tenggara. Sekiranya pilihan raya 1999 telah menjadi kawasan puncak parti, pengundian 2004 merupakan salah satu titik terendah dalam sejarahnya. Dalam Parlimen yang diperluaskan, PAS dikurangkan kepada tujuh kerusi. Abdul Hadi bukan sahaja kehilangan kerusi parlimen tetapi melihat kerajaan yang dipimpinnya di Terengganu dibuang dari jawatan selepas satu penggal.

Sambutan PAS ke pilihan raya 2004, seperti sambutan terhadap kebocoran 1986 yang sama, adalah meninggalkan imej garis keras yang menyumbang kepada kekalahannya. Setakat ini, sayap profesional bandar keahlian parti, yang dibawa ke parti oleh Fadzil Noor pada tahun 1990-an, sudah bersedia untuk bertanggungjawab. Walaupun presiden Abdul Hadi tidak berada di bawah ancaman, puak sederhana, yang dikenali sebagai "Erdogans" selepas pemimpin Islam Turki moderat, Recep Tayyip Erdogan, menganggotai ahli-ahlinya mengundi ke jawatan utama lain dalam perhimpunan agung 2005. PAS kini dapat menyerang kerajaan Abdullah Badawi dari kedua-dua kanan dan kiri: di satu pihak, ia mengkritik promosi Abdullah Islam Hadhari sebagai versi Islam yang disiram; Di pihak yang lain, ia menyerang kerajaan untuk rekod hak asasi manusia dan mempromosikan penyebab keadilan sosial dan ekonomi, termasuk untuk orang bukan Islam. Parti itu juga memanfaatkan pertumbuhan internet dan media sosial di Malaysia untuk memintas media massa pro-kerajaan.

Menjelang pemilihan 2008, PAS menyertai DAP dan Parti Keadilan Rakyat (PKR) Anwar Ibrahim dalam gabungan baru, Pakatan Rakyat. Gabungan itu menyerahkan keputusan pilihan raya Barisan Nasional yang paling buruk. Barisan Nasional kehilangan majoriti dua pertiga di Dewan Perwakilan, melumpuhkannya daripada meluluskan pindaan perlembagaan tanpa sokongan pembangkang. PAS memenangi 23 kerusi; Pakatan Rakyat memenangi 82. Di peringkat negeri, kerajaan Barisan Nasional yang berusia puluhan tahun jatuh di Kedah, Perak dan Selangor. PAS kini memerintah Kedah dan Kelantan (masing-masing dipimpin oleh Azizan Abdul Razak dan Nik Abdul Aziz Nik Mat) dan membekalkan Menteri Besar Perak (Nizar Jamaluddin) dalam kerajaan campuran Pakatan Rakyat.

Ideologi dan dasar

Bendera alternatif PAS, kadang-kadang diterbangkan di sepanjang bendera lapangan penuh-bulan-hijau

Menurut Farish A. Noor, seorang ahli akademik Malaysia yang menulis sejarah lengkap PAS:

Sejak PAS diwujudkan, pada November 1951, matlamat jangka panjang untuk mewujudkan sebuah negara Islam di Malaysia telah menjadi suar yang telah memacu generasi pemimpin PAS dan ahli-ahli yang berturut-turut. Apa yang telah berubah ialah makna dan kandungan penanda 'negara Islam'

Dari semasa ke semasa, usaha PAS untuk "negara Islam" telah melibatkan cubaan untuk menyusun undang-undang hudud—sistem keadilan jenayah Islam—di negeri-negeri yang mentadbir. Undang-undang tersebut akan dikenakan kepada semua orang Islam dan tidak akan dikenakan kepada orang bukan Islam. Perhimpunan negeri yang didominasi PAS di Kelantan dan Terengganu meluluskan undang-undang hudud pada awal tahun 1990-an dan awal tahun 2000, walaupun tidak pernah dikuatkuasakan kerana pembangkang dari kerajaan persekutuan. PAS kembali mengejar undang-undang hudud selepas pilihan raya 2013, menandakan bahawa ia akan membentangkan bil-bil di Parlimen persekutuan untuk membenarkan undang-undang, yang masih di dalam buku statik di Kelantan, untuk dikuatkuasakan. Rang undang-undang memerlukan majoriti dua pertiga di Parlimen kerana ia melibatkan pindaan perlembagaan.

Selepas laluan pilihan raya PAS pada 2004, parti itu cuba meluaskan dasarnya di luar Islamisme. Antara perkara lain, parti itu menumpukan pada usaha untuk meningkatkan kebebasan sivil dan hubungan kaum. Bagaimanapun, perubahan dasar ini telah membuktikan kontroversi dalam parti itu; Konservatif telah menganggap mereka sebahagian daripada pengurangan komitmen PAS ke negara Islam.

Apabila PAS dikalahkan di Terengganu, penguatkuasaan kod pakaian wanita dikurangkan. Kerajaan negeri PAS di Kelantan melarang teater tradisional Melayu, mengharamkan iklan yang menggambarkan wanita yang tidak berpakaian lengkap, dan menguatkuasakan memakai jilbab, walaupun mereka membenarkan pawagam dan konsert jantina yang dipisahkan. Sesetengah badan yang dikendalikan oleh kerajaan memaksa orang bukan Islam untuk memakai tudung, dan semua pelajar Universiti Islam Antarabangsa Malaysia dan pegawai wanita di Polis Diraja Malaysia dikehendaki memakai tudung dalam upacara umum.

Parti PAS ingin hukuman mati digubal untuk orang Islam yang cuba menukar, sebagai sebahagian daripada hasrat mereka untuk menjadikan Malaysia sebuah negara Islam.

Hubungan dengan Ikhwanul Muslimin

PAS juga mengekalkan hubungan peribadi dan ideologi yang rapat dengan Ikhwanul Muslimin Mesir. Hubungan parti dengan Ikhwan Muslimin bermula pada tahun 1940-an ketika pengasas PAS terdedah kepada gagasan dan ajaran Ikhwanul Muslimin ketika mereka belajar di Kaherah pada tahun 1940-an. Menurut Wan Saiful Wan Jan dari Institut Demokrasi dan Hal Ehwal Ekonomi Pemikir, Ikhwanul Muslimin menganggap PAS sebagai model untuk parti politik Islam yang berjaya; kerana PAS telah memerintah negeri Kelantan secara berterusan sejak tahun 2002. Perwakilan PAS sering dijemput untuk penglibatan beragama Islam di luar negara. Pada 2012, Presiden PAS, Abdul Hadi Awang bercakap bersama ulama Ikhwan Muslimin Sheikh Yusuf al-Qaradawi dalam satu majlis di London. Pada tahun yang sama, wakil PAS bertemu dengan pemimpin Ikhwanul Muslimin Sheikh Mahdi Akif dan Dr Muhammad Badie di Kaherah.

Menurut Müller, pemimpin pemimpin PAS sekarang, Kepimpinan Ulama juga dipengaruhi oleh ideologi Ikhwan Muslim ketika belajar di Mesir, Arab Saudi dan India pada tahun 1980-an. Kaedah pendidikan Islam yang diilhami oleh Ikhwanul Muslimin dan bulatan belajar biasa (usrah/halaqah) telah diperkenalkan secara sistematik manakala rangkaian ditubuhkan dengan parti politik dan pergerakan Islam di luar negara. Pada April 2014, Awang mengkritik kerajaan Arab Saudi, Bahrain, dan Emiriyah Arab Bersatu kerana menunjuk Ikhwanul Muslimin sebagai organisasi pengganas. Pada Januari 2016, bekas pemimpin PAS Mujahid Yusof Rawa mendakwa pengaruh Ikhwan Muslim terhadap PAS adalah terhad untuk berkongsi pandangan organisasi tentang peranan Islam dalam masyarakat. Rawa juga mendakwa kumpulan Muslim tempatan lain seperti Angkatan Belia Islam Malaysia dan IKRAM juga bersimpati kepada Ikhwanul Muslimin.

Struktur kepimpinan

Perhimpunan Agung PAS ("Muktamar") memilih Presiden parti, Timbalan Presiden, tiga Naib Presiden dan Jawatankuasa Kerja Pusat berbilang anggota. Perhimpunan diadakan setiap tahun, tetapi pilihan raya hanya berlaku pada setiap tahun kedua. Perhimpunan ini terdiri terutamanya daripada perwakilan yang dipilih oleh bahagian tempatan parti masing-masing. Pentadbiran harian parti itu dijalankan oleh Setiausaha Agungnya, kedudukan yang dilantik oleh kepemimpinan parti. Jawatankuasa Kerja Pusat secara konstitusional adalah badan pembuat keputusan utama parti, walaupun keputusannya rentan untuk dibatalkan oleh Majlis Syura, sebuah badan yang tidak terpilih yang terdiri hanya ulama-ulama Islam dan dipimpin oleh Mursyidul Am. Hubungan antara badan-badan pentadbiran yang berlainan dalam parti kadang-kadang menyebabkan konflik. Pada 2014, Jawatankuasa Kerja Pusat mengundi untuk menyokong pencalonan Wan Azizah Wan Ismail, Presiden Parti Keadilan Rakyat (PKR), untuk menjadi Ketua Menteri kerajaan Pakatan Rakyat di Selangor. Abdul Hadi Awang, sebagai presiden PAS dan dengan sokongan Majlis Syura, membatalkan keputusan itu dan menamakan calon yang berbeza.

Parti itu mempunyai tiga sub-pertubuhan yang diiktiraf bagi kategori anggota parti yang berlainan: Dewan Ulama untuk ulama Islam, sayap wanita ("Dewan Muslimat") dan Dewan Pemuda. Setiap sayap memilih kepimpinannya sendiri di dewan amnya sendiri Terdapat sayap keempat untuk penyokong bukan Islam parti, walaupun ia tidak mempunyai kedudukan yang diiktiraf dalam struktur parti seperti tiga sayap lain. PAS mempunyai kira-kira satu juta ahli, lebih daripada mana-mana pihak pembangkang lain di Malaysia. Ahli PAS sering membezakan diri daripada ahli UMNO melalui amalan budaya dan agama. Bagi pakaian Islam, lelaki yang menyokong PAS cenderung memilih kopiah putih lembut, manakala penyokong UMNO cenderung memakai songkok Melayu tradisional, topi hitam yang tegar. Sesetengah kawasan Malaysia menganjurkan masjid yang bertanding untuk ahli dan penyokong setiap parti.

Penjawat jawatan terkini (Sesi 2019-2021)

Majlis Syura Ulamak PAS

Senarai Anggota Majlis Syura Ulamak PAS sesi 2015-2020 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Mursyidul Am	Tuan Guru Dato' Haji Hashim Jasin
Timbalan Mursyidul Am	YAB Datuk Bentara Kanan, Dato' Haji Ahmad Yakob
Setiausaha	YB Dr Nik Muhammad Zawawi Salleh
Ahli	YB Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	Ahli	Dr Wahibah Tahir
Ahli	YB Dato' Haji Tuan Ibrahim Tuan Man	Ahli	Dr Nadzirah Mohd
Ahli	Ustaz Haji Idris Ahmad	Ahli	YB Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali At-Takiri
Ahli	YB Dato' Haji Mohd Amar Abdullah	Ahli	Dato' Haji Taib Azamudden Mohd Taib
Ahli	Dato' Mahfodz Mohamed	Ahli	Dato' Dr Johari Mat
Ahli	Ustaz Nasruddin Hassan	Ahli	YB Senator Dato' Haji Husain Awang
Ahli	YB Ustaz Nik Mohamad Abduh Nik Abdul Aziz	Ahli	Ustaz Haji Ahmad Ali

^Sumber:

Jawatankuasa Kerja PAS Pusat

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja PAS Pusat sesi 2019-2021 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Presiden	YB Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	Ahli Jawatankuasa	Dr Riduan Mohamad Nor
Timbalan Presiden	YB Dato' Haji Tuan Ibrahim Tuan Man	Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Panglima Perang, Dato' Mohd Nassuruddin Daud
Naib Presiden	Ustaz Haji Idris Ahmad	Ahli Jawatankuasa	Dr Mohd Zuhdi Marsuki
Naib Presiden	YB Dato' Haji Mohd Amar Abdullah	Ahli Jawatankuasa	YB Ustaz Nik Mohamad Abduh Nik Abdul Aziz
Naib Presiden	YAB Dr Ahmad Samsuri Mokhtar	Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali
Ketua Dewan Ulamak	YB Dr Nik Muhammad Zawawi Salleh	Ahli Jawatankuasa	Dr Najihatussalehah Ahmad
Ketua Dewan Pemuda	Ir Haji Khairil Nizam Khirudin	Ahli Jawatankuasa	Dr Ahmad Fakhruddin Sheikh Fakhrurazi
Ketua Dewan Muslimat	YB Senator Ustazah Nuridah Mohd Salleh	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Nasrudin Hassan Tantawi
Ketua Dewan Himpunan Penyokong	Tuan Balasubramaniam Nachiappan	Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Ustazah Siti Zailah Mohd Yusoff
Setiausaha Agung	YB Dato' Takiyuddin Hassan	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Mokhtar Senik
Penolong Setiausaha	Haji Khairul Faizi Ahmad Kamil	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Haji Misbahul Munir Masduki
Penolong Setiausaha	Khairul Fahmi Mat Som	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Sallehen Mukhyi
Bendahari	Dato' Iskandar Abdul Samad	Ahli Jawatankuasa	Dato' Haji Mahfodz Mohamed
Ketua Penerangan	Haji Kamaruzaman Mohamad	Ahli Jawatankuasa	Ir Muhtar Suhaili
Ketua Pengarah Pilihan Raya	YB Tuan Haji Muhammad Sanusi Md Nor	Ahli Jawatankuasa	Dr Rosni Adam
Ahli Jawatankuasa	YB Ustaz Muhammad Khalil Abdul Hadi	Ahli Jawatankuasa	YB Haji Awang Solahuddin Hashim
Ahli Jawatankuasa	YB Dr Azman Ibrahim	Ahli Jawatankuasa	Dr Mohd Mazri Yahya
Ahli Jawatankuasa	Dr Halimah Ali	Ahli Jawatankuasa	Tuan Wan Rohimi Wan Daud
Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Dr Mohammad Fadzli Hassan	Ahli Jawatankuasa	YB Ustaz Mohd Yusni Mat Piah
		Ahli Jawatankuasa	Tuan Haji Mohamad Husain

^Sumber:

Pesuruhjaya PAS Negeri-negeri

Senarai Pesuruhjaya-Pesuruhjaya PAS Negeri sesi 2019-2021 :

NEGERI	NAMA PENUH	NEGERI	NAMA PENUH
Perlis	YB Mohd Shukri Ramli	Melaka	Ustaz Haji Kamaruddin Sidek
Kedah	Ustaz Ahmad Yahaya	Johor	Ustaz Haji Abdullah Hussin
Pulau Pinang	Ustaz Muhammad Fauzi Yusoff	Pahang	YB Ustaz Rosli Abdul Jabar
Perak	YB Haji Razman Zakaria	Terengganu	YB Senator Dato' Haji Husain Awang
Selangor	YB Dato' Dr Ahmad Yunus Hairi	Kelantan	YAB Datuk Bentara Kanan, Dato' Haji Ahmad Yakob
Wilayah Persekutuan	Ustaz Azhar Yahya	Sabah	Tuan Aminuddin Aling
Negeri Sembilan	Cikgu Haji Rafiei Mustapha	Sarawak	Haji Jofri Jaraiee

Dewan Ulamak PAS Pusat

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja Dewan Ulamak PAS Pusat sesi 2019-2021 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Ketua	YB Dr Nik Muhammad Zawawi Salleh
Timbalan Ketua	Dato' Dr Johari Mat
Naib Ketua	Ustaz Haji Khirul Muntanazar Ismail
Setiausaha	Ustaz Mohd Asri Mat Daud
Penolong Setiausaha 1	Ustaz Nazri Chik
Bendahari	Ustaz Haji Muhammad Ismi Mat Taib
Ketua Penerangan	YB Ustaz Mohd Nor Hamzah
Pengarah Pilihan Raya	Ustaz Muhammad Najhan Shahir Halim
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Haji Zulkifli Ismail Muhammad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Mohd Kamal Nazmi bin Kamaruddin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Azhar Yaakob	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustazah Ana Mastura binti Ismail
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Nushi Mahfodz	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Ahmad Mouhyideen bin Hasin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Ahmad Yahaya	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Wan Mat bin Wan Sulaiman
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Zulkarnain Hasan	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Abdul Fattah bin Yusuf
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Prof. Dr Badruzaman Yusof	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Wan Hamidi bin Wan Mat
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Mokhtar Senik	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Ahmad Dasuki bin Abdul Rani
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Muhammad Zuhaili bin Saiman	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Marzuki bin Yusuf
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Ustaz Hilmi Dato' Harun	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Mutalib bin Maaruf
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Datuk Dr Mohd Mohadis bin Haji Yasin	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Tuan Mohd Saripudin Tuan Ismail

^Sumber:

Dewan Pemuda PAS Malaysia

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja Dewan Pemuda PAS Malaysia sesi 2019-2021 :

JAWATAN	NAMA PENUH	PORTFOLIO	NAMA PENUH
Ketua	Ir Haji Khairil Nizam Khirudin
Timbalan Ketua	YB Ustaz Ahmad Fadhli Shaari
Naib Ketua	Ustaz Afnan Hamimi Dato' Taib Azamudden
Setiausaha	Akram Ikrami Dato' Taib Azamudden	Penolong Setiausaha 2	Ustaz Mohd Aizat Zakaria
Penolong Setiausaha 1	Muhammad Khidir Izaidin	Penolong Setiausaha 3	Muhammad Faizzuddin Mohd Zai
Bendahari	Ustaz Roslan Md Esa
Ketua Penerangan	Abdul Malik Ab Razak
Pengarah Pilihan Raya	Muhammad Alghazali Abu Bakar
Ketua Sektor Pendidikan	Ir Muhtar Suhaili
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Izwan Abdul Halim	Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Juwahir Amin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Khairul Nadzir Helmi Azhar	Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Mohammad Arifiriazul Paijo
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Mohammad Nadzim Ahmad Azmi	Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Mohd Hafez Sabri
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Muhammad Fadzli Abu Bakar	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Afiq Awang Bakar
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Zikri Ismail	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Hanif Haron
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Prof Ir Dr Hairul Azhar Abdul Rashid	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Abdul Muiz Hamid
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Afiq Mazlan	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Prof Madya Dr Ir Ahmad Abu Bakar
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Prof Madya Dr Muhammad Ibrahim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Noorhisham Abdullah
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Effandi Noor	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Shahzada Muhammad Nisar Ahmad Salimi
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ahmad Yusof	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ir Hadi Amat
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Adib Abdul Jalil	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Hilmi Ismail
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Syarhan Humaizi Halim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Mohd Fakhrurazi Mahmood
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Cikgu Hasan Ahmad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Mohd Azam Abdul Samat
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Hamdi Harun	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norazman Ishak

^Sumber :

Dewan Muslimat PAS Malaysia

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja Dewan Muslimat PAS Malaysia sesi 2017-2019 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Ketua	YB Senator Ustazah Nuridah Mohd Salleh
Timbalan Ketua	Dr Rosni Adam
Naib Ketua	Salamiah Mohd Nor
Setiausaha	Dr Nurul Hani Ali	Penolong Setiausaha 2	Huda Nordin
Penolong Setiausaha 1	Mardhiah Hayati Zolkeplai	Penolong Setiausaha 3
Bendahari	Dr. Che Faridah Ismail
Ketua Penerangan	Dr Najihatussalehah Ahmad
Pengarah Pilihan Raya	Noraini Hussin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Wan Hasrina Wan Hasan	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norhafiza Fadzil
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr 'Uyun Abdul Malek	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norazlin Md Samsudin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Halimah Ali	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Kintan Man
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	YB Dato' Siti Ashah Ghazali	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Zuraida Md Noor
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	YB Senator Ustazah Asmak Hussin	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Wan Nur Syahirah Wan Mohamed Sabri
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Wahibah Tahir	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Fairuz Idris
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Nuri Muhammad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Hanisah Abd Rahman
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Husna Hashim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Jazlina Shafawi
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Azimah Ibrahim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norfazlina Abdullah
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Kartini Ahmad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Dr. Reen Mohd Amin
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Dr. Mardhiyah Hayati Salleh	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Khadijah Mahmud

^Sumber:

Wakil Rakyat

Dewan Negara

Senator

Rencana utama: Ahli Dewan Negara, Parlimen Malaysia ke-14

Ahli-ahli Senator Malaysia tidak dipilih secara pilihanraya. Setiap daripada 13 dewan undangan negeri memilih dua Senator; baki 44 dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong. PAS mempunyai empat orang Ahli Dewan Negara yang dilantik melalui Dewan Undangan Negeri..

Negeri	Tempoh	Ahli	Parti
Kelantan	1 Julai 2018-30 Jun 2021	YB Senator Puan Asmak Husin	PAS
	8 Julai 2017-7 Julai 2020	YB Senator Ustaz Haji Muhamad Mustafa	PAS
Terengganu	1 Julai 2018-30 Jun 2021	YB Senator Ustaz Dato' Haji Husain Haji Awang	PAS
	29 November 2018-28 November 2021	YB Senator Ustazah Nuridah Mohd Salleh	PAS

Dewan Rakyat

Ahli Parlimen Malaysia

Rencana utama: Ahli Dewan Rakyat, Parlimen Malaysia ke-14

PAS mempunyai 18 orang Ahli Dewan Rakyat dari negeri Kedah, Kelantan dan Terengganu. Ia diketuai oleh Ketua Whip, YB Dato' Takiyuddin Hassan.

Negeri	No.	Kawasan Parlimen	Ahli	Parti
Kedah	P011	Pendang	YB Haji Awang Solahuddin Hashim	PAS
	P012	Jerai	YB Ustaz Sabri Azit	PAS
	P013	Sik	YB Ustaz Ahmad Tarmizi Sulaiman	PAS
Kelantan	P019	Tumpat	YB Dato' Che Abdullah Mat Nawi	PAS
	P020	Pengkalan Chepa	YB Ahmad Marzuk Shaary	PAS
	P021	Kota Bharu	YB Dato' Takiyuddin Hassan	PAS
	P022	Pasir Mas	YB Ustaz Ahmad Fadhli Shaari	PAS
	P023	Rantau Panjang	YB Dato' Ustazah Siti Zailah Mohd Yusoff	PAS
	P024	Kubang Kerian	YB Dato' Ustaz Tuan Ibrahim Tuan Man	PAS
	P025	Bachok	YB Ustaz Nik Mohamed Abduh Nik Abdul Aziz	PAS
	P028	Pasir Puteh	YB Ustaz Dr. Nik Muhammad Zawawi Salleh	PAS
	P031	Kuala Krai	YB Ustaz Abdul Latiff Abdul Rahman	PAS
Terengganu	P034	Setiu	YB Ustaz Shaharizukirnain Abdul Kadir	PAS
	P035	Kuala Nerus	YB Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali	PAS
	P036	Kuala Terengganu	YB Tuan Haji Ahmad Amzad Hashim	PAS
	P037	Marang	YB Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	PAS
	P039	Dungun	YB Wan Hassan Mohd. Ramli	PAS
	P040	Kemaman	YB Ustaz Che Alias Hamid	PAS

Dewan Undangan Negeri

Ahli Dewan Undangan Negeri

Rencana utama: Ahli Dewan Undangan Negeri, Parlimen Malaysia ke-14

PAS mempunyai 90 (+1) anggota dewan undangan negeri. Ia mempunyai wakil di setiap negeri kecuali Negeri Sembilan, Melaka, Sabah dan Sarawak. Parti itu memegang majoriti di Dewan Undangan Negeri Kelantan dan Terengganu, dan mengganggotai semua ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan negeri (badan yang serupa dengan Kabinet) yang diketuai oleh Menteri Besar Kelantan, Ahmad Yakob dan Menteri Besar Terengganu, Dr Ahmad Samsuri Mokhtar.

Negeri	No.	Kawasan DUN	Ahli	Parti	Catatan
Kelantan	N01	Pengkalan Kubor	YB Ustaz Wan Roslan Wan Hamat	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Belia, Sukan Dan NGO Negeri
	N02	Kelaboran	YB Cikgu Mohd Adenan Hassan	PAS
	N03	Pasir Pekan	YAB Datuk Bentara Kanan, Dato' Ustaz Ahmad Yakob	PAS	Menteri Besar / Pengerusi Jawatankuasa Tanah, Sumber Asli, Perancangan Ekonomi dan Kewangan Negeri
	N04	Wakaf Bharu	YB Haji Mohd Rusli Abdullah	PAS
	N05	Kijang	YB Dr. Izani Hussin	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan Dan Kesihatan Negeri
	N06	Chempaka	YB Ustaz Ahmad Fathan Mahmood	PAS	Ahli Jawatankuasa Kerjaraya, Infrastruktur, Pengangkutan Dan Utiliti Negeri
	N07	Panchor	YB Dato' (Nik) Mohd Amar Abdullah	PAS	Timbalan Menteri Besar / Pengerusi Jawatankuasa Pentadbiran Awam, Pembangunan Wilayah, Kesejahteraan Rakyat Dan Integriti Negeri
	N08	Tanjong Mas	YB Puan Rohani Ibrahim	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Keluarga dan Wanita Negeri
	N09	Kota Lama	YB Dato' Tan Teng Loon @ Anuar Tan Abdullah	PAS
	N10	Bunut Payong	YB Dato' Dr Ramli Mamat	PAS
	N11	Tendong	YB Rozi Muhamad	PAS
	N12	Pengkalan Pasir	YB Dato' Haji Hanifa Ahmad	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Perindustrian, Perdagangan, Pelaburan Dan Pembangunan Usahawan Negeri
	N13	Meranti	YB Dato' Panglima Perang, Dato' Mohd Nassuruddin Daud	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Islam, Dakwah, Penerangan Dan Hubungan Seranta Negeri
	N14	Chetok	YB Haji Zuraidin Abdullah	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Belia, Sukan Dan NGO Negeri
	N15	Gual Periuk	YB Dato' Ustaz Mohamad Awang	PAS
	N16	Apam Putra	YB Abdul Rasul Mohamed	PAS
	N17	Salor	YB Saiful Adli Abu Bakar	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Perindustrian, Perdagangan, Pelaburan dan Pembangunan Usahawan Negeri
	N18	Pasir Tumbuh	YB Ustaz Abd Rahman Yunus	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kerjaraya, Infrastruktur, Pengangkutan Dan Utiliti Negeri
	N19	Demit	YB Puan Hajah Mumtaz Md Nawi	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Keluarga Dan Wanita Negeri
	N20	Tawang	YB Dato' Haji Hassan Mohamood	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Perpaduan Masyarakat, Kebudayaan, Warisan dan Pelancongan Negeri
	N21	Pantai Irama	YB Haji Mohd Huzaimy Che Husin	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pentadbiran Awam, Pembangunan Wilayah, Kesejahteraan Rakyat Dan Integriti Negeri
	N22	Jelawat	YB Haji Abdul Azziz Kadir	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani, Bioteknologi, Teknologi Hijau Dan Alam Sekitar Negeri
	N23	Melor	YB Dr Md Yusnan Yusof	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Islam, Dakwah, Penerangan Dan Hubungan Seranta Negeri
	N24	Kaduk	YB Dato' Sr Haji Azami Mohd Nor	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Kerjaraya, Infrastruktur, Pengangkutan Dan Utiliti Negeri
	N26	Bukit Panau	YB Dato' Abd Fattah Mahmood	PAS	Timbalan Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri
	N28	Kemahang	YB Mejar (B) Dato' Md Anizam Ab Rahman	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Perpaduan Masyarakat, Kebudayaan, Warisan dan Pelancongan Negeri
	N29	Selising	YB Tuan Mohd Saripudin Tuan Ismail	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani, Bioteknologi, Teknologi Hijau Dan Alam Sekitar Negeri
	N30	Limbongan	YB Ustaz Mohd Nazlan Mohamed Hasbullah	PAS
	N31	Semerak	YB Wan Hassan Wan Ibrahim	PAS
	N32	Gaal	YB Ustaz Mohd Rodzi Ja'afar	PAS
	N33	Pulai Chondong	YB Azhar Salleh	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Pendidikan,Pengajian Tinggi,Sains dan Teknologi Negeri
	N34	Temangan	YB Dato' Dr Mohammad Fadzli Hassan	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Pendidikan,Pengajian Tinggi,Sains dan Teknologi Negeri
	N35	Kemuning	YB Ustaz Mohd Roseli Ismail	PAS
	N39	Mengkebang	YB Ustaz Muhammad Mat Sulaiman	PAS
	N40	Guchil	YB Hilmi Abdullah	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan Dan Kesihatan Negeri
	N41	Manek Urai	YB Mohd Fauzi Abdullah	PAS
	N42	Dabong	YB Ustaz Ku Mohd Zaki Ku Hussein	PAS
Terengganu	N01	Kota Putera	YB Haji Mohd Norkhuzaini Abdul Rahman	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Keusahawanan, Industri Mikro dan Hal Ehwal Penjaja Negeri
	N05	Jabi	YB Dr Azman Ibrahim	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani dan Pembangunan Desa Negeri
	N09	Tepuh	YB Ustaz Hishamuddin Abd Karim	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Belia, Sukan dan NGO Negeri
	N10	Buluh Gading	YB Ustaz Ridzuan Hashim	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Dakwah dan Penerangan Negeri
	N12	Bukit Tunggal	YB Dr Alias Razak	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan, Kesihatan dan Alam Sekitar Negeri
	N13	Wakaf Mempelam	YB Ustaz Wan Sukairi Wan Abdullah	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Belia, Sukan dan Badan Bukan Kerajaan Negeri
	N14	Bandar	YB Ustaz Ahmad Shah Muhamed	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan, Kesihatan dan Alam Sekitar Negeri
	N15	Ladang	YB Dato' Tengku Hassan Tengku Omar	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Perdagangan, Perindustrian, Pembangunan Wilayah dan Kesejahteraan Pentadbiran Negeri
	N16	Batu Buruk	YB Ustaz Muhammad Khalil Abdul Hadi	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Perdagangan, Perindustrian, Pembangunan Wilayah dan Kesejahteraan Pentadbiran Negeri
	N17	Alur Limbat	YB Ustaz Ariffin Deraman	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pelancongan, Kebudayaan dan Teknologi MaklumatNegeri
	N18	Bukit Payung	YB Ustaz Mohd Nor Hamzah	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Dakeah dan Penerangan Negeri
	N19	Ru Rendang	YAB Dr Ahmad Samsuri Mokhtar	PAS	Menteri Besar / Pengerusi Jawatankuasa Perancang, Kewangan, Pelaburan, Tanah dan Sumber Asli Negeri
	N20	Pengkalan Berangan	YB Ustaz Sulaiman Sulong	PAS	Timbalan Pengerusi 1 Jawatankuasa Pelancongan, Kebudayaan dan Teknologi Maklumat Negeri
	N22	Manir	YB Ustaz Hilmi Dato' Harun	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani dan Pembangunan Desa Negeri
	N23	Kuala Berang	YB Dr Mamad Puteh	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Insfrastruktur, Kemudahan Awam, Utiliti dan Teknologi Hijau Negeri
	N24	Ajil	YB Ustaz Maliaman Kassim	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pelaksanaan Syariah, Pendidikan dan Pengajian Tinggi
	N26	Rantau Abang	YB Cikgu Alias Harun	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Wanita dan Keluarga dan Perpaduan Nasional Negeri
	N27	Sura	YB Cikgu Wan Hapandi Wan Nik	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Keusahawanan, Sumber Manusia, Industri Mikro dan Hal Ehwal Penjaja Negeri
	N28	Paka	YB Ustaz Satiful Bahri Mamat	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Pelaksanaan Syariah, Pendidikan dan Pengajian Tinggi Negeri
	N29	Kemasik	YB Ir Saiful Azmi Suhaili	PAS	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Infrastruktur, Kemudahan Awam, Utiliti dan Teknologi Hijau Negeri
	N31	Cukai	YB Haji Hanafiah Mat	PAS	Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Wanita, dan Keluarga dan Perpaduan Nasional Negeri
	N32	Air Putih	YB Haji Abdul Razak Ibrahim	PAS	Timbalan Pengerusi 2 Jawatankuasa Pelancongan, Kebudayaan Dan Teknologi Maklumat Negeri
	Khas	Wanita	YB Zuraida Md Noor	PAS
Kedah	N04	Ayer Hitam	YB Cikgu Azhar Ibrahim	PAS
	N07	Kuala Nerang	YB Mohammad Yusoff @ Munir Zakaria	PAS
	N08	Pedu	YB Mohd Radzi Md Amin	PAS
	N09	Bukit Lada	YB Haji Salim Mahmood	PAS
	N10	Bukit Pinang	YB Romani Wan Salim	PAS
	N18	Tokai	YB Dato' Dr. Mohd Hayati Othman	PAS
	N20	Sungai Limau	YB Mohd Azam Abdul Samat	PAS
	N23	Belantek	YB Ustaz Mohd Isa Shafie	PAS
	N24	Jeneri	YB Haji Muhamad Sanusi Md Nor	PAS	Ketua Pembangkang Dewan
	N26	Tanjung Dawai	YB Ustaz Hanif Ghazali	PAS
	N27	Pantai Merdeka	YB Ahmad Fadzli Hashim	PAS
	N30	Bayu	YB Abd Nasir Idris	PAS
	N31	Kupang	YB Dato' Haji Najmi Haji Ahmad	PAS
	N32	Kuala Ketil	YB Mejar (B) Mansor Zakaria	PAS
	N33	Merbau Pulas	YB Dato' Siti Ashah Ghazali	PAS
Pahang	N09	Tahan	YB Ustaz Mohd Zakhwan Ahmad Badarddin	PAS
	N10	Damak	YB Ustaz Zuridan Mohd Daud
	N12	Beserah	YB Haji Andansura Rabu	PAS
	N15	Tanjung Lumpur	YB Ustaz Rosli Abdul Jabar	PAS
	N19	Panching	YB Ustaz Mohd Tarmizi Yahaya	PAS
	N24	Luit	YB Mohd Sofian Abdul Jalil	PAS
	N26	Chenor	YB Ustaz Mujibur Rahman Ishak	PAS
	N29	Jengka	YB Ustaz Haji Shahril Azman Abd Halim	PAS
Perak	N05	Selama	YB Ustaz Mohd Akmal Kamaruddin	PAS
	N06	Kubu Gajah	YB Ustaz Khalil Haji Yahaya	PAS
	N11	Gunung Semanggol	YB Haji Razman Zakaria	PAS
Perlis	N13	Guar Sanji	YB Mohd Ridzuan Hashim	PAS
	N15	Sanglang	YB Mohd Shukri Ramli	PAS	Timbalan Yang Dipertua Dewan
Pulau Pinang	N01	Penaga	YB Ustaz Mohd Yusni Mat Piah	PAS
Selangor	N51	Sijangkang	YB Dato' Dr Ahmad Yunus Hairi	PAS
Johor	N08	Bukit Pasir	YB Kapten (B) Haji Najib Lep	PAS

Statistik kedudukan semasa PAS di Dewan Undangan Negeri-negeri.

Dewan Undangan Negeri Kelantan

37 / 45

Dewan Undangan Negeri Terengganu

22 / 32

Dewan Undangan Negeri Kedah

15 / 36

Dewan Undangan Negeri Pahang

8 / 42

Dewan Undangan Negeri Perlis

2 / 15

Dewan Undangan Negeri Perak

3 / 59

Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang

1 / 40

Dewan Undangan Negeri Selangor

1 / 56

Dewan Undangan Negeri Johor

1 / 56

Dewan Undangan Negeri Sembilan

0 / 36

Dewan Undangan Negeri Melaka

0 / 28

Dewan Undangan Negeri Sabah

0 / 60

Dewan Undangan Negeri Sarawak

0 / 82

Keputusan pilihan raya umum

Ringkasan Pencapaian PAS dalam Pilihan Raya Umum Malaysia

Pemilihan	Jumlah tempat duduk yang dimenangi	Jumlah undi	Bahagian undi	Keputusan pilihan raya	Pemimpin pilihan raya
1955	1 / 52	40,667	3.9%	▲1 kerusi; Pembangkang	Abbas Alias
1959	13 / 104	329,070	21.3%	▲12 kerusi; Pembangkang	Burhanuddin al-Helmy
1964	9 / 104	301,187	14.6%	▼4 kerusi; Pembangkang
1969	12 / 144	495,641	20.9%	▲3 kerusi; Pembangkang
1974	13 / 154	—	—	▲1 kerusi; Pakatan kerajaan (Barisan Nasional)	Asri Muda
1978	5 / 154	537,720	15.5%	▼8 kerusi; Pembangkang
1982	5 / 154	602,530	14.5%	▬; Pembangkang
1986	1 / 177	718,891	15.6%	▼4 kerusi; Pembangkang	Yusof Rawa
1990	7 / 180	391,813	7.0%	▲6 kerusi; Pakatan kerajaan (Angkatan Perpaduan Ummah)	Fadzil Noor
1995	7 / 192	430,098	3.3%	▬; Pakatan kerajaan (Angkatan Perpaduan Ummah)
1999	27 / 193	994,279	14.99%	▲ 20 kerusi; Pakatan kerajaan (Barisan Alternatif)
2004	7 / 219	1,051,480	15.2%	▼ 20 kerusi; Pakatan kerajaan (Barisan Alternatif)	Abdul Hadi Awang
2008	23 / 222	1,140,676	14.05%	▲ 16 kerusi; Pakatan kerajaan (Pakatan Rakyat)
2013	21 / 222	1,633,199	14.77%	▼ 2 kerusi; Pakatan kerajaan (Pakatan Rakyat)
2018	18 / 222	2,032,080	17.89%	▼ 3 kerusi; Pakatan kerajaan (Gagasan Sejahtera)

Keputusan pilihan raya negeri

Pilihan raya negeri	Dewan Undangan Negeri
	Perlis	Kedah	Kelantan	Terengganu	Pulau Pinang	Perak	Pahang	Selangor	Negeri Sembilan	Melaka	Johor	Sabah	Sarawak	Jumlah menang / Jumlah yang dipertandingkan
1959	0 / 12	0 / 24	28 / 30	13 / 24	0 / 24	1 / 40	0 / 24	0 / 28	0 / 24	0 / 20	0 / 32			42 / 200
1964	1 / 12	0 / 24	21 / 30	3 / 24	0 / 24	0 / 40	0 / 24	0 / 28	0 / 24	0 / 20	0 / 32			25 / 158
1969	1 / 12	8 / 24	19 / 30	11 / 24	0 / 24	1 / 40	0 / 24	0 / 28	0 / 24	0 / 20	0 / 32		0 / 48	40 / 185
1974	2 / 12	5 / 26	22 / 36	10 / 28	1 / 27	3 / 42	1 / 32	1 / 33	1 / 24	1 / 20	0 / 32		0 / 48
1978	0 / 12	7 / 26	2 / 36	0 / 28	1 / 27	1 / 42	0 / 32	0 / 33	0 / 24	0 / 20	0 / 32			11 / 204
1982	1 / 12	2 / 26	10 / 36	5 / 28	0 / 27	0 / 42	0 / 32	0 / 33	0 / 24	0 / 20	0 / 32			18 / 223
1986	0 / 14	3 / 28	10 / 39	2 / 32	0 / 33	0 / 46	0 / 33	0 / 42	0 / 28	0 / 20	0 / 36	0 / 48		15 / 265
1990	0 / 14	1 / 28	24 / 39	8 / 32	0 / 33	0 / 46	0 / 33	0 / 42	0 / 28	0 / 20	0 / 36	0 / 48		33 / 114
1994												0 / 48		0 / 3
1995	0 / 15	2 / 36	24 / 43	7 / 32	0 / 33	0 / 52	0 / 38	0 / 48	0 / 32	0 / 25	0 / 40			33 / 177
1999	3 / 15	12 / 36	41 / 43	28 / 32	1 / 33	3 / 52	6 / 38	4 / 48	0 / 32	0 / 25	0 / 40	0 / 48		98 / 234
2001													0 / 62	0 / 3
2004	1 / 15	5 / 36	24 / 45	4 / 32	1 / 40	0 / 59	0 / 42	0 / 56	0 / 36	0 / 28	1 / 56	0 / 60		36 / 265
2006													0 / 71	0 / 1
2008	1 / 15	16 / 36	38 / 45	8 / 32	1 / 40	6 / 59	2 / 42	8 / 56	1 / 36	0 / 28	2 / 56	0 / 60		83 / 232
2011													0 / 71	0 / 5
2013	1 / 15	9 / 36	32 / 45	14 / 32	1 / 40	5 / 59	3 / 42	15 / 56	0 / 36	1 / 28	4 / 56	0 / 60		85 / 236
2016													0 / 71	0 / 5
2018	2 / 15	15 / 36	37 / 45	22 / 32	1 / 40	3 / 59	8 / 42	1 / 56	0 / 36	0 / 28	1 / 56	0 / 60		90 / 236

Menteri Besar PAS

Senarai Menteri Besar daripada PAS

Negeri	Nama	Tahun Khidmat	Zaman Pemerintahan Sultan
Kelantan	Dato' Bentara Jasa, Dato' Ishak Lotfi Omar	1959 - 1964	Sultan Ibrahim Petra - Sultan Yahya Petra
	Dato' Seri Paduka Raja, Tan Sri Dato' Dr Mohd Asri Muda	1964 - 1973	Sultan Yahya Petra
	Dato' Bentara Jasa, Dato' Ishak Lotfi Omar	1973 - 1974	Sultan Yahya Petra
	Dato' Biji Sura, Dato' Muhamed Nasir	1974 - 1978	Sultan Yahya Petra
	Dato' Bentara Setia, Tuan Guru Dato' Haji Nik Abdul Aziz Nik Mat	1990 - 2013	Sultan Ismail Petra - Sultan Muhammad V
	Dato' Bentara Kanan, Dato' Haji Ahmad bin Yakob	2013 - kini	Sultan Muhammad V
Terengganu	Haji Mohd Daud Abdul Samad (digulingkan)	1959 - 1961	Sultan Ismail Nasiruddin Shah
	Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	1999 - 2004	Sultan Mizan Zainal Abidin
	Dr Ahmad Samsuri Mokhtar	2018 - kini	Sultan Mizan Zainal Abidin
Kedah	Tan Sri Dato' Seri DiRaja Ustaz Haji Azizan Abdul Razak	2008 - 2013	Sultan Abdul Halim Muadzam Shah
Perak	Dato' Seri Ir. Mohammad Nizar Jamaluddin	2008 - 2009	Sultan Azlan Muhibuddin Shah

Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri - PAS

Senarai Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri daripada PAS

Negeri	Nama	Tahun Khidmat
Kelantan	Dato' Seri Paduka Raja, Tan Sri Dato' Dr Mohd Asri Muda	1959 - 1964
	Haji Abdullah bin Yusof (Kemudian menyertai UMNO 1968)	1964 - 1969
	Dato' Bentara Jasa, Dato' Ishak Lotfi Omar	1969 - 1972
	Haji Nik Abdullah Arshad	1972 - 1974
	Nik Man (Nik Abdul Rahman) Nik Mohamed	1974 - 1977
	Dato' Haji Omar Mohamed	1990 - 1995
	Dato' Haji Wan Abdul Rahim Wan Abdullah	1995 - 2008
	Dato' Panglima Perang, Dato' Mohd Nassuruddin Daud	2008 - 2013
	Dato' Abdullah Yaakob	2013 - kini
Terengganu	Mohd Taib Sabri Abu Bakar (Keluar PAS)	1959 - 1961
	Dato' Haji Husain Awang	1999 - 2004
	Dato' Haji Yahaya Ali	2018 - kini
Kedah	Dato' Dr Abdul Isa Ismail	2008 - 2013

Ahli Dewan Negara - PAS

Senarai Ahli Dewan Negara daripada PAS

Negeri	Nama	Tahun Mula Khidmat	Tahun Tamat Khidmat
Kelantan	Haji Nik Muhammad Adeeb Nik Mohamed	11 September 1959	4 April 1964
	Amaluddin Darus	11 September 1959	10 September 1965
	Wan Mustapha Haji Wan Ali	16 Ogos 1965	15 Ogos 1971
	Amaluddin Darus (kali kedua)	22 Oktober 1968	21 Oktober 1974
	Abu Bakar Hamzah	20 Disember 1971	19 Disember 1977
	Haji Mohd Amin Haji Yaakob	6 Januari 1975	5 Januari 1978
	Kalthom Haji Othman	24 Julai 1991	23 Julai 1994
	Mohd. Zain Haji Mat Daud	24 Julai 1991	23 Julai 1994
	Kalthom Haji Othman (kali kedua)	9 Mei 1994	8 Mei 1997
	Mohd. Zain Haji Mat Daud (kali kedua)	9 Mei 1994	8 Mei 1997
	Hajah Hunaizah Mohd Noor	4 Ogos 1997	3 Ogos 2000
	Jamilah Ibrahim	4 Ogos 1997	3 Ogos 2000
	Siti Zailah Mohd Yusof	18 Julai 2000	17 Julai 2003
	Jamilah Ibrahim (kali kedua)	18 Julai 2000	17 Julai 2003
	Siti Zailah Mohd Yusof (kali kedua)	1 Julai 2003	30 Jun 2006
	Wan Ubaidah Omar	1 Julai 2003	30 Jun 2006
	Mumtaz Md Nawi	19 Julai 2006	18 Julai 2009
	Wan Ubaidah Omar (kali kedua)	19 Julai 2006	18 Julai 2008
	Datuk Ahmad Rusli Iberahim	18 Julai 2008	17 Julai 2011
	Mumtaz Md Nawi (kali kedua)	6 Julai 2009	5 Julai 2012
	Dr. Johari Mat	7 Julai 2011	6 Julai 2014
	Khairiah Mohamed	9 Julai 2012	8 Julai 2015
	Dr. Johari Mat (kali kedua)	14 Julai 2014	13 Julai 2017
	Khairiah Mohamed (kali kedua)	1 Julai 2015	30 Jun 2018
	Haji Muhamad Mustafa	31 Julai 2017	30 Julai 2020
	Asmak Husin	1 Julai 2018	30 Jun 2021
Terengganu	Da Abdul Jalil Haji Awang	11 September 1959	10 September 1965
	Haji Abbas Haji Mohamed	11 September 1959	10 September 1965
	Hassan Haji Shukri	27 Disember 1999	26 Disember 2002
	Safinah Jusoh	27 Disember 1999	26 Disember 2002
	Hassan Haji Shukri (kali kedua)	23 Disember 2002	22 Disember 2005
	Safinah Jusoh (kali kedua)	23 Disember 2002	22 Disember 2005
	Dato' Haji Husain Haji Awang	17 Julai 2018	16 Julai 2021
	Nuridah Mohd Salleh	29 November 2018	28 November 2021
Kedah	Haji Muhamad Yusof Husin	26 Mei 2008	25 Mei 2011
	Dato' Haji Muhamad Yusof Husin (kali kedua)	4 Julai 2011	3 Julai 2014

Lihat juga

• Info Tambahan
  • Gerakan Islam
  • Senarai parti politik Malaysia
  • Politik Malaysia
  • Dasar-dasar PAS
  • Perlembagaan Parti Islam Se-Malaysia
  • Muktamar Tahunan PAS
  • Mursyidul Am
  • Presiden PAS

• Rangkaian Pendidikan
  • Kolej Universiti Islam Zulkifli Muhammad
  • Kolej Universiti Darul Quran Islamiah
  • Kolej Islam Darul Ulum
  • Institut Latihan Kepimpinan dan Perkaderan Dakwah Islamiyah
  • Muassasah Darul Ulum
  • Sekolah Menengah Islam Darul Ulum
  • Sekolah Menengah Integrasi Teras Islam
  • Sekolah Rendah Integrasi Teras Islam
  • Akademi Pengajian Saidatina Aisyah
  • Pusat Asuhan Tunas Islam
  • Majlis Guru PASTI
  • Taman Asuhan Tunas Islam

• Penyertaan Gabungan Politik
  • Parti Perikatan (1972–73)
  • Barisan Nasional (1973–78)
  • Angkatan Perpaduan Ummah (1990–96)
  • Barisan Alternatif (1999–2004)
  • Pakatan Rakyat (2008–2015)
  • Kongres Rakyat (sejak 2015)
  • Gagasan Sejahtera (Sejak 2016)
  • Muafakat Nasional (Sejak 2019)

• Yang Dipertua Agung/Presiden PAS
  • Ahmad Fuad Hassan (1951–53)
  • Abbas Alias (1953–56)
  • Burhanuddin bin Muhammad Nur al-Hilmi (1956–69)
  • Mohd Asri bin Haji Muda (1969–82)
  • Yusuf Rawa (1982–89)
  • Fadzil Mohd Noor (1989–2002)
  • Abdul Hadi bin Awang (2002–kini)

• Teknologi
  • Harakah
  • Hijau FM
  • PAS Touch 'n Get

• Organisasi
  • Majlis Syura Ulamak PAS
  • Dewan Ulamak PAS
  • Dewan Pemuda PAS
  • Dewan Muslimat PAS
  • Dewan Himpunan Penyokong PAS
  • Pusat Penyelidikan PAS
  • Majlis Muafakat Pondok
  • Institut Kajian Islam dan Strategik
  • PRC UK Eire
  • Jabatan AMAL Malaysia
  • Briged Muslimat
  • Jabatan Alimat PAS
  • PAS Relief
  • KHIDMAT Malaysia
  • Ameerah Malaysia
  • Kelab Mahasiswa Penyokong PAS

• Parti Serpihan
  • Parti Amanah Negara - 2015
  • Barisan Jemaah Islamiah Se-Malaysia - 1977
  • Parti Hizbul Muslimin Malaysia
  • Angkatan Keadilan Insan Malaysia
  • Angkatan Islam Singapura - 1965

• Kepimpinan Dwitahunan
  • Kepimpinan PAS Pusat, Sesi 2009-2011
  • Kepimpinan PAS Pusat, Sesi 2015-2017
  • Kepimpinan PAS Pusat, Sesi 2017-2019

Rujukan

Petikan teks

• Daniels, Timothy P. (2005). Building Cultural Nationalism in Malaysia: Identity, Representation, and Citizenship. Psychology Press. ISBN 0415949718. 
• Farish A Noor (2012). "Pan-Malaysian Islamic Party (PAS)". The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. m/s. 408–409. ISBN 140083855X. 
• Farish A .Noor (2014). The Malaysian Islamic Party 1951-2013: Islamism in a Mottled Nation. Amsterdam University Press. ISBN 9789089645760. 
• Function, John (2006). "The Malay Electorate in 2004: Reversing the Result". dalam Swee-Hock, Saw; Kesavapany, K. Malaysia: Recent Trends and Challenges. Institute of Southeast Asian Studies. m/s. 132–156. ISBN 9812303391. 
• Funston, N. J. (1976). "The Origins of Parti Islam Se Malaysia". Journal of Southeast Asian Studies. 7 (1): 58–73. doi:10.1017/s0022463400010262. ISSN 0022-4634. 
• Hooker, Virginia; Norani Othman (2003). Malaysia: Islam, Society and Politics. ISEAS series on Islam. Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 9812301615. 
• Liew Chin Tong (2007). "Pas Leadership: New Faces and Old Constraints". Southeast Asian Affairs. 2007 (1): 201–213. doi:10.1355/SEAA07J. ISSN 0377-5437. 
• Liow, Joseph Chinyong (2009). Piety and Politics: Islamism in Contemporary Malaysia. Oxford University Press. ISBN 9780195377088. 
• Mueller, Dominik M. (2014). Islam, Politics and Youth in Malaysia: The Pop-Islamist Reinvention of PAS. Routledge Contemporary Southeast Asia Series. Routledge. ISBN 1317912985. 
• Riddell, Peter G. (2005). "Islamization and Partial Shari'a in Malaysia". dalam Marshall, Paul. Radical Islam's Rules: The Worldwide Spread of Extreme Shari'a Law. Rowman & Littlefield Publishers. m/s. 135–160. ISBN 1461686903. 
• Stark, Jan (2004). "Constructing an Islamic Model in Two Malaysian States: PAS Rule in Kelantan and Terengganu". Sojourn: Journal of Social Issues in Southeast Asia. Institute of Southeast Asian Studies. 19 (1): 51–75. doi:10.1355/sj19-1c. ISSN 0217-9520. 
• Sundaram, Jomo Kwame; Ahmad Shabery Cheek (1988). "The Politics of Malaysia's Islamic Resurgence". Third World Quarterly. Taylor & Francis. 10 (2). doi:10.1080/01436598808420085. 

Pautan luar

• Laman web rasmi
• Parti Islam Se-Malaysia di Facebook
• Parti Islam Se-Malaysia di Twitter
• Parti Islam Se-Malaysia di Instagram
• Harakahdaily - akhbar PAS