Parti Islam Se-Malaysia

Parti Islam Se-Malaysia
ڤرتي اسلام سمليسيا
*Malaysia Islamic Party*
PAS
Parti Islam Se-Malaysia ; ڤرتي اسلام سمليسيا; Malaysia Islamic Party ; PAS
Presiden	Tuan Guru Dato' Seri Haji Abdul Hadi Awang
Setiausaha-Agung	Datuk Seri Takiyuddin Hassan
Jurucakap	Haji Kamaruzaman Mohamad
Musyidul Am	Dato' Haji Hashim Jasin
Timbalan Presiden; ; Naib Presiden	Dato' Sri Tuan Ibrahim Tuan Man; ; 1. Ustaz Senator Idris Ahmad; 2. Dato' Mohd Amar Abdullah; 3. Dato' Seri Dr. Ahmad Samsuri Mokhtar
Ketua Dewan Ulamak	Dr. Nik Muhammad Zawawi Salleh
Ketua Dewan Muslimat	Ustazah Senator Nuridah Mohd Salleh
Ketua Dewan Pemuda	Senator Ir. Ts. Khairil Nizam Khirudin
Slogan	Islam Memperkukuh Perpaduan ; Memimpin Negara ; Ulamak Perteguh Muafakat ; Islam Memimpin, Wanita Sejahtera ; Bangkit dan Berjuang
Diasaskan	24 November 1951; 69 tahun yang lalu (sebagai Persatuan Ulama Malaya)
Ibu pejabat	No. 318-A, Jalan Raja Laut, 50350 Kuala Lumpur, Malaysia
Akhbar	Harakah
Sayap belia	Dewan Pemuda PAS
Sayap Wanita	Dewan Muslimat PAS
Sayap Ulamak	Dewan Ulamak PAS
Sayap Bukan Islam	Dewan Himpunan Penyokong PAS
Keahlian	Warganegara Malaysia, Muslim, Bukan-Muslim
Ideologi	Islamisme; Demokrasi; Fundamentalisme Islam
Kedudukan politik	Islam
Agama	Islam
Penggabungan nasional	1972-1973 : Parti Perikatan; 1973-1978 : Barisan Nasional; 1990-1996 : Angkatan Perpaduan Ummah; 1999-2004 : Barisan Alternatif; 2008-2015 : Pakatan Rakyat; 2015-kini : Kongres Rakyat; 2016-kini : Gagasan Sejahtera; 2019-kini : Muafakat Nasional; 2020-kini : Perikatan Nasional;
Penggabungan antarabangsa	Ikhwanul Muslimin; Kesatuan Ulama Muslimin Sedunia;
Warna rasmi	Hijau;
Dewan Negara	8 / 70
Dewan Rakyat	18 / 222
Dewan Undangan Negeri	92 / 577
Simbol pilihan raya
Bendera parti
Tapak web
	www.pas.org.my
	Politik Malaysia; Parti politik; Pilihan raya

Parti Islam Se-Malaysia (Jawi: ڤرتي اسلام سمليسيا, juga singkatan: PAS, Bahasa Inggeris: Malaysian Islamic Party, Bahasa Arab: الحزب الإسلامي الماليزي) ialah sebuah parti komponen Perikatan Nasional dan gerakan Islam di Malaysia yang dipimpin oleh Presiden, Datuk Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang. PAS merupakan salah sebuah parti dalam gabungan parti pemerintah bagi kerajaan Persekutuan, Perikatan Nasional. Ia juga merupakan parti pemerintah bagi Kerajaan Negeri Kelantan dan Kerajaan Negeri Terengganu, Dewan Undangan Negeri Kedah dan sebahagian daripada pemerintah bagi Kerajaan Negeri Johor, dan Kerajaan Negeri Perak. PAS merupakan parti pembangkang bagi Dewan Undangan Negeri Perlis, Dewan Undangan Negeri Pahang, Kerajaan Negeri Pulau Pinang, dan Kerajaan Negeri Selangor.

Latar belakang

Mengikut fakta sejarah, PAS telah ditubuhkan secara rasmi pada 23 Ogos 1951. Walau bagaimanapun, terdapat fakta lain yang menyebut bahawa PAS ditubuhkan pada 24 November 1951 (Warta Negara, 26 November 1951 dan Utusan Melayu 25 November 1951). Walaupun terdapat dua tarikh yang bercanggah, namun ahli-ahli sejarah dan tokoh-tokoh lama dalam PAS bersetuju bahawa fakta kedua (24 November 1951) ialah tarikh sebenar PAS ditubuhkan.

Parti Islam Se-Malaysia kemudiannya telah didaftarkan sebagai sebuah organisasi pada 31 Mei 1955 dengan nombor pendaftaran 733 (Pulau Pinang). PAS atau Persatuan Islam Se-Malaya (nama asalnya) ialah pertubuhan atau parti politik Melayu yang berteraskan Islam yang ditubuhkan sebelum merdeka selepas Hizbul Muslimin diharamkan oleh kerajaan British pada tahun 1948.

PAS cuba mengimbangi perjuangan nasionalisme Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO) sebagai sebuah parti yang mendokong Islam. Dengan tidak menafikan bahawa semangat perjuangan yang berteraskan kepada Islam di negara ini telahpun wujud sejak 1906 lagi, yang telah dibawa dan diperjuangkan oleh golongan pembaharuan atau reformasi Islam yang mendapat pendidikan di Timur Tengah (antaranya termasuklah Syed Sheikh al-Hadi, Sheikh Tahir Jalaluddin dan Haji Abbas Mohd Taha) yang berpusat di Singapura, Melaka dan Pulau Pinang, PAS yang muncul pada tahun 1951 adalah atas kesedaran masyarakat Melayu (pada waktu itu) untuk melihat Agama Islam dapat ditegak dan didaulatkan di negara ini.^[3]

Pada peringkat awal penubuhannya, PAS dilihat sebagai sebuah parti Melayu yang memperjuangkan hal-ehwal Islam melebihi apa yang dilaksanakan oleh UMNO. Didokongi oleh para ilmuan agama, PAS ialah parti yang menjadi pilihan bagi orang-orang Melayu yang berpendidikan agama. Pun begitu, setelah berlakunya Tragedi 13 Mei 1969, PAS telah menerima cadangan UMNO untuk bergabung dalam perikatan yang baharu yang dinamakan sebagai Barisan Nasional (BN). PAS adalah antara parti pengasas BN. Penglibatan PAS dalam BN berakhir dengan krisis darurat di Kelantan pada 1978. Akhirnya PAS mengambil keputusan untuk keluar dari BN. Para penyokong PAS mengganggap bahawa UMNO telah mengkhianati mereka, sementara penyokong UMNO pula berpendapat PAS telah tidak patuh pada ketetapan BN. Peristiwa tersebut telah mengakibatkan PAS dilanda krisis dalaman yang telah membawa kepada perpecahan PAS kepada beberapa parti serpihan seperti Barisan Jemaah Islamiah Se-Malaysia (BERJASA) dan HAMIM.

PAS telah mengambil masa yang lama untuk menyusun semula perjuangan mereka. Ketika Tuan Guru Yusuf Rawa mengambil alih jawatan Yang di-Pertuan Agung (kini dikenali sebagai Presiden) pada 1982, PAS telah menjenamakan semula parti tersebut di bawah slogan "Kepimpinan Ulama".^[4]

PAS pernah menjadi sebahagian daripada sebuah perikatan yang dinamakan sebagai Pakatan Rakyat, bersama Parti Keadilan Rakyat (PKR) dan Parti Tindakan Demokratik (DAP). Pencapaian PAS pada pilihan raya umum 2008 adalah antara yang terbaik. Selain mengekalkan penguasaan PAS di Kelantan dengan majoriti yang besar, PAS turut membentuk kerajaan di Kedah (2008-2013). PAS juga ialah sebahagian daripada kerajaan di Selangor (2008-kini) dan Perak (2008-2009) bersama PKR dan DAP.

PAS menjadikan kerjasama dengan sebuah parti politik baharu, Parti Ikatan Bangsa Malaysia (IKATAN) untuk membawa suara rakyat lebih berkesan selepas Pakatan Rakyat dianggap telah terbubar^[5] ekoran keluarnya DAP daripada gabungan tersebut. Walau bagaimanapun, hubungan kerjasama politik antara PKR kekal sehingga pada 11 Mei 2017, hubungan kerjasama PAS dan PKR terputus^[6].

Bagi menghadapi Pilihan raya Umum Malaysia 2018, PAS menubuhkan sebuah gabungan kerjasama baharu, Gagasan Sejahtera bersama-sama IKATAN dan BERJASA. Selepas berakhirnya pilihan raya 2018, PAS bekerjasama dengan musuh tradisinya, UMNO di bawah semangat 'perpaduan ummah' dan menggagaskan permuafakatan bernama Muafakat Nasional yang dimeterai pada 14 September 2019^[7]. PAS juga turut menjalinkan kerjasama dengan Kongres India Malaysia (MIC)^[8].

Ekoran konflik politik pada Februari 2020, PAS telah bersama-sama dengan beberapa parti politik yang lain iaitu UMNO, Parti Pribumi Bersatu Malaysia (PPBM), MIC, Persatuan Cina Malaysia (MCA), Gabungan Parti Sarawak (GPS) dan lain-lain telah membentuk kerajaan bagi Malaysia dengan nama tidak rasmi, Perikatan Nasional^[9]^[10].

Sejarah

Asal-usul: pergerakan Islam selepas Perang Dunia II

Sungguhpun aktiviti Hizbul Muslimin terhenti, namun keghairahan sokongan rakyat khususnya alim ulama terhadap perjuangan politiknya amatlah memberangsangkan. Semangat dan sokongan kental inilah yang akhirnya merintis jalan mudah ke arah penubuhan PAS pada tahun 1951.

Dalam hal ini, ramai ahli sejarah berpendapat penghargaan dan pengiktirafan perlulah dihulurkan kepada Ustaz Abu Bakar al-Baqir, pemimpin MATA dan seterusnya Hizbul Muslimin yang telah "melebarkan jalan" untuk memudahkan penubuhan PAS.

Persidangan Persatuan Ulamak Malaya yang pertama

Peranan Hizbul Muslimin dalam penubuhan PAS lebih tertonjol lagi apabila sebahagian besar bekas pucuk pimpinan pusatnya turut menyertai PAS dan memainkan peranan secara aktif. Antaranya termasuklah Ustaz Othman Hamzah, Ustaz Baharuddin Abdul Latif, Tuan Haji Khaider Khatib dan Ustaz Yunus Haji Yatimi. Besar kemungkinan juga Bahagian Agama UMNO yang dipimpin oleh Ustaz Ahmad Fuad Hassan turut diresapi dengan pengaruh Hizbul Muslimin ini. Tambahan lagi, ramai pemimpin agama dalam UMNO ketika itu kecewa akan pucuk pimpinan mereka yang bercadang untuk menaja perjudian (loteri). Tidak dapat dinafikan bahawa rancangan awal penubuhan PAS sebenarnya ditimbulkan oleh sebahagian besar ahli-ahli agama dalam UMNO semasa berlangsungnya Persidangan Ulama Ke-3 di Bangunan Kelab UMNO Bagan, Butterworth dengan ahli panelnya terdiri daripada:

Ustaz Haji Ahmad Fuad Hassan (Pengerusi)
Ustaz Haji Ahmad Maliki (Setiausaha)
Tuan Haji Ahmad Badawi Abdullah (Ahli)
Tuan Haji Ahmad Ghazali Abdullah (Ahli)
Tuan Haji Ahmad Tuan Hussein (Ahli)
Tuan Haji Mansor J.P (Ahli)
Dua atau tiga orang ulama yang menjadi ahli dari Selangor dan Negeri Sembilan.

Ahli-ahli panel inilah yang berusaha merangka perlembagaan serta menamakan pertubuhan yang dicita-citakan itu, iaitu Pertubuhan Ulama Se-Malaya. Panel ini telah berusaha mengadakan persidangan dengan persatuan-persatuan kebajikan Melayu atau Islam, Majlis Agama Islam Negeri, ulama perseorangan, para kadi dan juga mufti.

Walaupun perhimpunan ulama dan orang perseorangan yang dianjurkan oleh Bahagian Agama UMNO itu pada mulanya berjaya menubuhkan Pertubuhan Ulama, tetapi atas inisiatif Ustaz Othman Hamzah, bekas Ahli Jawatankuasa Hizbul Muslimin yang mewakili Persatuan al-Ehya as-Syariff, Gunung Semanggol telah berjaya melahirkan Persatuan Islam Se-Malaya (PAS) bagi menggantikan Pertubuhan Ulama Se-Malaya yang dicadangkan pada mulanya.

Maka, PAS telah ditubuhkan secara rasmi hasil perhimpunan atau muktamar tersebut dengan penyertaan beberapa tokoh agama dan wakil pertubuhan Islam^[11], antaranya Sheikh Abdullah Fahim. Mufti Pulau Pinang dan Seberang Perai; Sheikh Ismail Hamzah, Mufti Perak; Haji Ahmad Badawi Abdullah, Mudir Madrasah Daeratul Maarif al-Wathaniyah, Seberang Perai; Ustaz Baharuddin Abdul Latif, wakil Madrasah Ihya Asy-Syariff, Gunung Semanggol, Perak; Ustaz Othman Hamzah, wakil Persatuan Ihya Asy-Syariff, Gunung Semanggol, Perak; Ustaz Abdul Rahman Jamaluddin al-Jampuli, wakil Madrasah Aljunied Al-Islamiah, Singapura; Tuan Guru Haji Yahya Junid dari Persatuan Ulamak Kedah, Tuan Guru Haji Mohd Noor Mahyuddin dan Faqeh Mohamad Nor Mohd Zain, wakil Perikatan Madrasah Kuala Lumpur; Ustaz Abu Bakar Asy'ari dan Ustaz Ahmad Long, wakil Perikatan Imam-imam Perlis; Haji Abdul Samad Nuh, wakil Madrasah Yahyawiyah Padang Rengas; Haji Hussein Che Dol, wakil Madrasah Akhlak As-Salam, Guar Chempedak; dan ulamak tempatan seperti Tuan Guru Haji Tuan Ahmad Tuan Hussein, Ustaz Zabidi Ali, Haji Mansor Hassan JP, Haji Sulaiman Palestin, dan Haji Ibrahim Aqibi.

Zaman Asri Muda (1970–1982)

Asri Muda memangku jawatan Presiden PAS semasa Burhanuddin mengalami keuzuran yang panjang.^[12] Secara ideologinya, Asri telah membawa PAS ke arah sebuah parti nasionalisme kanan. Parti itu memberi perhatian terhadap perlindungan dan kemajuan hak-hak Melayu etnik.^[13] Perkembangan dalam parti juga menjadi fokus utama pada kepimpinan Asri, seperti yang dicerminkan dalam perubahan namanya pada tahun 1971 dari Persatuan Islam Se-Malaysia kepada "Parti Islam Se-Malaysia".^[14]

Kerajaan Campuran Perikatan-PAS (1972-1973)

Pada bulan Januari 1972, beliau mengumumkan, selepas berrunding dengan UMNO, PAS akan menyertai gabungan Perikatan (yang kemudiannya dijenamakan sebagai BN). Selepas dua dekad sebagai parti pembangkang, PAS kini akan menjadi kerajaan, tetapi sebagai rakan kongsi utama UMNO saingannya. Tindakan itu merupakan tindakan kontroversi dalam PAS, dan beberapa ahli dan pemimpin kanan sama ada meninggalkan parti itu atau dibersihkan oleh Asri. Justifikasi utama Asri untuk bergabung dengan UMNO dalam kerajaan campuran adalah bahawa selepas rusuhan kaum 1969, perpaduan Melayu amat penting, dan ini memerlukan kerjasama antara dua parti politik etnik Melayu.^[15]

Kerajaan Campuran Perikatan-PAS telah dikuatkuasakan pada 1 Januari 1973 pada peringkat Negeri dan Pusat. Negeri yang terlibat ialah Kedah, Terengganu dan Kelantan. Pada ketika itu, Kerajaan Campuran Negeri Terengganu dipimpin oleh Datuk Haji Nik Hassan Wan Abdul Rahman dari Perikatan, Kerajaan Campuran Negeri Kelantan dipimpin oleh Datuk Haji Ishak Lofti Omar dari PAS, dan Kerajaan Campuran Negeri Kedah dipimpin oleh Datuk Sri Syed Ahmad Shahabuddin dari Perikatan^[16].

Sebuah Jawatankuasa Penyelaras Kerajaan Campuran Perikatan-PAS telah dibentuk bagi melicinkan perjalanan dan urusan kerajaan disemua peringkat. Jawatankuasa tersebut adalah terdiri daripada 14 orang anggota iaitu 7 orang daripada Perikatan dan 7 orang daripada PAS.

Berikut merupakan senarai anggota Jawatankuasa Penyelaras Kerajaan Campuran Perikatan-PAS.

Wakil PAS	Catatan	Wakil Perikatan	Catatan
Datuk Haji Mohammad Asri Haji Muda	Yang Dipertua PAS	Tun Dr Ismail Abdul Rahman	Timbalan Yang Dipertua UMNO / Timbalan Perdana Menteri Malaysia
Encik Abu Bakar Hamzah	Naib Yang Dipertua PAS / Setiausaha Agung	Encik Abdul Ghaffar bin Baba	Naib Yang Dipertua UMNO / Menteri Pembangunan Negara dan Luar Bandar Malaysia
Encik Abu Bakar Umar	Naib Yang Dipertua PAS / Pesuruhjaya PAS Kedah	Datuk Sri Syed Ahmad Shahabuddin	Ketua Perhubungan UMNO Kedah / Menteri Besar Kedah
Datuk Haji Ishak Lotfi Omar	Pesuruhjaya PAS Kelantan / Menteri Besar Kelantan	Datuk Haji Nik Hassan Wan Abdul Rahman	Ketua Perhubungan UMNO Terengganu / Menteri Besar Terengganu
Encik Kasim Ahmad	Pesuruhjaya PAS Terengganu	Tengku Razaleigh Tengku Hamzah	Ketua Perhubungan UMNO Kelantan
Mohamad Dali Muin	Ahli Jawatankuasa Kerja PAS	Datuk Senu Abdul Rahman	Setiausaha Agung UMNO
Haji Yusoff Abdullah @ Yusof Rawa	Ahli Jawatankuasa Kerja PAS	Lee San Choon	Timbalan Presiden MCA / Timbalan Menteri Perhubungan Malaysia

Dengan tertubuhnya Kerajaan Campuran Perikatan-PAS, beberapa pemimpin PAS dilantik mengganggotai Kabinet Kerajaan dan Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri.

Pilihan raya umum Malaysia 1974

Pilihan raya 1974 menyaksikan PAS bersaing di bawah bendera BN untuk kali pertama dan pertama. Parti itu memenangi 14 kerusi parlimen kepada 62 UMNO, mengukuhkan kedudukan PAS sebagai junior rakan sekutu. PAS juga mendapati dirinya berkuasa dalam gabungan di Kelantan, yang sebelum ini ditadbir oleh haknya sendiri. Undi PAS di kubu utaranya telah lemah dengan kehilangan sokongan kepada bekas sekutu pembangkang dan calon PAS yang bertanding dalam kempen anti-BN.^[17] Pada akhirnya, ia adalah Kelantan, negeri asal Asri dan pangkalan kuasa politik, yang akan mencetuskan kejatuhan perkongsian UMNO-PAS. Selepas percanggahan antara Asri dan ketua menteri negeri yang digemari oleh UMNO, Mohamad Nasir, atas siasatan yang dilakukan oleh Nasir dalam urusan kewangan Asri, Asri menggerakkan Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) Kelantan PAS untuk menggerakkan gerakan tidak percaya terhadap Nasir. ADUN UMNO mengadakan perjumpaan, meninggalkan Asri, memimpin baji yang tidak dapat diperbaiki melalui gabungan dan menyebabkan krisis politik di negeri ini. Perdana Menteri Hussein Onn mengisytiharkan darurat di negeri ini, membenarkan kerajaan persekutuan mengawal. Asri menarik balik PAS dari BN pada Disember 1977.^[18]

Pilihan raya umum Malaysia 1978

Pilihan raya 1978 menegaskan betapa buruknya PAS dalam BN. Parti itu dikurangkan kepada lima kerusi parlimen dan, dalam pilihan raya peringkat negeri yang berasingan di Kelantan, telah diarahkan oleh UMNO dan BERJASA, yang ditubuhkan Nasir setelah meninggalkan PAS. Kekayaan parti dalam pilihan raya Kelantan tidak dibantah oleh pengharaman perhimpunan pilihan raya umum; sementara BN dapat berkempen melalui media massa yang mematuhi, rundingan awam adalah cara utama di mana PAS boleh mencapai pengundi.^[19] PAS bersikap lebih baik dalam pilihan raya 1982. Di hadapan seorang perdana menteri baru, Mahathir Mohamad, dan keputusan pemimpin pemuda Islamis popular Anwar Ibrahim untuk menyertai UMNO bukan PAS, parti itu tidak dapat memperbaiki lima kerusi parlimennya dan gagal mendapatkan semula kerajaan di Kelantan. Sementara itu, tempoh 1978 hingga 1982 bertepatan dengan kebangkitan pemimpin generasi baru dalam parti, termasuk ulama Islam berpendidikan asing seperti Nik Abdul Aziz Nik Mat dan Abdul Hadi Awang. Kumpulan ini berusaha untuk mengorientasikan PAS sebagai parti Islam dan secara asasnya bermusuhan dengan UMNO, yang tumpuan nasionalis Melayu mereka melihat perbelanjaan Islam.^[20] Pada tahun 1980, kumpulan itu berjaya memilih Yusof Rawa kepada timbalan presiden parti itu, mengusir setiausaha Asri, Abu Bakar Umar.^[21] Semasa perhimpunan PAS 1982, jelas kepada Asri bahawa puak ulama mempunyai nombor untuk mengalahkannya. Dia meletak jawatan di tingkat perhimpunan, dan kemudian menyerang parti itu melalui media, yang menyebabkan pengusirannya. Pada tahun berikutnya, Yusof dinaikkan ke jawatan presiden, tanpa alasan.^[22]

Pengambilalihan Ulama (1982–1989)

Ulama yang mengambil alih PAS pada tahun 1982 menarik diri dari revolusi Iran 1979 untuk mendapat inspirasi dalam mewujudkan negara Islam; Yusof Rawa sendiri pernah berkhidmat sebagai Duta Besar Malaysia ke Iran pada tahun-tahun sebelum revolusi. Yusof secara terbuka menolak nasionalisme Melayu yang mencirikan UMNO dan PAS di bawah Asri Muda, menganggapnya sebagai falsafah sempit dan jahil yang bertentangan dengan konsep ummah Islam.^[23] Seakan untuk memperlihatkan perubahan dalam pandangan ideologi parti di bawah Yusof dan rakan-rakan ulamanya, pemimpin baru parti mengamalkan pakaian yang lebih konservatif dan agama, meninggalkan pakaian Melayu dan Barat untuk pakaian agama Arab tradisional.^[24] Politik antara UMNO dan PAS menjadi semakin keagamaan. Kerajaan BN cuba menentang kemungkinan rayuan pilihan raya terhadap Islamisasi PAS dengan mewujudkan beberapa institusi Islam negara seperti Universiti Islam Antarabangsa Malaysia. Pemimpin PAS bertindak balas dengan melabelkan inisiatif-inisiatif ini sebagai cetek dan hipokrit, pemimpin UMNO sebagai "kafir" dan UMNO sebagai "parti syaitan".^[25]

Retorik yang semakin membahagi antara UMNO dan PAS menghasilkan bahagian yang mendalam dalam masyarakat Melayu, terutama di negeri utara. Kadang-kadang bahagian menjadi ganas, contoh yang paling terkenal ialah peristiwa Memali tahun 1985, di mana kerajaan mensahkan serbuan di sebuah kampung yang diketuai oleh ulama PAS Ibrahim Libya, yang menyebabkan 14 orang awam dan empat anggota polis mati.^[26] Ia bertentangan dengan latar belakang ini bahawa ulama PAS menghadapi pilihan raya umum pertama mereka pada tahun 1986. Hasilnya adalah kapur bagi gabungan BN. PAS mencatatkan keputusan pilihan raya terburuk, mengekalkan hanya satu kerusi di Parlimen. PAS, dalam pemulihan daripada kekalahan itu, tidak mempunyai pilihan selain untuk mengundurkan diri dari Islamisme garis keras dan meneruskan kursus sederhana.^[27] Menjelang tahun 1989, Yusof telah menjadi terlalu sakit untuk kekal sebagai Presiden PAS, dan digantikan oleh timbalannya, Fadzil Noor, ahli puak ulama yang kini menguasai parti itu.^[28]

Kebangkitan elektoral pada 1990-an

Nik Abdul Aziz Nik Mat menjadi Menteri Besar (Kelantan) Kelantan pada tahun 1990, dan kekal dalam jawatan selama 23 tahun.

Walaupun tidak meninggalkan komitmen ideologi PAS terhadap penubuhan sebuah negara Islam, Fadzil Noor menyederhanakan retorik parti itu. Beliau juga menetapkan tentang keahlian parti dengan profesional muda bandar dalam usaha untuk mempelbagaikan pangkat kepimpinan selain ilmuwan agama.^[12] Tahun 1990 juga melihat PAS terlibat dalam pergerakan Islamis antarabangsa. Abdul Hadi Awang menjadi aktif dalam beberapa pertubuhan dan perwakilan Islam antarabangsa, dan parti Islam di luar negara menghantar delegasi ke Malaysia untuk menghormati PAS.^[29]

Ujian ppilihan raya pertama di bawah presiden Fadzil adalah pilihan raya 1990, yang terjadi di tengah-tengah perpecahan dalaman UMNO yang mana parti pembangkang Semangat 46 telah dibentuk. PAS menyertai Semangat 46 dan dua lagi parti Melayu dalam Angkatan Perpaduan Ummah, dan memenangi tujuh kerusi Parlimen. Gabungan baru menewaskan BN di Kelantan, memenangi semua kerusi Dewan Undangan Negeri. Nik Abdul Aziz Nik Mat, seorang ulama yang memainkan peranan utama dalam pengambilalihan parti pada tahun 1982, menjadi Menteri Besar Kelantan, dan kekal dalam kedudukan sehingga persaraannya pada tahun 2013.^[30] Salah satu tindakan pertama kerajaan pimpinan PAS di Kelantan adalah untuk memperkenalkan hudud, sistem hukuman jenayah bagi kesalahan Islam tertentu. Tindakan itu ditinggalkan seketika setelah jelas bahawa undang-undang tersebut tidak dapat dikuatkuasakan ekoran percanggahan dengan kerajaan persekutuan.^[31]

PAS mengekalkan tujuh kerusi Parlimen dan kerajaan Kelantan pada pilihan raya 1995 sementara semua parti pembangkang lain kalah.^[32] Pada pilihan raya akan datang, pada tahun 1999, keadaan luar PAS telah mengubah nasibnya dengan lebih baik. Krisis kewangan Asia 1997 membahagikan kerajaan BN antara penyokong Perdana Menteri, Mahathir Mohamad, dan timbalannya, Anwar Ibrahim. Pemecatan Anwar pada tahun 1998 menimbulkan pembangkang yang meluas, yang mana PAS memaksimumkan lebih daripada mana-mana pihak pembangkang yang lain. Parti itu menjalankan kempen canggih untuk pilihan raya 1999, memanfaatkan internet untuk memintas sekatan terhadap penerbitan cetak dan menguruskan untuk menarik pengundi profesional bandar sambil mengekalkan asas sokongan luar bandar tradisionalnya. Buat pertama kalinya, PAS menyertai Parti Tindakan Demokratik dalam gabungan Barisan Alternatif-yang juga termasuk parti baru Anwar Ibrahim, Parti Keadilan Nasional. Hasilnya adalah yang terbaik PAS sebelum ini. Parti itu mengambil 27 daripada 192 kerusi parlimen dan memenangi kemenangan di peringkat negeri di Kelantan dan Terengganu.^[33]

PAS di abad ke-21

Pemergian Fadzil Noor pada tahun 2002, dan penggantiannya oleh ulama konservatif Abdul Hadi Awang, bertepatan dengan tempoh pembahagian dalam parti antara pemimpin muda dan profesionalnya, yang berusaha menjadikan ideologi Islam PAS lebih menarik untuk mengetengahkan Malaysia, dan konservatif, dan umumnya lebih tua, ulama. Parti itu tidak dapat mendamaikan pandangan kedua puak itu dengan definisi yang jelas tentang "negara Islam" yang platformnya dibayangkan.^[12] Perdebatan itu sendiri menyebabkan DAP memecah dengan gabungan Barisan Alternatif; sebagai parti sekular dengan asas sokongan etnik China, ia tidak dapat menyokong wawasan sebuah negara Islam yang disebarkan oleh konservatif PAS. PAS juga mendapati dirinya kehilangan sokongan Melayu berikutan penggantian Mahathir sebagai Perdana Menteri dengan Abdullah Ahmad Badawi, seorang Muslim yang popular dan sederhana, dan selepas kebimbangan 11 September di kalangan pengundi mengenai Islam radikal di Asia Tenggara.^[34] Sekiranya pilihan raya 1999 telah menjadi kawasan puncak parti, pengundian 2004 merupakan salah satu titik terendah dalam sejarahnya. Dalam Parlimen yang diperluaskan, PAS dikurangkan kepada tujuh kerusi. Abdul Hadi bukan sahaja kehilangan kerusi parlimen tetapi melihat kerajaan yang dipimpinnya di Terengganu dibuang dari jawatan selepas satu penggal.^[35]Sambutan PAS ke pilihan raya 2004, seperti sambutan terhadap kebocoran 1986 yang sama, adalah meninggalkan imej garis keras yang menyumbang kepada kekalahannya. Setakat ini, sayap profesional bandar keahlian parti, yang dibawa ke parti oleh Fadzil Noor pada tahun 1990-an, sudah bersedia untuk bertanggungjawab. Walaupun presiden Abdul Hadi tidak berada di bawah ancaman, puak sederhana, yang dikenali sebagai "Erdogans" selepas pemimpin Islam Turki moderat, Recep Tayyip Erdogan, menganggotai ahli-ahlinya mengundi ke jawatan utama lain dalam perhimpunan agung 2005.^[12]^[36] PAS kini dapat menyerang kerajaan Abdullah Ahmad Badawi dari kedua-dua kanan dan kiri: di satu pihak, ia mengkritik promosi Abdullah Islam Hadhari sebagai versi Islam yang disiram; Di pihak yang lain, ia menyerang kerajaan untuk rekod hak asasi manusia dan mempromosikan penyebab keadilan sosial dan ekonomi, termasuk untuk orang bukan Islam. Parti itu juga memanfaatkan pertumbuhan internet dan media sosial di Malaysia untuk memintas media massa pro-kerajaan.^[37]

Menjelang pemilihan 2008, PAS menyertai DAP dan Parti Keadilan Rakyat (PKR) dalam gabungan baru, Pakatan Rakyat. Gabungan itu menyerahkan keputusan pilihan raya Barisan Nasional yang paling buruk. Barisan Nasional kehilangan majoriti dua pertiga di Dewan Perwakilan, melumpuhkannya daripada meluluskan pindaan perlembagaan tanpa sokongan pembangkang. PAS memenangi 23 kerusi; Pakatan Rakyat memenangi 82. Di peringkat negeri, kerajaan Barisan Nasional yang berusia puluhan tahun jatuh di Kedah, Perak dan Selangor. PAS kini memerintah Kedah dan Kelantan (masing-masing dipimpin oleh Azizan Abdul Razak dan Nik Abdul Aziz Nik Mat) dan membekalkan Menteri Besar Perak (Nizar Jamaluddin) dalam kerajaan campuran Pakatan Rakyat.^[38]

PAS menjadikan kerjasama dengan sebuah parti politik baharu, Parti Ikatan Bangsa Malaysia (IKATAN) untuk membawa suara rakyat lebih berkesan selepas Pakatan Rakyat dianggap telah terbubar^[5] ekoran keluarnya DAP daripada gabungan tersebut. Walau bagaimanapun, hubungan kerjasama politik antara PKR kekal sehingga pada 11 Mei 2017, hubungan kerjasama PAS dan PKR terputus^[6].

Bagi menghadapi Pilihan raya Umum Malaysia 2018, PAS menubuhkan sebuah gabungan kerjasama baharu, Gagasan Sejahtera bersama-sama IKATAN dan BERJASA. Buat pertama kali dalam sejarah penubuhan PAS bahawa parti tersebut bertanding melebihi 70 kerusi Parlimen iaitu 158 kerusi Parlimen ke arah pembentukan Kerajaan Teknokrat ataupun mereka akan menyertai kerajaan campuran selepas pilihan raya jika gagal memenangi majoriti mudah 112 kerusi Parlimen^[39]. Mereka juga memperkenalkan Budaya Politik Matang dan Sejahtera (BPMS) dan Wawasan Induk Negara Sejahtera (WINS).

Selepas berakhirnya pilihan raya 2018, PAS kekal di Kelantan dan berjaya menawan Terengganu daripada BN, dan menang di 18 kerusi Dewan Rakyat (penguasaan 16.9 peratus)^[39]. Faktor kemenangan PAS di Pantai Timur adalah berdasarkan beberapa perkara berikut^[40] iaitu 1) Ciri-ciri politik Terengganu, 2) Doktrin agama dan ideologi, 3) Isu nasional kelemahan polisi Najib Razak, 4) Peranan Tun Dr. Mahathir Mohamad, 5) Kebangkitan orang muda, 6) Kekuatan jentera, dan 7) Dilema/krisis UMNO.

PAS bekerjasama dengan musuh tradisinya, UMNO di bawah semangat 'perpaduan ummah' dan menggagaskan permuafakatan bernama Muafakat Nasional yang dimeterai pada 14 September 2019^[7]. PAS juga turut menjalinkan kerjasama dengan Kongres India Malaysia (MIC)^[8]^[41].

PAS di era 2020

Konflik politik di Malaysia berlaku ekoran peletakan jawatan Perdana Menteri, Tun Dr Mahathir Mohamad pada Februari 2020 menjadikan PAS mengambil tindakan bersama-sama dengan beberapa parti politik yang lain iaitu UMNO, Parti Pribumi Bersatu Malaysia (PPBM), Kongres India Malaysia (MIC), Persatuan Cina Malaysia (MCA), Gabungan Parti Sarawak (GPS) dan lain-lain telah membentuk kerajaan bagi Malaysia dengan nama tidak rasmi, Perikatan Nasional (PN)^[9]^[10]. Kerajaan PN di bawah kepimpinan Muhyiddin Yassin sebagai Perdana Menteri telah melantik 3 orang Ahli Parlimen PAS sebagai Menteri Penuh dan 5 orang sebagai Timbalan Menteri^[42]. Pada pertengahan 2020 juga, telah berlakunya kemelut politik di Kedah yang menatijahkan pertukaran kerajaan negeri kepada PAS^[43].

Ideologi dan dasar

Bendera rasmi PAS menurut Perlembagaan PAS.

Perlembagaan PAS meletakkan ideologi dan dasar PAS adalah Islam^[44]. Hukum yang tertinggi sekali dalam pegangan PAS ialah al-Quran dan sunnah, serta ijmak ulamak dan qiyas yang terang dan nyata^[45].

Menurut Farish A. Noor, seorang ahli akademik Malaysia yang menulis sejarah PAS:

Sejak PAS diwujudkan, pada November 1951, matlamat jangka panjang untuk mewujudkan sebuah negara Islam di Malaysia telah menjadi suar yang telah memacu generasi pemimpin PAS dan ahli-ahli yang berturut-turut. Apa yang telah berubah ialah makna dan kandungan penanda 'negara Islam'^[46]

Dari semasa ke semasa, usaha PAS untuk "negara Islam" telah melibatkan cubaan untuk menyusun undang-undang hudud—sistem keadilan jenayah Islam—di negeri-negeri yang mentadbir.^[47] Undang-undang tersebut akan dikenakan kepada semua orang Islam dan tidak akan dikenakan kepada orang bukan Islam. Perhimpunan negeri yang didominasi PAS di Kelantan dan Terengganu meluluskan undang-undang hudud pada awal tahun 1990-an dan awal tahun 2000, walaupun tidak pernah dikuatkuasakan kerana pembangkang dari kerajaan persekutuan.^[48] PAS kembali mengejar undang-undang hudud selepas pilihan raya 2013, menandakan bahawa ia akan membentangkan bil-bil di Parlimen persekutuan untuk membenarkan undang-undang, yang masih di dalam buku statik di Kelantan, untuk dikuatkuasakan. Rang undang-undang memerlukan majoriti dua pertiga di Parlimen kerana ia melibatkan pindaan perlembagaan.^[49]

Selepas laluan pilihan raya PAS pada 2004, parti itu cuba meluaskan dasarnya di luar Islamisme. Antara perkara lain, parti itu menumpukan pada usaha untuk meningkatkan kebebasan sivil dan hubungan kaum. Bagaimanapun, perubahan dasar ini telah membuktikan kontroversi dalam parti itu; Konservatif telah menganggap mereka sebahagian daripada pengurangan komitmen PAS ke negara Islam.^[50]^[51]

Apabila PAS dikalahkan di Terengganu, penguatkuasaan kod pakaian wanita dikurangkan. Kerajaan negeri PAS di Kelantan melarang teater tradisional Melayu, mengharamkan iklan yang menggambarkan wanita yang tidak berpakaian lengkap, dan menguatkuasakan memakai jilbab, walaupun mereka membenarkan pawagam dan konsert jantina yang dipisahkan. Sesetengah badan yang dikendalikan oleh kerajaan memaksa orang bukan Islam untuk memakai tudung, dan semua pelajar Universiti Islam Antarabangsa Malaysia dan pegawai wanita di Polis Diraja Malaysia dikehendaki memakai tudung dalam upacara umum.^[52]

Parti PAS ingin hukuman mati digubal untuk orang Islam yang cuba menukar agama, sebagai sebahagian daripada hasrat mereka untuk menjadikan Malaysia sebuah negara Islam.^[53]

Hubungan antarabangsa

Ikhwanul Muslimin

PAS juga mengekalkan hubungan peribadi dan ideologi yang rapat dengan Ikhwanul Muslimin Mesir.^[54] Hubungan parti dengan Ikhwan Muslimin bermula pada tahun 1940-an ketika pengasas PAS terdedah kepada gagasan dan ajaran Ikhwanul Muslimin ketika mereka belajar di Kaherah pada tahun 1940-an. Menurut Wan Saiful Wan Jan dari Institut Demokrasi dan Hal Ehwal Ekonomi Pemikir, Ikhwanul Muslimin menganggap PAS sebagai model untuk parti politik Islam yang berjaya; kerana PAS telah memerintah negeri Kelantan secara berterusan sejak tahun 2002. Perwakilan PAS sering dijemput untuk penglibatan beragama Islam di luar negara. Pada 2012, Presiden PAS, Abdul Hadi Awang bercakap bersama ulama Ikhwan Muslimin Sheikh Yusuf al-Qaradawi dalam satu majlis di London.^[55] Pada tahun yang sama, wakil PAS bertemu dengan pemimpin Ikhwanul Muslimin Sheikh Mahdi Akif dan Dr Muhammad Badie di Kaherah.^[56]

Menurut Müller, pemimpin pemimpin PAS sekarang, Kepimpinan Ulama juga dipengaruhi oleh ideologi Ikhwan Muslimin ketika belajar di Mesir, Arab Saudi dan India pada tahun 1980-an. Kaedah pendidikan Islam yang diilhami oleh Ikhwanul Muslimin dan bulatan belajar biasa (usrah/halaqah) telah diperkenalkan secara sistematik manakala rangkaian ditubuhkan dengan parti politik dan pergerakan Islam di luar negara.^[57] Pada April 2014, Abdul Hadi Awang mengkritik kerajaan Arab Saudi, Bahrain, dan Emiriyah Arab Bersatu kerana melabel Ikhwanul Muslimin sebagai organisasi pengganas.^[56] Pada Januari 2016, bekas pemimpin PAS Mujahid Yusof Rawa mendakwa pengaruh Ikhwan Muslim terhadap PAS adalah terhad untuk berkongsi pandangan organisasi tentang peranan Islam dalam masyarakat. Mujahid juga mendakwa kumpulan Muslim tempatan lain seperti Angkatan Belia Islam Malaysia dan IKRAM juga bersimpati kepada Ikhwanul Muslimin.^[58]

Partai Keadilan Sejahtera

Presiden PAS, Abdul Hadi Awang bersama-sama Syed Azman Syed Ahmad Nawawi (Ketua Lajnah Antarabangsa), Ahmad Samsuri bin Mokhtar (Setiausaha Politik Presiden), dan Mohammad Faiz Md Nawi (Setiausaha Lajnah Antarabangsa) berkunjung ke Pejabat Dewan Pimpinan Pusat (DPP) Partai Keadilan Sejahtera (PKS) pada 19 Disember 2013.^[59] Kedatangan mereka disambut oleh Presiden PKS, Anis Matta beserta para pengurus DPP PKS. Dalam pertemuan ini kedua-dua parti saling bertukar pengalaman mengenai koalisi atau kerjasama politik yang dilakukan sebagai sesama parti politik berasaskan Islam. Pada 8 Januari 2019, Presiden PAS bersama AJK PAS Pusat, Khairuddin Aman Razali berkunjung ke Pejabat Dewan Pimpinan Wilayah (DPW) PKS Jawa Barat di Bandung. Kunjungan ini bertujuan mempererat silaturahim dan bertukar fikiran mengenai perjalanan politik kedua-dua parti Islam di negara masing-masing^[60].

Struktur kepimpinan

Perhimpunan Agung PAS ("Muktamar") memilih Presiden parti, Timbalan Presiden, tiga Naib Presiden dan Jawatankuasa Kerja Pusat berbilang anggota. Perhimpunan diadakan setiap tahun, tetapi pilihan raya hanya berlaku pada setiap tahun kedua. Perhimpunan ini terdiri terutamanya daripada perwakilan yang dipilih oleh bahagian tempatan parti masing-masing.^[61] Pentadbiran harian parti itu dijalankan oleh Setiausaha Agungnya, kedudukan yang dilantik oleh kepemimpinan parti.^[62] Jawatankuasa Kerja Pusat secara konstitusional adalah badan pembuat keputusan utama parti, walaupun keputusannya rentan untuk dibatalkan oleh Majlis Syura, sebuah badan yang tidak terpilih yang terdiri hanya ulama-ulama Islam dan dipimpin oleh Mursyidul Am.^[63] Hubungan antara badan-badan pentadbiran yang berlainan dalam parti kadang-kadang menyebabkan konflik. Pada 2014, Jawatankuasa Kerja Pusat mengundi untuk menyokong pencalonan Wan Azizah Wan Ismail, Presiden Parti Keadilan Rakyat (PKR), untuk menjadi Ketua Menteri kerajaan Pakatan Rakyat di Selangor. Abdul Hadi Awang, sebagai presiden PAS dan dengan sokongan Majlis Syura, membatalkan keputusan itu dan menamakan calon yang berbeza.^[64]

Parti itu mempunyai tiga sub-pertubuhan yang diiktiraf bagi kategori anggota parti yang berlainan: Dewan Ulama untuk ulama Islam, sayap wanita ("Dewan Muslimat") dan Dewan Pemuda. Setiap sayap memilih kepimpinannya sendiri di dewan amnya sendiri^[64] Terdapat sayap keempat untuk penyokong bukan Islam parti, walaupun ia tidak mempunyai kedudukan yang diiktiraf dalam struktur parti seperti tiga sayap lain.^[61] PAS mempunyai kira-kira satu juta ahli,^[65] lebih daripada mana-mana pihak pembangkang lain di Malaysia.^[66]

Penjawat jawatan terkini (Sesi 2019-2021)

Majlis Syura Ulamak PAS

Senarai Anggota Majlis Syura Ulamak PAS sesi 2020-2025^[67]:

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Mursyidul Am	Tuan Guru Dato' Haji Hashim Jasin
Timbalan Mursyidul Am	YAB Datuk Bentara Kanan, Dato' Haji Ahmad Yakob
Setiausaha	YB Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali At-Takiri
Ahli	YB Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	Ahli	Ustaz Haji Ahmad Ali
Ahli	YB Dato' Sri Haji Tuan Ibrahim Tuan Man	Ahli	Profesor Datuk Dr Mohd Yakub @ Zulkifli Mohd Yusoff
Ahli	YB Senator Ustaz Haji Idris Ahmad	Ahli	Profesor Madya Dr Shukeri Mohamad
Ahli	YB Dr Nik Muhammad Zawawi Salleh	Ahli	YB Hishamuddin Abdul Karim
Ahli	Dato' Dr Johari Mat	Ahli	Prof Madya Dr Aminurraasyid Yatiban
Ahli	Tuan Guru Dato' Dr Mahfodz Mohamed	Ahli	Dr Wahibah Tahir
Ahli	Dato' Haji Taib Azamudden Mohd Taib	Ahli	Datuk Dr Norhafizah Musa

^{Sumber: ^[68]}

Jawatankuasa Kerja PAS Pusat

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja PAS Pusat sesi 2019-2021 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Presiden	YB Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	Ahli Jawatankuasa	Dr Riduan Mohamad Nor
Timbalan Presiden	YB Dato' Sri Haji Tuan Ibrahim Tuan Man	Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Panglima Perang, Dato' Mohd Nassuruddin Daud
Naib Presiden	YB Senator Ustaz Haji Idris Ahmad	Ahli Jawatankuasa	Dr Mohd Zuhdi Marsuki
Naib Presiden	YB Dato' Haji Mohd Amar Abdullah	Ahli Jawatankuasa	YB Ustaz Nik Mohamad Abduh Nik Abdul Aziz
Naib Presiden	YAB Dato' Seri Dr Ahmad Samsuri Mokhtar	Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali
Ketua Dewan Ulamak	YB Dr Nik Muhammad Zawawi Salleh	Ahli Jawatankuasa	Dr Najihatussalehah Ahmad
Ketua Dewan Pemuda	Ir Ts Haji Khairil Nizam Khirudin	Ahli Jawatankuasa	Dr Ahmad Fakhruddin Sheikh Fakhrurazi
Ketua Dewan Muslimat	YB Senator Ustazah Nuridah Mohd Salleh	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Nasrudin Hassan Tantawi
Ketua Dewan Himpunan Penyokong	YB Senator Balasubramaniam Nachiappan	Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Ustazah Siti Zailah Mohd Yusoff
Setiausaha Agung	YB Datuk Seri Takiyuddin Hassan	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Mokhtar Senik
Penolong Setiausaha	Haji Khairul Faizi Ahmad Kamil	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Haji Misbahul Munir Masduki
Penolong Setiausaha	Khairul Fahmi Mat Som	Ahli Jawatankuasa	Ustaz Sallehen Mukhyi
Penolong Setiausaha	Syahir Sulaiman^[69]^[70]	Ahli Jawatankuasa	Tuan Guru Dato' Haji Mahfodz Mohamed
Bendahari	Dato' Iskandar Abdul Samad	Ahli Jawatankuasa	Ir Muhtar Suhaili
Ketua Penerangan	Haji Kamaruzaman Mohamad	Ahli Jawatankuasa	Dr Rosni Adam
Ketua Pengarah Pilihan Raya	YAB Tuan Haji Muhammad Sanusi Md Nor	Ahli Jawatankuasa	YB Haji Awang Solahuddin Hashim
Ahli Jawatankuasa	YB Ustaz Muhammad Khalil Abdul Hadi	Ahli Jawatankuasa	Dr Mohd Mazri Yahya
Ahli Jawatankuasa	YB Dr Azman Ibrahim	Ahli Jawatankuasa	Tuan Wan Rohimi Wan Daud
Ahli Jawatankuasa	Dr Halimah Ali	Ahli Jawatankuasa	YB Ustaz Mohd Yusni Mat Piah
Ahli Jawatankuasa	YB Dato' Dr Mohammad Fadzli Hassan	Ahli Jawatankuasa	Tuan Haji Mohamad Husain

^{Sumber: ^[71]}

Pesuruhjaya PAS Negeri-negeri

Senarai Pesuruhjaya-Pesuruhjaya PAS Negeri sesi 2019-2021 :

NEGERI	NAMA PENUH	NEGERI	NAMA PENUH
Perlis	YB Mohd Shukri Ramli	Melaka	Ustaz Haji Kamaruddin Sidek
Kedah	YB Senator Ustaz Ahmad Yahaya	Johor	Ustaz Haji Abdullah Hussin
Pulau Pinang	Ustaz Muhammad Fauzi Yusoff	Pahang	YB Ustaz Rosli Abdul Jabar
Perak	YB Haji Razman Zakaria	Terengganu	YB Senator Dato' Haji Husain Awang
Selangor	YB Dato' Dr Ahmad Yunus Hairi	Kelantan	YAB Datuk Bentara Kanan, Dato' Haji Ahmad Yakob
Wilayah Persekutuan	Ustaz Azhar Yahya	Sabah	Tuan Aminuddin Aling
Negeri Sembilan	Cikgu Haji Rafiei Mustapha	Sarawak	Haji Jofri Jaraiee

Dewan Ulamak PAS Pusat

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja Dewan Ulamak PAS Pusat sesi 2019-2021 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Ketua	YB Dr Nik Muhammad Zawawi Salleh
Timbalan Ketua	Dato' Dr Johari Mat
Naib Ketua	Ustaz Haji Khirul Muntanazar Ismail
Setiausaha	Ustaz Mohd Asri Mat Daud
Penolong Setiausaha 1	Ustaz Nazri Chik
Bendahari	Ustaz Haji Muhammad Ismi Mat Taib
Ketua Penerangan	YB Ustaz Mohd Nor Hamzah
Pengarah Pilihan Raya	Ustaz Muhammad Najhan Shahir Halim
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Haji Zulkifli Ismail Muhammad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Mohd Kamal Nazmi bin Kamaruddin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Azhar Yaakob	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustazah Ana Mastura binti Ismail
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Nushi Mahfodz	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Ahmad Mouhyideen bin Hasin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	YB Senator Ustaz Ahmad Yahaya	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Wan Mat bin Wan Sulaiman
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Zulkarnain Hasan	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Abdul Fattah bin Yusuf
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Prof. Dr Badruzaman Yusof	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Wan Hamidi bin Wan Mat
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Ustaz Mokhtar Senik	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Ahmad Dusuki bin Abdul Rani
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Dr Muhammad Zuhaili bin Saiman	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Marzuki bin Yusuf
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Ustaz Hilmi Dato' Harun	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Mutalib bin Maaruf
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Datuk Dr Mohd Mohadis bin Haji Yasin	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Tuan Mohd Saripudin Tuan Ismail

^{Sumber: ^[72]}

Dewan Pemuda PAS Malaysia

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja Dewan Pemuda PAS Malaysia sesi 2019-2021 :

JAWATAN	NAMA PENUH	PORTFOLIO	NAMA PENUH
Ketua	Ir Ts Haji Khairil Nizam Khirudin
Timbalan Ketua	YB Ustaz Ahmad Fadhli Shaari
Naib Ketua	Ustaz Afnan Hamimi Dato' Taib Azamudden
Setiausaha	Mohammad Nadzim Ahmad Azmi	Penolong Setiausaha 2	Ustaz Mohd Aizat Zakaria
Penolong Setiausaha 1	Muhammad Khidir Izaidin	Penolong Setiausaha 3	Iman Ashraf Asmuni
Bendahari	Ustaz Roslan Md Esa
Ketua Penerangan	Khairul Nadzir Helmi Azhar
Pengarah Pilihan Raya	Muhammad Alghazali Abu Bakar
Ketua Sektor Pendidikan	Ir Muhtar Suhaili
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Akram Ikrami Dato' Taib Azamudden	Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Mohd Hafez Sabri
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Izwan Abdul Halim	Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Mohammad Arifiriazul Paijo
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Abdul Malik Ab Razak	Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Muhammad Fadzli Abu Bakar
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Prof Ir Dr Hairul Azhar Abdul Rashid	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Effandi Noor
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Zikri Ismail	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Nurul Amin Hamid
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Dr Firdaus Azim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Balendran a/l Balasubramaniam
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Afiq Awang Bakar	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norazman Ishak
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Hamdi Harun	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Prof Madya Dr Muhammad Ibrahim
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Prof Madya Dr Ir Ahmad Abu Bakar	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ir Mohd Nor
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Afiq Mazlan	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Shahzada Muhammad Nisar Ahmad Salimi
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Khairul Azmi Fahmi	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Abdul Muiz Hamid
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Hanif Haron	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Noorhisham Abdullah
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Faizzuddin Mohd Zai	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Hilmi Ismail
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ahmad Yusof	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Mohd Fakhrurazi Mahmood
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Wan Abu Bakar Wan Mahussin	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Cikgu Hasan Ahmad
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Huwaid Soleh	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ustaz Syarhan Humaizi Halim
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Muhammad Adib Abdul Jalil	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Ir Hadi Amat
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Mohd Azam Abdul Samat

^{Sumber : ^[73]}

Dewan Muslimat PAS Malaysia

Senarai Ahli Jawatankuasa Kerja Dewan Muslimat PAS Malaysia sesi 2017-2019 :

JAWATAN	NAMA PENUH	JAWATAN	NAMA PENUH
Ketua	YB Senator Ustazah Nuridah Mohd Salleh
Timbalan Ketua	Dr Rosni Adam
Naib Ketua	Salamiah Mohd Nor
Setiausaha	Dr Nurul Hani Ali	Penolong Setiausaha 2	Huda Nordin
Penolong Setiausaha 1	Mardhiah Hayati Zolkeplai	Penolong Setiausaha 3
Bendahari	Dr. Che Faridah Ismail
Ketua Penerangan	Dr Najihatussalehah Ahmad
Pengarah Pilihan Raya	Noraini Hussin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Wan Hasrina Wan Hasan	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norhafiza Fadzil
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr 'Uyun Abdul Malek	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norazlin Md Samsudin
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Halimah Ali	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Kintan Man
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	YB Dato' Siti Ashah Ghazali	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	YB Zuraida Md Noor
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	YB Senator Ustazah Asmak Hussin	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Wan Nur Syahirah Wan Mohamed Sabri
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Wahibah Tahir	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Fairuz Idris
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Nuri Muhammad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Hanisah Abd Rahman
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Husna Hashim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Jazlina Shafawi
Ahli Jawatankuasa (Dipilih)	Dr Azimah Ibrahim	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Norfazlina Abdullah
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Kartini Ahmad	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Dr. Reen Mohd Amin
Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Dr. Mardhiyah Hayati Salleh	Ahli Jawatankuasa (Dilantik)	Khadijah Mahmud

^{Sumber: ^[74]^[75]}

Wakil Rakyat

Dewan Negara

Senator

Ahli-ahli Senator Malaysia tidak dipilih secara pilihanraya. Setiap daripada 13 dewan undangan negeri memilih dua Senator; baki 44 dilantik oleh Yang di-Pertuan Agong. PAS mempunyai empat orang Ahli Dewan Negara yang dilantik melalui Dewan Undangan Negeri.^[76]

Negeri	Tempoh	Ahli	Catatan
Yang di-Pertuan Agong	16.06.2020 - 15.06.2023	YB Senator Ustaz Haji Idris Ahmad
	16.06.2020 - 15.06.2023	YB Senator Balasubramaniam Nachiappan
	28.12.2020 - 27.12.2023	YB Senator Ir. Ts. Haji Khairil Nizam Khirudin
Kelantan	01.07.2018 - 30.06.2021	YB Senator Puan Asmak Husin	Ahli Kaukus Dewan Negara Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Negara
Kelantan	08.07.2020 - 07.07.2023	YB Senator Sr Haji Mohd Apandi Mohamad
Terengganu	01.07.2018 - 30.06.2021	YB Senator Ustaz Dato' Haji Husain Haji Awang
Terengganu	29.11.2018 - 28.11.2021	YB Senator Ustazah Nuridah Mohd Salleh
Kedah	25.08.2020 - 24.08.2023	YB Senator Ustaz Ahmad Yahaya^[77]

Dewan Rakyat

Ahli Parlimen Malaysia

PAS mempunyai 18 orang Ahli Dewan Rakyat dari negeri Kedah, Kelantan dan Terengganu. Ia diketuai oleh Ketua Whip, YB Ustaz Dr. Nik Muhammad Zawawi Salleh.

Negeri	No.	Kawasan Parlimen	Ahli	Catatan
Kedah	P011	Pendang	YB Datuk Haji Awang Hashim	Timbalan Menteri Sumber Manusia (10.03.2020 - kini)
	P012	Jerai	YB Ustaz Sabri Azit	Pengerusi Lembaga Pengarah Institut Terjemahan & Buku Malaysia (ITBM)
	P013	Sik	YB Ustaz Ahmad Tarmizi Sulaiman	Pengerusi Lembaga Kemajuan Pertanian Muda (MADA)
Kelantan	P019	Tumpat	YB Dato' Che Abdullah Mat Nawi	Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Makanan (10.03.2020 - kini)
	P020	Pengkalan Chepa	YB Datuk Haji Ahmad Marzuk Shaary	Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama) (10.03.2020 - kini)
	P021	Kota Bharu	YB Datuk Seri Takiyuddin Hassan	Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Parlimen dan Undang-undang) (10.03.2020 - kini)
	P022	Pasir Mas	YB Ustaz Ahmad Fadhli Shaari	Pengerusi Lembaga Pengarah Perbadanan Tabung Pembangunan Kemahiran (PTPK)
	P023	Rantau Panjang	YB Dato' Ustazah Siti Zailah Mohd Yusoff	Timbalan Menteri Wanita dan Keluarga (10.03.2020 - kini)
	P024	Kubang Kerian	YB Dato' Sri Ustaz Tuan Ibrahim Tuan Man	Menteri Alam Sekitar (10.03.2020 - kini)
	P025	Bachok	YB Ustaz Nik Mohamed Abduh Nik Abdul Aziz	Pengerusi Lembaga Pengarah Lembaga Kemajuan Kelantan Selatan (KESEDAR)
	P028	Pasir Puteh	YB Ustaz Dr. Nik Muhammad Zawawi Salleh	Pengerusi Lembaga Pertubuhan Peladang Malaysia (LPP)
	P031	Kuala Krai	YB Ustaz Abdul Latiff Abdul Rahman
Terengganu	P034	Setiu	YB Ustaz Shaharizukirnain Abdul Kadir	Pengerusi TEKUN Nasional
	P035	Kuala Nerus	YB Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali	Menteri Perusahaan Perladangan dan Komoditi (10.03.2020 - kini)
	P036	Kuala Terengganu	YB Datuk Haji Ahmad Amzad Hashim	Timbalan Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi (10.03.2020 - kini)
	P037	Marang	YB Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	Duta Khas Perdana Menteri ke Timur Tengah
	P039	Dungun	YB Wan Hassan Mohd. Ramli	Pengerusi Suruhanjaya Perkhidmatan Air Negara (SPAN)
	P040	Kemaman	YB Ustaz Che Alias Hamid	Pengerusi Jemaah Lembaga Pelabuhan Kemaman (LPKmn)

Keputusan pilihan raya umum

Ringkasan Pencapaian PAS dalam Pilihan Raya Umum Malaysia

Ringkasan Pencapaian PAS dalam Pilihan Raya Umum Malaysia
Pemilihan	Jumlah tempat duduk yang dimenangi	Jumlah undi	Bahagian undi	Keputusan pilihan raya	Pemimpin pilihan raya
1955	1 / 52	40,667	3.9%	▲1 kerusi; Pembangkang	Abbas Alias
1959	13 / 104	329,070	21.3%	▲12 kerusi; Pembangkang	Burhanuddin al-Helmy
1964	9 / 104	301,187	14.6%	▼4 kerusi; Pembangkang
1969	12 / 144	495,641	20.9%	▲3 kerusi; Pembangkang
1974	13 / 154	—	—	▲1 kerusi; Pakatan kerajaan (Barisan Nasional)	Asri Muda
1978	5 / 154	537,720	15.5%	▼8 kerusi; Pembangkang
1982	5 / 154	602,530	14.5%	▬; Pembangkang
1986	1 / 177	718,891	15.6%	▼4 kerusi; Pembangkang	Yusof Rawa
1990	7 / 180	391,813	7.0%	▲6 kerusi; Pakatan kerajaan (Angkatan Perpaduan Ummah)	Fadzil Noor
1995	7 / 192	430,098	3.3%	▬; Pakatan kerajaan (Angkatan Perpaduan Ummah)
1999	27 / 193	994,279	14.99%	▲ 20 kerusi; Pakatan kerajaan (Barisan Alternatif)
2004	7 / 219	1,051,480	15.2%	▼ 20 kerusi; Pakatan kerajaan (Barisan Alternatif)	Abdul Hadi Awang
2008	23 / 222	1,140,676	14.05%	▲ 16 kerusi; Pakatan kerajaan (Pakatan Rakyat)
2013	21 / 222	1,633,199	14.77%	▼ 2 kerusi; Pakatan kerajaan (Pakatan Rakyat)
2018	18 / 222	2,032,080	17.89%	▼ 3 kerusi; Pakatan kerajaan (Gagasan Sejahtera)

Dewan Undangan Negeri

Ahli Dewan Undangan Negeri

PAS mempunyai 92 anggota dewan undangan negeri. Ia mempunyai wakil di setiap negeri kecuali Negeri Sembilan, Melaka, dan Sarawak. Parti ini memegang majoriti di Dewan Undangan Negeri Kelantan dan Terengganu. Parti ini mempunyai 3 orang Menteri Besar dan 26 orang anggota Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri di empat buah negeri iaitu Kelantan, Terengganu, Kedah dan Perak. Parti ini juga mempunyai 2 orang ADUN yang dilantik seorang daripadanya oleh kerajaan negeri Terengganu dan Sabah.

Negeri	No.	Kawasan DUN	Ahli	Catatan
Kelantan	N01	Pengkalan Kubor	YB Ustaz Wan Roslan Wan Hamat	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Belia, Sukan Dan NGO Negeri
	N02	Kelaboran	YB Cikgu Mohd Adanan Hassan
	N03	Pasir Pekan	YAB Datuk Bentara Kanan, Dato' Ustaz Ahmad Yakob	Menteri Besar (10.05.2018-kini) Pengerusi Jawatankuasa Tanah, Sumber Asli, Perancangan Ekonomi dan Kewangan Negeri
	N04	Wakaf Bharu	YB Haji Mohd Rusli Abdullah
	N05	Kijang	YB Dr. Izani Hussin	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan Dan Kesihatan Negeri
	N06	Chempaka	YB Ustaz Ahmad Fathan Mahmood	Ahli Jawatankuasa Kerjaraya, Infrastruktur, Pengangkutan Dan Utiliti Negeri
	N07	Panchor	YB Dato' (Nik) Mohd Amar Abdullah	Timbalan Menteri Besar (17.05.2018-kini) Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pentadbiran Awam, Pembangunan Wilayah, Kesejahteraan Rakyat Dan Integriti Negeri
	N08	Tanjong Mas	YB Puan Rohani Ibrahim	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Keluarga dan Wanita Negeri
	N09	Kota Lama	YB Dato' Tan Teng Loon @ Anuar Tan Abdullah
	N10	Bunut Payong	YB Dato' Dr Ramli Mamat
	N11	Tendong	YB Rozi Muhamad
	N12	Pengkalan Pasir	YB Dato' Haji Hanifa Ahmad	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Perindustrian, Perdagangan, Pelaburan Dan Pembangunan Usahawan Negeri
	N13	Meranti	YB Dato' Panglima Perang, Dato' Mohd Nassuruddin Daud	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Islam, Dakwah, Penerangan Dan Hubungan Seranta Negeri
	N14	Chetok	YB Haji Zuraidin Abdullah	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Belia, Sukan Dan NGO Negeri
	N15	Gual Periuk	YB Dato' Ustaz Mohamad Awang
	N16	Apam Putra	YB Abdul Rasul Mohamed
	N17	Salor	YB Saiful Adli Abu Bakar	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Perindustrian, Perdagangan, Pelaburan dan Pembangunan Usahawan Negeri
	N18	Pasir Tumbuh	YB Ustaz Abd Rahman Yunus	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kerjaraya, Infrastruktur, Pengangkutan Dan Utiliti Negeri
	N19	Demit	YB Dato' Hajah Mumtaz Md Nawi	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Keluarga Dan Wanita Negeri
	N20	Tawang	YB Dato' Haji Hassan Mohamood	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Perpaduan Masyarakat, Kebudayaan, Warisan dan Pelancongan Negeri
	N21	Pantai Irama	YB Haji Mohd Huzaimy Che Husin	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pentadbiran Awam, Pembangunan Wilayah, Kesejahteraan Rakyat Dan Integriti Negeri
	N22	Jelawat	YB Haji Abdul Azziz Kadir	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani, Bioteknologi, Teknologi Hijau Dan Alam Sekitar Negeri
	N23	Melor	YB Dr Md Yusnan Yusof	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Islam, Dakwah, Penerangan Dan Hubungan Seranta Negeri
	N24	Kaduk	YB Dato' Sr Haji Azami Mohd Nor	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Kerjaraya, Infrastruktur, Pengangkutan Dan Utiliti Negeri
	N26	Bukit Panau	YB Dato' Abd Fattah Mahmood	Timbalan Yang di-Pertua Dewan Undangan Negeri
	N28	Kemahang	YB Mejar (B) Dato' Md Anizam Ab Rahman	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Perpaduan Masyarakat, Kebudayaan, Warisan dan Pelancongan Negeri
	N29	Selising	YB Tuan Mohd Saripudin Tuan Ismail	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani, Bioteknologi, Teknologi Hijau Dan Alam Sekitar Negeri
	N30	Limbongan	YB Ustaz Mohd Nazlan Mohamed Hasbullah
	N31	Semerak	YB Wan Hassan Wan Ibrahim
	N32	Gaal	YB Ustaz Mohd Rodzi Ja'afar
	N33	Pulai Chondong	YB Azhar Salleh	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Pendidikan,Pengajian Tinggi,Sains dan Teknologi Negeri
	N34	Temangan	YB Dato' Dr Mohammad Fadzli Hassan	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (17.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Pendidikan,Pengajian Tinggi,Sains dan Teknologi Negeri
	N35	Kemuning	YB Ustaz Mohd Roseli Ismail
	N39	Mengkebang	YB Ustaz Muhammad Mat Sulaiman
	N40	Guchil	YB Hilmi Abdullah	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan Dan Kesihatan Negeri
	N41	Manek Urai	YB Mohd Fauzi Abdullah
	N42	Dabong	YB Ustaz Ku Mohd Zaki Ku Hussein
Terengganu	N01	Kota Putera	YB Haji Mohd Norkhuzaini Abdul Rahman	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Keusahawanan, Industri Mikro dan Hal Ehwal Penjaja Negeri
	N05	Jabi	YB Dr Azman Ibrahim	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani dan Pembangunan Desa Negeri
	N09	Tepuh	YB Ustaz Hishamuddin Abd Karim	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Belia, Sukan dan NGO Negeri Pengerusi Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri (PAC) Ahli Jawatankuasa Terpilih Pengurusan Dewan Negeri Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Undangan Negeri
	N10	Buluh Gading	YB Ustaz Ridzuan Hashim	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Dakwah dan Penerangan Negeri Ahli Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri
	N12	Bukit Tunggal	YB Dr Alias Razak	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan, Kesihatan dan Alam Sekitar Negeri
	N13	Wakaf Mempelam	YB Ustaz Wan Sukairi Wan Abdullah	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Belia, Sukan dan Badan Bukan Kerajaan Negeri
	N14	Bandar	YB Ustaz Ahmad Shah Muhamed	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan, Perumahan, Kesihatan dan Alam Sekitar Negeri Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Undangan Negeri
	N15	Ladang	YB Dato' Tengku Hassan Tengku Omar	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Perdagangan, Perindustrian, Pembangunan Wilayah dan Kesejahteraan Pentadbiran Negeri
	N16	Batu Buruk	YB Ustaz Muhammad Khalil Abdul Hadi	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Perdagangan, Perindustrian, Pembangunan Wilayah dan Kesejahteraan Pentadbiran Negeri Ahli Jawatankuasa Terpilih Pengurusan Dewan Negeri Ahli Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri
	N17	Alur Limbat	YB Ustaz Ariffin Deraman	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pelancongan, Kebudayaan dan Teknologi MaklumatNegeri
	N18	Bukit Payung	YB Ustaz Mohd Nor Hamzah	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan, Dakeah dan Penerangan Negeri
	N19	Ru Rendang	YAB Dr Ahmad Samsuri Mokhtar	Menteri Besar (10.05.2018-kini) Pengerusi Jawatankuasa Perancang, Kewangan, Pelaburan, Tanah dan Sumber Asli Negeri
	N20	Pengkalan Berangan	YB Ustaz Sulaiman Sulong	Timbalan Pengerusi 1 Jawatankuasa Pelancongan, Kebudayaan dan Teknologi Maklumat Negeri Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Undangan Negeri
	N22	Manir	YB Ustaz Hilmi Dato' Harun	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pertanian, Industri Asas Tani dan Pembangunan Desa Negeri Ahli Jawatankuasa Terpilih Pengurusan Dewan Negeri Ahli Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri
	N23	Kuala Berang	YB Dr Mamad Puteh	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Insfrastruktur, Kemudahan Awam, Utiliti dan Teknologi Hijau Negeri
	N24	Ajil	YB Ustaz Maliaman Kassim	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Pelaksanaan Syariah, Pendidikan dan Pengajian Tinggi Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Undangan Negeri
	N26	Rantau Abang	YB Cikgu Alias Harun	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Wanita dan Keluarga dan Perpaduan Nasional Negeri Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Undangan Negeri
	N27	Sura	YB Cikgu Wan Hapandi Wan Nik	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Keusahawanan, Sumber Manusia, Industri Mikro dan Hal Ehwal Penjaja Negeri Ahli Jawatankuasa Terpilih Pengurusan Dewan Negeri Ahli Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri
	N28	Paka	YB Ustaz Satiful Bahri Mamat	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pelaksanaan Syariah, Pendidikan dan Pengajian Tinggi Negeri
	N29	Kemasik	YB Ir Saiful Azmi Suhaili	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Infrastruktur, Kemudahan Awam, Utiliti dan Teknologi Hijau Negeri Ahli Jawatankuasa Terpilih Pengurusan Dewan Negeri Ahli Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri
	N31	Cukai	YB Haji Hanafiah Mat	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (16.05.2018 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Kebajikan, Pembangunan Wanita, dan Keluarga dan Perpaduan Nasional Negeri
	N32	Air Putih	YB Haji Abdul Razak Ibrahim	Timbalan Pengerusi 2 Jawatankuasa Pelancongan, Kebudayaan Dan Teknologi Maklumat Negeri Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Undangan Negeri
	Dilantik	Wanita	YB Zuraida Md Noor
Kedah	N04	Ayer Hitam	YB Cikgu Azhar Ibrahim
	N07	Kuala Nerang	YB Mohammad Yusoff @ Munir Zakaria
	N08	Pedu	YB Mohd Radzi Md Amin
	N09	Bukit Lada	YB Haji Salim Mahmood
	N10	Bukit Pinang	YB Romani Wan Salim	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (20.05.2020 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Penerangan, Komunikasi dan Multimedia Negeri Pengerusi Jawatankuasa Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna Negeri
	N18	Tokai	YB Dato' Dr. Mohd Hayati Othman	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (20.05.2020 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Kesihatan Negeri Pengerusi Jawatankuasa Kerajaan Tempatan Negeri
	N20	Sungai Limau	YB Mohd Azam Abdul Samat
	N23	Belantek	YB Ustaz Mohd Isa Shafie
	N24	Jeneri	YB Haji Muhamad Sanusi Md Nor	Menteri Besar (17.05.2020-kini) Ketua Pembangkang DUN (04.07.2018-16.05.2020) Pengerusi Jawatankuasa Perancangan Ekonomi Negeri, Perancang Negeri, Hal Ehwal Tanah, Hasil Bumi dan Sumber Asli, Kewangan, Kedah Economic Council, dan Syarikat Berkaitan Kerajaan (GLC) Negeri
	N26	Tanjung Dawai	YB Ustaz Hanif Ghazali
	N27	Pantai Merdeka	YB Ahmad Fadzli Hashim	Timbalan Yang di-Pertua Dewan Undangan Negeri (25.08.2020 - kini)^[78]
	N30	Bayu	YB Abd Nasir Idris
	N31	Kupang	YB Dato' Haji Najmi Haji Ahmad	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (20.05.2020 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Agama Negeri Pengerusi Jawatankuasa Pendidikan Negeri Pengerusi Jawatankuasa Sumber Manusia Negeri
	N32	Kuala Ketil	YB Mejar (B) Mansor Zakaria
	N33	Merbau Pulas	YB Dato' Siti Ashah Ghazali	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (20.05.2020 - kini) Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Luar Bandar Negeri Pengerusi Jawatankuasa Pembasmian Kemsikinan Negeri Pengerusi Jawatankuasa Pembangunan Insan dan Kesejahteraan Masyarakat Negeri
Pahang	N09	Tahan	YB Ustaz Mohd Zakhwan Ahmad Badarddin	Ahli Jawatankuasa Hak dan Kebebasan Dewan Negeri
	N10	Damak	YB Ustaz Zuridan Mohd Daud
	N12	Beserah	YB Haji Andansura Rabu	Timbalan Pengerusi Jawatankuasa Kira-kira Wang Negeri
	N15	Tanjung Lumpur	YB Ustaz Rosli Abdul Jabar	Ahli Jawatankuasa Peraturan Mesyuarat Dewan Negeri
	N19	Panching	YB Ustaz Mohd Tarmizi Yahaya
	N24	Luit	YB Mohd Sofian Abdul Jalil
	N26	Chenor	YB Ustaz Mujibur Rahman Ishak
	N29	Jengka	YB Ustaz Haji Shahril Azman Abd Halim
Perak	N05	Selama	YB Ustaz Mohd Akmal Kamaruddin	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (31.03.2020 - 05.12.2020) Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (15.12.2020 - kini)^[79]
	N06	Kubu Gajah	YB Ustaz Khalil Haji Yahaya	Timbalan Yang di-Pertua Dewan Negeri (12.05.2020-kini)
	N11	Gunung Semanggol	YB Haji Razman Zakaria	Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (31.03.2020 - 05.12.2020) Ahli Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (15.12.2020 - kini)^[79]
Perlis	N13	Guar Sanji	YB Mohd Ridzuan Hashim
Perlis	N15	Sanglang	YB Mohd Shukri Ramli
Pulau Pinang	N01	Penaga	YB Ustaz Mohd Yusni Mat Piah
Selangor	N51	Sijangkang	YB Dato' Dr Ahmad Yunus Hairi	Ahli Jawatankuasa Pilihan Khas Mengenai Keupayaan, Kebertanggungjawaban dan Ketelusan Selangor
Johor	N08	Bukit Pasir	YB Kapten (B) Haji Najib Lep
Sabah		Dilantik	YB Dr Aliakbar Gulasan

Statistik kedudukan semasa PAS di negeri

Statistik kedudukan semasa PAS di Dewan Undangan Negeri-negeri

Statistik kedudukan semasa PAS di Dewan Undangan Negeri-negeri.

Dewan Undangan Negeri Kelantan

37 / 45

Dewan Undangan Negeri Terengganu

23 / 33

Dewan Undangan Negeri Kedah

15 / 36

Dewan Undangan Negeri Pahang

8 / 42

Dewan Undangan Negeri Perlis

2 / 15

Dewan Undangan Negeri Perak

3 / 59

Dewan Undangan Negeri Pulau Pinang

1 / 40

Dewan Undangan Negeri Selangor

1 / 56

Dewan Undangan Negeri Johor

1 / 56

Dewan Undangan Negeri Sembilan

0 / 36

Dewan Undangan Negeri Melaka

0 / 28

Dewan Undangan Negeri Sabah

1 / 79

Dewan Undangan Negeri Sarawak

0 / 82

Keputusan pilihan raya negeri

Ringkasan Pencapaian PAS dalam Pilihan Raya Negeri-negeri

Pilihan raya negeri	Dewan Undangan Negeri
Pilihan raya negeri	Perlis	Kedah	Kelantan	Terengganu	Pulau Pinang	Perak	Pahang	Selangor	Negeri Sembilan	Melaka	Johor	Sabah	Sarawak	Jumlah menang / Jumlah yang dipertandingkan

1959	0 / 12	0 / 24	28 / 30	13 / 24	0 / 24	1 / 40	0 / 24	0 / 28	0 / 24	0 / 20	0 / 32			42 / 200
1964	1 / 12	0 / 24	21 / 30	3 / 24	0 / 24	0 / 40	0 / 24	0 / 28	0 / 24	0 / 20	0 / 32			25 / 158
1969	1 / 12	8 / 24	19 / 30	11 / 24	0 / 24	1 / 40	0 / 24	0 / 28	0 / 24	0 / 20	0 / 32		0 / 48	40 / 185
1974	2 / 12	5 / 26	22 / 36	10 / 28	1 / 27	3 / 42	1 / 32	1 / 33	1 / 24	1 / 20	0 / 32		0 / 48
1978	0 / 12	7 / 26	2 / 36	0 / 28	1 / 27	1 / 42	0 / 32	0 / 33	0 / 24	0 / 20	0 / 32			11 / 204
1982	1 / 12	2 / 26	10 / 36	5 / 28	0 / 27	0 / 42	0 / 32	0 / 33	0 / 24	0 / 20	0 / 32			18 / 223
1986	0 / 14	3 / 28	10 / 39	2 / 32	0 / 33	0 / 46	0 / 33	0 / 42	0 / 28	0 / 20	0 / 36	0 / 48		15 / 265
1990	0 / 14	1 / 28	24 / 39	8 / 32	0 / 33	0 / 46	0 / 33	0 / 42	0 / 28	0 / 20	0 / 36	0 / 48		33 / 114
1994												0 / 48		0 / 3
1995	0 / 15	2 / 36	24 / 43	7 / 32	0 / 33	0 / 52	0 / 38	0 / 48	0 / 32	0 / 25	0 / 40			33 / 177
1999	3 / 15	12 / 36	41 / 43	28 / 32	1 / 33	3 / 52	6 / 38	4 / 48	0 / 32	0 / 25	0 / 40	0 / 48		98 / 234
2001													0 / 62	0 / 3
2004	1 / 15	5 / 36	24 / 45	4 / 32	1 / 40	0 / 59	0 / 42	0 / 56	0 / 36	0 / 28	1 / 56	0 / 60		36 / 265
2006													0 / 71	0 / 1
2008	1 / 15	16 / 36	38 / 45	8 / 32	1 / 40	6 / 59	2 / 42	8 / 56	1 / 36	0 / 28	2 / 56	0 / 60		83 / 232
2011													0 / 71	0 / 5
2013	1 / 15	9 / 36	32 / 45	14 / 32	1 / 40	5 / 59	3 / 42	15 / 56	0 / 36	1 / 28	4 / 56	0 / 60		85 / 236
2016													0 / 71	0 / 5
2018	2 / 15	15 / 36	37 / 45	22 / 32	1 / 40	3 / 59	8 / 42	1 / 56	0 / 36	0 / 28	1 / 56	0 / 60		90 / 236
2020												0 / 73		tidak bertanding

Figura pimpinan dalam kerajaan

Menteri Besar

Senarai Menteri Besar daripada PAS
Negeri	Nama	Tahun Khidmat	Pemerintahan Sultan
Kelantan	Dato' Bentara Jasa, Dato' Ishak Lotfi Omar	1959 - 1964	Sultan Ibrahim Petra - Sultan Yahya Petra
	Dato' Seri Paduka Raja, Tan Sri Dato' Dr Mohd Asri Muda	1964 - 1973	Sultan Yahya Petra
	Dato' Bentara Jasa, Dato' Ishak Lotfi Omar	1973 - 1974	Sultan Yahya Petra
	Dato' Biji Sura, Dato' Muhamed Nasir	1974 - 1978	Sultan Yahya Petra
	Dato' Bentara Setia, Tuan Guru Dato' Haji Nik Abdul Aziz Nik Mat	1990 - 2013	Sultan Ismail Petra - Sultan Muhammad V
	Dato' Bentara Kanan, Dato' Haji Ahmad bin Yakob	2013 - kini	Sultan Muhammad V
Terengganu	Haji Mohd Daud Abdul Samad (digulingkan)	1959 - 1961	Sultan Ismail Nasiruddin Shah
	Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	1999 - 2004	Sultan Mizan Zainal Abidin
	Dr Ahmad Samsuri Mokhtar	2018 - kini	Sultan Mizan Zainal Abidin
Kedah	Tan Sri Dato' Seri DiRaja Ustaz Haji Azizan Abdul Razak	2008 - 2013	Sultan Abdul Halim Muadzam Shah
Kedah	Haji Muhamad Sanusi Md Nor	2020 - kini	Sultan Sallehuddin
Perak	Dato' Seri Ir. Mohammad Nizar Jamaluddin (digulingkan)	2008 - 2009	Sultan Azlan Muhibuddin Shah

Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri

Senarai Yang Dipertua Dewan Undangan Negeri daripada PAS
Negeri	Nama	Tahun Khidmat
Kelantan	Dato' Seri Paduka Raja, Tan Sri Dato' Dr Mohd Asri Muda	1959 - 1964
	Haji Abdullah bin Yusof (Kemudian menyertai UMNO 1968)	1964 - 1969
	Dato' Bentara Jasa, Dato' Ishak Lotfi Omar	1969 - 1972
	Haji Nik Abdullah Arshad	1972 - 1974
	Nik Man (Nik Abdul Rahman) Nik Mohamed	1974 - 1977
	Dato' Haji Omar Mohamed	1990 - 1995
	Dato' Haji Wan Abdul Rahim Wan Abdullah	1995 - 2008
	Dato' Panglima Perang, Dato' Mohd Nassuruddin Daud	2008 - 2013
	Dato' Abdullah Ya’kob	2013 - kini
Terengganu	Mohd Taib Sabri Abu Bakar (Keluar PAS)	1959 - 1961
	Dato' Haji Husain Awang	1999 - 2004
	Dato' Haji Yahaya Ali	2018 - kini
Kedah	Dato' Dr Abdul Isa Ismail	2008 - 2013

Ahli Dewan Negara

Senarai Ahli Dewan Negara daripada PAS
Lantikan	Nama	Mula Khidmat	Tamat Khidmat
Yang di-Pertuan Agong	Salmah Sheikh Hussein^[80]	6 Januari 1975
	Salmah Sheikh Hussein	9 Ogos 1976	8 Ogos 1982
	Haji Idris Ahmad	16 Jun 2020	15 Jun 2023
	Balasubramaniam Nachiappan	16 Jun 2020	15 Jun 2023
	Khairil Nizam Khirudin	28 Disember 2023	27 Disember 2023
Kelantan	Haji Nik Muhammad Adeeb Nik Mohamed	11 September 1959	4 April 1964
	Amaluddin Darus	11 September 1959	10 September 1965
	Wan Mustapha Haji Wan Ali	16 Ogos 1965	15 Ogos 1971
	Amaluddin Darus (kali kedua)	22 Oktober 1968	21 Oktober 1974
	Abu Bakar Hamzah	20 Disember 1971	19 Disember 1977
	Haji Mohd Amin Haji Yaakob	6 Januari 1975	5 Januari 1978
	Kalthom Haji Othman	24 Julai 1991	23 Julai 1994
	Kalthom Haji Othman (kali kedua)	9 Mei 1994	8 Mei 1997
	Hajah Hunaizah Mohd Noor	4 Ogos 1997	3 Ogos 2000
	Jamilah Ibrahim	4 Ogos 1997	3 Ogos 2000
	Siti Zailah Mohd Yusof	18 Julai 2000	17 Julai 2003
	Jamilah Ibrahim (kali kedua)	18 Julai 2000	17 Julai 2003
	Siti Zailah Mohd Yusof (kali kedua)	1 Julai 2003	30 Jun 2006
	Wan Ubaidah Omar	1 Julai 2003	30 Jun 2006
	Mumtaz Md Nawi	19 Julai 2006	18 Julai 2009
	Wan Ubaidah Omar (kali kedua)	19 Julai 2006	18 Julai 2008
	Ahmad Rusli Iberahim	18 Julai 2008	17 Julai 2011
	Mumtaz Md Nawi (kali kedua)	6 Julai 2009	5 Julai 2012
	Dr. Johari Mat	7 Julai 2011	6 Julai 2014
	Khairiah Mohamed	9 Julai 2012	8 Julai 2015
	Dr. Johari Mat (kali kedua)	14 Julai 2014	13 Julai 2017
	Khairiah Mohamed (kali kedua)	1 Julai 2015	30 Jun 2018
	Haji Muhamad Mustafa	31 Julai 2017	30 Julai 2020
	Asmak Husin	1 Julai 2018	30 Jun 2021
	Mohd Apandi Mohamad	Ogos 2020	Ogos 2023
Terengganu	Da Abdul Jalil Haji Awang	11 September 1959	10 September 1965
	Haji Abbas Haji Mohamed	11 September 1959	10 September 1965
	Hassan Haji Shukri	27 Disember 1999	26 Disember 2002
	Safinah Jusoh	27 Disember 1999	26 Disember 2002
	Hassan Haji Shukri (kali kedua)	23 Disember 2002	22 Disember 2005
	Safinah Jusoh (kali kedua)	23 Disember 2002	22 Disember 2005
	Haji Husain Haji Awang	17 Julai 2018	16 Julai 2021
	Nuridah Mohd Salleh	29 November 2018	28 November 2021
Kedah	Haji Muhamad Yusof Husin	26 Mei 2008	25 Mei 2011
	Dato' Haji Muhamad Yusof Husin (kali kedua)	4 Julai 2011	3 Julai 2014
	Haji Ahmad bin Yahya	25 Ogos 2020	24 Ogos 2023

Anggota Jemaah Menteri Persekutuan

Senarai Anggota Jemaah Menteri Persekutuan daripada PAS^[81]
Nama	Kawasan	Portfolio	Mula Khidmat	Tamat Khidmat	Perdana Menteri
Dato’ Mohd Asri Haji Muda	Kota Bharu Hulu	Menteri Kemajuan Tanah dan Tugas-tugas Khas (Hal Ehwal Agama) ^[82]	1 Januari 1973	4 September 1974	Tun Abdul Razak Hussein
Senator Ustaz Abu Bakar Hamzah	Senator	Setiausaha Parlimen Kementerian Pembangunan Negara dan Luar Bandar^[83]	1 Januari 1973	12 Ogos 1973
		Setiausaha Parlimen Kementerian Pembangunan Ekonomi Desa	13 Ogos 1973	9 September 1973
		Setiausaha Parlimen Kementerian Pertanian dan Perikanan	10 September 1973	14 Mei 1974
Ustaz Haji Yusof Rawa	Kota Setar Selatan	Timbalan Menteri Perusahaan Utama	13 Ogos 1973	24 Ogos 1974
Ustaz Dato’ Abu Bakar Umar	Kubang Pasu Barat	Setiausaha Parlimen Kementerian Pertanian dan Perikanan	Mei 1974	PRU 1974
Dato’ Mohd Asri Haji Muda	Nilam Puri	Menteri Tanah dan Galian dan Tugas-tugas Khas (Hal Ehwal Agama)	5 September 1974	4 Mac 1976
Datuk Hassan Adli Mohd Arshad	Bagan Datok	Timbalan Menteri Buruh dan Tenaga Rakyat	5 September 1974	4 Mac 1976
Ustaz Dato’ Abu Bakar Umar	Kota Setar	Timbalan Menteri Kesihatan	5 September 1974	4 Mac 1976
Cikgu Mustafa Ali	Kuala Terengganu	Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan dan Perindustrian	5 September 1974	4 Mac 1976
Ustaz Haji Yusof Rawa	Ulu Muda	Duta Besar Malaysia Ke Iran dan Turki di Tehran	1974	1978
Ustaz Haji Yusof Rawa	Ulu Muda	Duta Besar Malaysia Ke Iran dan Turki di Tehran	1974	1978	Tun Hussein Onn
Dato’ Mohd Asri Haji Muda	Nilam Puri	Menteri Kemajuan Tanah dan Kemajuan Wilayah	5 Mac 1976	8 November 1977
Datuk Hassan Adli Mohd Arshad	Bagan Datok	Menteri Kerajaan Tempatan dan Wilayah Persekutuan	5 Mac 1976	8 Julai 1978
Ustaz Dato’ Abu Bakar Umar	Kota Setar	Timbalan Menteri Kesihatan	5 Mac 1976	8 November 1977
Haji Zahari Awang	Kuala Krai	Setiausaha Parlimen Kementerian Luar	5 Mac 1976	1976
Haji Zahari Awang	Kuala Krai	Setiausaha Parlimen Kementerian Perumahan dan Kemajuan Perkampungan	5 Mac 1976	8 November 1977
Cikgu Mustafa Ali	Kuala Terengganu	Setiausaha Parlimen Kementerian Perdagangan dan Perindustrian	5 Mac 1976	13 April 1977
Cikgu Mustafa Ali	Kuala Terengganu	Timbalan Menteri Sains, Teknologi dan Alam Sekitar	14 April 1977	8 November 1977
Ustaz Abdul Wahab Yunus	Dungun	Setiausaha Parlimen Kementerian Kewangan	14 April 1977	8 November 1977
Datuk Seri Takiyuddin Hassan	Kota Bharu	Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Undang-undang dan Parlimen)	10 Mac 2020	Penyandang	Tan Sri Muhyiddin Yassin (Kabinet Malaysia 2020)
Dato' Sri Tuan Ibrahim Tuan Man	Kubang Kerian	Menteri Alam Sekitar dan Air	10 Mac 2020	Penyandang
Dato' Dr Mohd Khairuddin Aman Razali	Kuala Nerus	Menteri Perusahaan, Perladangan dan Komoditi	10 Mac 2020	Penyandang
Datuk Haji Ahmad Marzuk Shaary	Bachok	Timbalan Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Hal Ehwal Agama)	10 Mac 2020	Penyandang
Datuk Haji Awang Hashim	Pendang	Timbalan Menteri Sumber Manusia	10 Mac 2020	Penyandang
Dato' Siti Zailah Mohd Yusuff	Rantau Panjang	Timbalan Menteri Wanita dan Keluarga	10 Mac 2020	Penyandang
Datuk Haji Ahmad Amzad Hashim	Kuala Terengganu	Timbalan Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi	10 Mac 2020	Penyandang
Dato' Che Abdullah Mat Nawi	Pengkalan Chepa	Timbalan Menteri Pertanian dan Industri Makanan	10 Mac 2020	Penyandang
Dato' Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang	Marang	Duta Khas Perdana Menteri ke Timur Tengah	02 April 2020	Penyandang

Calon dalam Pilihan Raya Perundangan Persekutuan 1955^[84]

No	Kawasan Pilihan Raya	Negeri	Nama	Catatan
1	Kedah Selatan	Kedah	Mohamed Saleh Shafie	Kalah kepada MCA, Lim Teng Kwang
2	Pasir Mas	Kelantan	Haji Mokhtar Ahmad	Kalah kepada UMNO, Tengku Ahmad Tengku Abdul Ja'afar
3	Kelantan Timur	Kelantan	Mohd Asri Haji Muda	Kalah kepada UMNO, Nik Hassan Nik Yahya
4	Kelantan Selatan	Kelantan	Haji Nor Yusoff	Kalah kepada UMNO, Abdul Khalid Awang Osman
5	Semantan	Pahang	Mohamad Yassin Mohamed Salleh	Kalah kepada UMNO, Dato' Abdul Razak Hussien
6	Teluk Anson	Perak	Hassan Adli Mohd Arshad	Kalah kepada Bahaman Samsudin Calon termuda di Perak, berusia 26 tahun
7	Dindings	Perak	Ustaz Abdul Wahab Haji Mohamed Noor	Kalah kepada UMNO, Meor Ariff Meor Alwi
8	Krian	Perak	Tuan Ahmad Tuan Hussien	Menang ke atas calon UMNO, Haji Sulaiman Haji Ahmad (Haji Sulaiman Palestin)
9	Seberang Perai Selatan	Seberang Perai	Zabidi Ali	Kalah kepada MCA, Tay Hooi Soo
10	Selangor Tengah	Selangor	Zulkifli Mohamed	Kalah kepada MCA, Lee Eng Teh
11	Kuala Selangor	Selangor	Osman Abdullah	Kalah kepada UMNO, Raja Rastam Shahrome Raja Said Tauphy

Calon dalam Pilihan Raya Perundangan Negeri 1955

No	Kawasan Pilihan Raya	Negeri	Nama	Rujukan
1	Pasir Mas Tengah	Kelantan	Cikgu Abdullah Ahmad	^[85]
2	Machang	Kelantan	Haji Mohd Noor Yusof
3	Ulu Kelantan	Kelantan	Haji Othman Minal
4	Pekan Utara	Pahang	Syed Mohamad Tuan Ngah	^[86]
5	Pekan Selatan	Pahang	Abdul Majid Hussein
6	Temerloh Selatan	Pahang	Haji Ariffin Chot
7	Temerloh Timur	Pahang	Mohd Din Sandang
8	Temerloh Utara	Pahang	Lebai Hassan
9	Temerloh Tengah	Pahang	Mohd Liki Ismail
10	Larut Selatan dan Matang	Perak	Ustaz Baharuddin Abdul Latif	^[87]
11	Hilir Perak Selatan	Perak	Haji Ahmad Haji Mohamed Ali
12	Krian Timur	Perak	Ustaz Othman Hamzah
13	Krian Barat	Perak	Mohamed Kamil Haji Ahmad
14	Kuala Perlis	Perlis	Syed Kasim	^[88]
15	Sanglang	Perlis	Adnan Abdullah
16	Beseri-Titi Tinggi	Perlis	Haji Mohamed Rejab Haji Mohamed
17	Paya	Perlis	Haji Ghazali Haji Ahmad
18	Utan Aji	Perlis	Shafie Omar
19	Klang Utara	Selangor	Haji Alias Haji Abdul Manan	^[89]
20	Sabak Bernam	Selangor	Ustaz Abdul Hakim Halim	^[89]

Lihat juga

Info Tambahan

Rangkaian Pendidikan

Penyertaan Gabungan Politik
- 2020 - kini : Perikatan Nasional
- 2019 - kini : Muafakat Nasional
- 2016 - kini : Gagasan Sejahtera
- 2015 - kini : Kongres Rakyat
- 2008 - 2015 : Pakatan Rakyat
- 1999 - 2004 : Barisan Alternatif
- 1990 - 1996 : Angkatan Perpaduan Ummah
- 1986 - 1990 : Harakah Keadilan Rakyat
- 1973 - 1977 : Barisan Nasional
- 1972 - 1973 : Parti Perikatan

Yang Dipertua Agung/Presiden PAS
- Ahmad Fuad Hassan (1951–53)
- Abbas Alias (1953–56)
- Burhanuddin bin Muhammad Nur al-Hilmi (1956–69)
- Mohd Asri bin Haji Muda (1969–82)
- Yusuf Rawa (1982–89)
- Fadzil Mohd Noor (1989–2002)
- Abdul Hadi bin Awang (2002–kini)

Teknologi

Organisasi

Parti Serpihan
- 2015 - Parti Amanah Negara
- 1983 - Parti Hizbul Muslimin Malaysia
- 1995 - Angkatan Keadilan Insan Malaysia
- 1977 - Barisan Jemaah Islamiah Se-Malaysia
- 1974 - Kesatuan Insaf Tanah Air
- 1965 - Angkatan Islam Singapura

Kepimpinan Dwitahunan

Rujukan

Nota kaki

^ http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/pas-and-ikatan-announce-alliance-but-unclear-of-direction
^ "PAS tegaskan pendirian bersama Ikhwanul Muslimin".
^ Syed Jaymal Zahiid (3 June 2015). "Ahead of party polls, PAS ulama wing calls for total wipe out of progressives". The Malay Mail. Dicapai pada 28 April 2017.
^ "The PAS purge of the progressives". Malaysiakini. Bridget Welsh. 6 June 2015. Dicapai pada 28 April 2017.
^ ^a ^b http://www.ismaweb.net/2015/06/pr-bubar-hanya-pandangan-dap-kata-pas/
^ ^a ^b Mohd Azrone Sarabatin PAS-PKR 'bercerai' 11 Mei 2017, Berita Harian.
^ ^a ^b Nazura Ngah Piagam Muafakat Nasional UMNO, PAS dimeterai 14 September 2019 Berita Harian.
^ ^a ^b ___________ MIC dan PAS sah jalin kerjasama 28 March 2019 Berita Harian
^ ^a ^b Harits Asyraf Hasnan Muhyiddin wakili Perikatan Nasional: GPS, STAR juga bersama? 29 Februari 2020. Astro Awani
^ ^a ^b Suraya Roslan UMNO, PAS pilih Muhyiddin 28 Februari 2020. Harian Metro
^ Mohd Fadli Ghani (2016). Sejarah PAS 1951-1957 : membina jiwa merdeka. Kuala Lumpur: Penerbitan Harakah. halaman 119–123.
^ ^a ^b ^c ^d Chin Tong 2007
^ Farish 2014, halaman 67–70
^ Farish 2014, halaman 78
^ Farish 2014, halaman 82–84
^ Ibrahim Mahmood (1981). Sejarah Perjuangan Bangsa Melayu (PDF). Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara. halaman 951–952.
^ Farish 2014, halaman 88–89
^ Farish 2014, halaman 92–94
^ Sundaram & Ahmad 1988, halaman 850
^ Farish 2014, halaman 95–106
^ Sundaram & Ahmad 1988, halaman 852
^ Farish 2014, halaman 107–110
^ Farish 2014, halaman 121–123
^ Hooker & Norani 2003, halaman 195
^ Farish 2014, halaman 129–132
^ Liow 2009, halaman 37–39
^ Liow 2009, halaman 41
^ Farish 2014, halaman 140–141
^ Farish 2014, halaman 154
^ Farish 2014, halaman 143–144
^ Stark 2004
^ Farish 2014, halaman 153–154
^ Farish 2014, halaman 155–159
^ Function 2006, halaman 139–144
^ Farish 2014, halaman 176–177
^ Farish 2014, halaman 178
^ Farish 2014, halaman 187–188
^ Farish 2014, halaman 188–192
^ ^a ^b Junaidi Awang Besar (2019). "Perubahan politik dalam pilihan raya umum (PRU) ke-14, 2018 di Malaysia". GEOGRAFIA Online. 15 (4): 220–232. ISSN 2682-7727 – melalui Penerbit UKM.
^ Mazlan Ali (Jun 2018). Tsunami hijau Pantai Timur PRU-14: Gelombang PAS atau gelombang rakyat?. Aras 13, Menara SAAS UiTM Shah Alam.: Forum Pasca PRU14: Gelombang Rakyat.Selenggaraan CS1: lokasi (link)
^ "Kerjasama PAS-MIC seperti satu keluarga". HarakahDaily. 28 Mac 2019. Diarkib daripada yang asal pada 27 Mac 2020. Dicapai pada 27 Mac 2020.
^ Rohaniza Idris Tiga wakil PAS dilantik menteri, lima lagi timbalan menteri Berita Harian
^ M Hifzuddin Ikhsan; Nooazura Abdul Rahman dan Nor Farhani Che Ad (17 Mei 2020). "Sanusi Menteri Besar Kedah Ke-14". Berita Harian. Dicapai pada 18 Mei 2020.
^ Parti Islam Se-Malaysia (2011). Perlembagaan PAS (PDF). m/s. 2.
^ Parti Islam Se-Malaysia (2011). Perlembagaan PAS (PDF). m/s. 4.
^ Farish 2014, halaman 224
^ Al-Zaquan Amer Hamzah; Praveen Menon; Trinna Leong; John Chalmers; Mark Bendeich (16 April 2015). "Islamic law debate puts more pressure on Malaysia PM". Reuters. Dicapai pada 15 December 2017. • "Opinions divided in Kelantan over hudud law debate". Reuters. The Malay Mail. 16 April 2015. Dicapai pada 15 December 2017. • Zan Azlee (31 May 2016). "Push for hudud law raises tensions in Malaysia". CNN. Dicapai pada 15 December 2017.
^ Liow 2009, halaman 61–64
^ "Kelantan to consider 'smaller' guillotine for thieves under hudud law, says report". The Malaysian Insider. Yahoo! News. 16 November 2014. Diarkib daripada yang asal pada 29 November 2014. Dicapai pada 22 November 2014.
^ Liow, Joseph Chinyong; Pasuni, Afif (2014). "Islam, the state and politics in Malaysia". Dalam Weiss, Meredith (penyunting). Routledge Handbook of Contemporary Malaysia. Routledge. m/s. 54. ISBN 1317629590.
^ "Dress code ruling draws flak". The Star. 7 January 2004. Dicapai pada 15 December 2017. • "Malaysia: New PAS Terengganu dress code for women sparks furore". Weldd. 7 January 2004. Dicapai pada 15 December 2017. • "PAS violating rights with dress code". The Star. 12 January 2004. Dicapai pada 15 December 2017.
^ "International Religious Freedom Report [Archived Content]". US Department of State. 2007. Dicapai pada 22 November 2014.
^ Joseph Chinyong Liow (7 April 2009). Piety and Politics: Islamism in Contemporary Malaysia. Oxford University Press. halaman 87–. ISBN 978-0-19-045209-4.
^ Müller 2014, m/s. 2.
^ Chew, Amy (11 February 2013). "The rising force in Malaysia's opposition". Al Jazeera. Dicapai pada 23 April 2018.
^ ^a ^b "PAS tegaskan pendirian bersama Ikhwanul Muslimin" (dalam bahasa Malay). PAS President. 2 April 2014. Diarkib daripada yang asal pada 4 April 2014. Dicapai pada 15 Disember 2017.Selenggaraan CS1: bahasa tidak dikenali (link)
^ Müller 2014, m/s. 54-55.
^ Shukry, Anisah (28 January 2016). "'Muslim Brotherhood influence not a problem in Malaysia'". The Edge. Dicapai pada 23 April 2018.
^ Malau, Srihandriatmo (20 Desember 2013). "Presiden PAS Malaysia Kunjung Markas PKS". Tribun News. Dicapai pada 20 November 2020. Periksa date values in: |date= (bantuan)
^ "PKS Jabar Dapat Kunjungan Kehormatan PAS Malaysia". Website Resmi PKS. 8 Januari 2019. Diarkib daripada yang asal pada 16 September 2019. Dicapai pada 7 Januari 2021.
^ ^a ^b Mueller 2014, halaman 46
^ Chin Tong 2007
^ Liow 2009, halaman 36
^ ^a ^b Akil Yunus (8 September 2014). "PAS syura council must abide by muktamar resolutions, says Wan Saiful". The Star. Dicapai pada 16 November 2014.
^ Farish 2012, halaman 408
^ Farish 2014, halaman 10
^ Mohd Hafiz Abd Mutalib (15 Disember 2020). "Hashim Jasin kekal Mursyidul Am Pas, Ahmad Timbalan". Utusan Malaysia. Dicapai pada 16 Disember 2020.
^ https://pas.org.my/senarai-majlis-syura-ulamak-sesi-2015-2020/
^ Syahir Sulaiman dilantik PSU Agung PAS Harakahdaily
^ Mohd Azlim Zainury Mohd Syahir dilantik Penolong Setiausaha Agung Pas Sinar Harian
^ https://berita.pas.org.my/ahli-jawatankuasa-kerja-pas-pusat-2019-2021/
^ http://muktamar.pas.org.my/yb-dato-dr-nik-muhammad-zawawi-salleh-ketua-dewan-ulamak-pas-pusat-yang-baharu/
^ http://muktamar.pas.org.my/kabinet-baru-dewan-pemuda-pas-malaysia-sesi-2019-2021/
^ http://muktamar.pas.org.my/saf-kepimpinan-dewan-muslimat-pas-malaysia-sesi-2019-2021/
^ https://pas.org.my/ahli-jawatankuasa-dewan-muslimat-pas-malaysia-sesi-2019-2021/
^ "Senarai Ahli Dewan Negara". Parlimen Malaysia. Dicapai pada 22 November 2014.
^ BERNAMA (25 Ogos 2020). "DUN Kedah lulus usul Pesuruhjaya PAS Kedah dilantik Senator". BERNAMA. Diarkib daripada yang asal pada 25 Ogos 2020. Dicapai pada 25 Ogos 2020.
^ Abd Hadi Che Awang (25 Ogos 2020). "Juhari Bulat dilantik Speaker DUN Kedah baharu". Astro Awani. Dicapai pada 25 Ogos 2020.
^ ^a ^b Noor Ainon Mohamed (15 Disember 2020). "Dua ADUN Pas kembali dilantik sebagai Exco Perak". Sinar Harian. Dicapai pada 16 Disember 2020.
^ Beliau merupakan Naib Ketua Muslimat PAS semasa menjadi Ahli Dewan Negara. Rujukan : "Gadis yg hamil akibat diperkosa jangan disingkir: Salmah". Berita Harian. 4 November 1975. m/s. 3. Dicapai pada 3 Jun 2020.
^ Mohd Fadli Ghani 1973-1977: Penglibatan PAS dalam Kabinet Harakahdaily
^ Menteri Kemajuan Tanah bertanggungjawab dalam urusan hal ehwal tanah, termasuk FELDA, FELCRA dan Jabatan Ukur; manakala Menteri Tugas-tugas Khas bertanggungjawab membantu Perdana Menteri dalam Majlis Kebangsaan Ugama Islam dan Lembaga Urusan Tabung Haji. Rujuk : "Ketua PAS Menteri Tanah dlm Kabinet baru Malaysia". Berita Harian (Singapura). 29 Disember 1972. Dicapai pada 3 Jun 2020.
^ "Ketua PAS Menteri Tanah dlm Kabinet baru Malaysia". Berita Harian (Singapura). 29 Disember 1972. Dicapai pada 3 Jun 2020.
^ https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550727-1.2.69.1
^ https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550921-1.2.21
^ Mohd Fadli Ghani (2016). Sejarah PAS 1951-1957 : membina jiwa merdeka. Kuala Lumpur: Penerbitan Harakah. m/s. 393.
^ https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19551114-1.2.62
^ https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550818-1.2.108
^ https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550928-1.2.7

Petikan teks

Daniels, Timothy P. (2005). Building Cultural Nationalism in Malaysia: Identity, Representation, and Citizenship. Psychology Press. ISBN 0415949718.
Farish A Noor (2012). "Pan-Malaysian Islamic Party (PAS)". The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. halaman 408–409. ISBN 140083855X.
Farish A .Noor (2014). The Malaysian Islamic Party 1951-2013: Islamism in a Mottled Nation. Amsterdam University Press. ISBN 9789089645760.
Function, John (2006). "The Malay Electorate in 2004: Reversing the Result". Dalam Swee-Hock, Saw; Kesavapany, K. (para penyunting). Malaysia: Recent Trends and Challenges. Institute of Southeast Asian Studies. halaman 132–156. ISBN 9812303391.
Funston, N. J. (1976). "The Origins of Parti Islam Se Malaysia". Journal of Southeast Asian Studies. 7 (1): 58–73. doi:10.1017/s0022463400010262. ISSN 0022-4634.
Hooker, Virginia; Norani Othman (2003). Malaysia: Islam, Society and Politics. ISEAS series on Islam. Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 9812301615.
Liew Chin Tong (2007). "Pas Leadership: New Faces and Old Constraints". Southeast Asian Affairs. 2007 (1): 201–213. doi:10.1355/SEAA07J. ISSN 0377-5437.
Liow, Joseph Chinyong (2009). Piety and Politics: Islamism in Contemporary Malaysia. Oxford University Press. ISBN 9780195377088.
Mueller, Dominik M. (2014). Islam, Politics and Youth in Malaysia: The Pop-Islamist Reinvention of PAS. Routledge Contemporary Southeast Asia Series. Routledge. ISBN 1317912985.
Riddell, Peter G. (2005). "Islamization and Partial Shari'a in Malaysia". Dalam Marshall, Paul (penyunting). Radical Islam's Rules: The Worldwide Spread of Extreme Shari'a Law. Rowman & Littlefield Publishers. halaman 135–160. ISBN 1461686903.
Stark, Jan (2004). "Constructing an Islamic Model in Two Malaysian States: PAS Rule in Kelantan and Terengganu". Sojourn: Journal of Social Issues in Southeast Asia. Institute of Southeast Asian Studies. 19 (1): 51–75. doi:10.1355/sj19-1c. ISSN 0217-9520.
Sundaram, Jomo Kwame; Ahmad Shabery Cheek (1988). "The Politics of Malaysia's Islamic Resurgence". Third World Quarterly. Taylor & Francis. 10 (2). doi:10.1080/01436598808420085.

Pautan luar

[1] ttp://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/pas-and-ikatan-announce-alliance-but-unclear-of-direction

[2] "PAS tegaskan pendirian bersama Ikhwanul Muslimin".

[3] Syed Jaymal Zahiid (3 June 2015). "Ahead of party polls, PAS ulama wing calls for total wipe out of progressives". The Malay Mail. Dicapai pada 28 April 2017.

[4] "The PAS purge of the progressives". Malaysiakini. Bridget Welsh. 6 June 2015. Dicapai pada 28 April 2017.

[:2-5] ttp://www.ismaweb.net/2015/06/pr-bubar-hanya-pandangan-dap-kata-pas/

[:3-6] Mohd Azrone Sarabatin PAS-PKR 'bercerai' 11 Mei 2017, Berita Harian.

[:4-7] Nazura Ngah Piagam Muafakat Nasional UMNO, PAS dimeterai 14 September 2019 Berita Harian.

[:5-8] ___________ MIC dan PAS sah jalin kerjasama 28 March 2019 Berita Harian

[:0-9] Harits Asyraf Hasnan Muhyiddin wakili Perikatan Nasional: GPS, STAR juga bersama? 29 Februari 2020. Astro Awani

[:1-10] Suraya Roslan UMNO, PAS pilih Muhyiddin 28 Februari 2020. Harian Metro

[11] Mohd Fadli Ghani (2016). Sejarah PAS 1951-1957 : membina jiwa merdeka. Kuala Lumpur: Penerbitan Harakah. halaman 119–123.

[Chin_Tong_2007-12] Chin Tong 2007

[13] Farish 2014, halaman 67–70

[14] Farish 2014, halaman 78

[15] Farish 2014, halaman 82–84

[16] Ibrahim Mahmood (1981). Sejarah Perjuangan Bangsa Melayu (PDF). Kuala Lumpur: Penerbitan Pustaka Antara. halaman 951–952.

[17] Farish 2014, halaman 88–89

[18] Farish 2014, halaman 92–94

[19] Sundaram & Ahmad 1988, halaman 850

[20] Farish 2014, halaman 95–106

[21] Sundaram & Ahmad 1988, halaman 852

[22] Farish 2014, halaman 107–110

[23] Farish 2014, halaman 121–123

[24] Hooker & Norani 2003, halaman 195

[25] Farish 2014, halaman 129–132

[26] Liow 2009, halaman 37–39

[27] Liow 2009, halaman 41

[28] Farish 2014, halaman 140–141

[29] Farish 2014, halaman 154

[30] Farish 2014, halaman 143–144

[31] Stark 2004

[32] Farish 2014, halaman 153–154

[33] Farish 2014, halaman 155–159

[34] Function 2006, halaman 139–144

[35] Farish 2014, halaman 176–177

[36] Farish 2014, halaman 178

[37] Farish 2014, halaman 187–188

[38] Farish 2014, halaman 188–192

[:6-39] Junaidi Awang Besar (2019). "Perubahan politik dalam pilihan raya umum (PRU) ke-14, 2018 di Malaysia". GEOGRAFIA Online. 15 (4): 220–232. ISSN 2682-7727 – melalui Penerbit UKM.

[40] Mazlan Ali (Jun 2018). Tsunami hijau Pantai Timur PRU-14: Gelombang PAS atau gelombang rakyat?. Aras 13, Menara SAAS UiTM Shah Alam.: Forum Pasca PRU14: Gelombang Rakyat.Selenggaraan CS1: lokasi (link)

[41] "Kerjasama PAS-MIC seperti satu keluarga". HarakahDaily. 28 Mac 2019. Diarkib daripada yang asal pada 27 Mac 2020. Dicapai pada 27 Mac 2020.

[42] Rohaniza Idris Tiga wakil PAS dilantik menteri, lima lagi timbalan menteri Berita Harian

[43] M Hifzuddin Ikhsan; Nooazura Abdul Rahman dan Nor Farhani Che Ad (17 Mei 2020). "Sanusi Menteri Besar Kedah Ke-14". Berita Harian. Dicapai pada 18 Mei 2020.

[44] Parti Islam Se-Malaysia (2011). Perlembagaan PAS (PDF). m/s. 2.

[45] Parti Islam Se-Malaysia (2011). Perlembagaan PAS (PDF). m/s. 4.

[46] Farish 2014, halaman 224

[47] Al-Zaquan Amer Hamzah; Praveen Menon; Trinna Leong; John Chalmers; Mark Bendeich (16 April 2015). "Islamic law debate puts more pressure on Malaysia PM". Reuters. Dicapai pada 15 December 2017. • "Opinions divided in Kelantan over hudud law debate". Reuters. The Malay Mail. 16 April 2015. Dicapai pada 15 December 2017. • Zan Azlee (31 May 2016). "Push for hudud law raises tensions in Malaysia". CNN. Dicapai pada 15 December 2017.

[48] Liow 2009, halaman 61–64

[49] "Kelantan to consider 'smaller' guillotine for thieves under hudud law, says report". The Malaysian Insider. Yahoo! News. 16 November 2014. Diarkib daripada yang asal pada 29 November 2014. Dicapai pada 22 November 2014.

[50] Liow, Joseph Chinyong; Pasuni, Afif (2014). "Islam, the state and politics in Malaysia". Dalam Weiss, Meredith (penyunting). Routledge Handbook of Contemporary Malaysia. Routledge. m/s. 54. ISBN 1317629590.

[51] "Dress code ruling draws flak". The Star. 7 January 2004. Dicapai pada 15 December 2017. • "Malaysia: New PAS Terengganu dress code for women sparks furore". Weldd. 7 January 2004. Dicapai pada 15 December 2017. • "PAS violating rights with dress code". The Star. 12 January 2004. Dicapai pada 15 December 2017.

[52] "International Religious Freedom Report [Archived Content]". US Department of State. 2007. Dicapai pada 22 November 2014.

[53] Joseph Chinyong Liow (7 April 2009). Piety and Politics: Islamism in Contemporary Malaysia. Oxford University Press. halaman 87–. ISBN 978-0-19-045209-4.

[FOOTNOTEMüller20142-54] Müller 2014, m/s. 2.

[55] Chew, Amy (11 February 2013). "The rising force in Malaysia's opposition". Al Jazeera. Dicapai pada 23 April 2018.

[PAS_President_2014-56] "PAS tegaskan pendirian bersama Ikhwanul Muslimin" (dalam bahasa Malay). PAS President. 2 April 2014. Diarkib daripada yang asal pada 4 April 2014. Dicapai pada 15 Disember 2017.Selenggaraan CS1: bahasa tidak dikenali (link)

[FOOTNOTEMüller201454-55-57] Müller 2014, m/s. 54-55.

[58] Shukry, Anisah (28 January 2016). "'Muslim Brotherhood influence not a problem in Malaysia'". The Edge. Dicapai pada 23 April 2018.

[59] Malau, Srihandriatmo (20 Desember 2013). "Presiden PAS Malaysia Kunjung Markas PKS". Tribun News. Dicapai pada 20 November 2020. Periksa date values in: |date= (bantuan)

[60] "PKS Jabar Dapat Kunjungan Kehormatan PAS Malaysia". Website Resmi PKS. 8 Januari 2019. Diarkib daripada yang asal pada 16 September 2019. Dicapai pada 7 Januari 2021.

[Mueller_2014_46-61] Mueller 2014, halaman 46

[62] Chin Tong 2007

[63] Liow 2009, halaman 36

[Akil-64] Akil Yunus (8 September 2014). "PAS syura council must abide by muktamar resolutions, says Wan Saiful". The Star. Dicapai pada 16 November 2014.

[65] Farish 2012, halaman 408

[66] Farish 2014, halaman 10

[67] Mohd Hafiz Abd Mutalib (15 Disember 2020). "Hashim Jasin kekal Mursyidul Am Pas, Ahmad Timbalan". Utusan Malaysia. Dicapai pada 16 Disember 2020.

[68] ttps://pas.org.my/senarai-majlis-syura-ulamak-sesi-2015-2020/

[69] Syahir Sulaiman dilantik PSU Agung PAS Harakahdaily

[70] Mohd Azlim Zainury Mohd Syahir dilantik Penolong Setiausaha Agung Pas Sinar Harian

[71] ttps://berita.pas.org.my/ahli-jawatankuasa-kerja-pas-pusat-2019-2021/

[72] ttp://muktamar.pas.org.my/yb-dato-dr-nik-muhammad-zawawi-salleh-ketua-dewan-ulamak-pas-pusat-yang-baharu/

[73] ttp://muktamar.pas.org.my/kabinet-baru-dewan-pemuda-pas-malaysia-sesi-2019-2021/

[74] ttp://muktamar.pas.org.my/saf-kepimpinan-dewan-muslimat-pas-malaysia-sesi-2019-2021/

[75] ttps://pas.org.my/ahli-jawatankuasa-dewan-muslimat-pas-malaysia-sesi-2019-2021/

[76] "Senarai Ahli Dewan Negara". Parlimen Malaysia. Dicapai pada 22 November 2014.

[77] BERNAMA (25 Ogos 2020). "DUN Kedah lulus usul Pesuruhjaya PAS Kedah dilantik Senator". BERNAMA. Diarkib daripada yang asal pada 25 Ogos 2020. Dicapai pada 25 Ogos 2020.

[78] Abd Hadi Che Awang (25 Ogos 2020). "Juhari Bulat dilantik Speaker DUN Kedah baharu". Astro Awani. Dicapai pada 25 Ogos 2020.

[:7-79] Noor Ainon Mohamed (15 Disember 2020). "Dua ADUN Pas kembali dilantik sebagai Exco Perak". Sinar Harian. Dicapai pada 16 Disember 2020.

[80] Beliau merupakan Naib Ketua Muslimat PAS semasa menjadi Ahli Dewan Negara. Rujukan : "Gadis yg hamil akibat diperkosa jangan disingkir: Salmah". Berita Harian. 4 November 1975. m/s. 3. Dicapai pada 3 Jun 2020.

[81] Mohd Fadli Ghani 1973-1977: Penglibatan PAS dalam Kabinet Harakahdaily

[82] Menteri Kemajuan Tanah bertanggungjawab dalam urusan hal ehwal tanah, termasuk FELDA, FELCRA dan Jabatan Ukur; manakala Menteri Tugas-tugas Khas bertanggungjawab membantu Perdana Menteri dalam Majlis Kebangsaan Ugama Islam dan Lembaga Urusan Tabung Haji. Rujuk : "Ketua PAS Menteri Tanah dlm Kabinet baru Malaysia". Berita Harian (Singapura). 29 Disember 1972. Dicapai pada 3 Jun 2020.

[83] "Ketua PAS Menteri Tanah dlm Kabinet baru Malaysia". Berita Harian (Singapura). 29 Disember 1972. Dicapai pada 3 Jun 2020.

[84] ttps://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550727-1.2.69.1

[85] ttps://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550921-1.2.21

[86] Mohd Fadli Ghani (2016). Sejarah PAS 1951-1957 : membina jiwa merdeka. Kuala Lumpur: Penerbitan Harakah. m/s. 393.

[87] ttps://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19551114-1.2.62

[88] ttps://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550818-1.2.108

[89] ttps://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/straitstimes19550928-1.2.7

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

[26]

[27]

[28]

[29]

[30]

[31]

[32]

[33]

[34]

[35]

[36]

[37]

[38]

[39]

[40]

[41]

[42]

[43]

[44]

[45]

[46]

[47]

[48]

[49]

[50]

[51]

[52]

[53]

[54]

[55]

[56]

[57]

[58]

[59]

[60]

[61]

[62]

[63]

[64]

[65]

[66]

[67]

[68]

[69]

[70]

[71]

[72]

[73]

[74]

[75]

[76]

[77]

[78]

[79]

[80]

[81]

[82]

[83]

[84]

[85]

[86]

[87]

[88]

[89]