Buka menu utama

Wikipedia β

Parti Islam Se-Malaysia

Parti politik Islam di Malaysia
"PAS" dilencongkan di sini.

Parti Islam Se-Malaysia (Jawi: ڤرتي اسلام سمليسيا, juga singkatan: PAS) ialah sebuah parti politik dan gerakan Islam di Malaysia yang dipimpin oleh Presiden, Datuk Seri Tuan Guru Haji Abdul Hadi Awang. PAS merupakan salah sebuah parti pembangkang bagi kerajaan Persekutuan, merupakan parti pemerintah bagi Kerajaan Negeri Kelantan dan kerajaan gabungan di Selangor, Malaysia.

Parti Islam Se-Malaysia
伊斯兰党
ڤرتي اسلام سمليسيا
Pan Malaysia Islamic Party
PAS
Presiden Abdul Hadi Awang
Setiausaha-Agung Takiyuddin Hassan
Jurucakap Nasrudin Hassan
Musyidul Am Hashim Jasin
Timbalan Presiden

Naib Presiden		 Tuan Ibrahim Tuan Man

1. Idris Ahmad
2. Mohd Amar bin Abdullah
3. Iskandar Abdul Samad
Ketua Dewan Ulamak Mahfodz Mohamed
Ketua Dewan Muslimat Nuridah Mohd Salleh
Ketua Dewan Pemuda Muhammad Khalil Bin Abdul Hadi
Slogan Membangun Bersama Islam
Istiqamah Hingga Kemenangan
"Membina Malaysia Sejahtera
"Sepakat Melebar Muafakat"
Diasaskan 24 November 1951; 66 tahun yang lalu (1951-11-24) (sebagai Persatuan Ulama Malaya)
Ibu pejabat No. 318-A, Jalan Raja Laut, 50350 Kuala Lumpur, Malaysia
Akhbar Harakah
Sayap belia Dewan Pemuda PAS
Sayap Wanita Dewan Muslimat PAS
Sayap Ulamak Dewan Ulamak PAS
Sayap Penyokong Dewan Himpunan Penyokong PAS
Keahlian Warganegara Malaysia, Muslim, Bukan-Muslim
Ideologi Islamisme
Demokrasi
Fundamentalisme Islam
Kedudukan politik Berhaluan kanan
Agama Islam
Penggabungan nasional Parti Perikatan (1972–73)
Barisan Nasional (1973–78)
Angkatan Perpaduan Ummah (1990–96)
Barisan Alternatif (1999–2004)
Pakatan Rakyat (2008–2015)
Kongres Rakyat (sejak 2015)
Gagasan Sejahtera[1] (Sejak 2016)
Penggabungan antarabangsa Ikhwanul Muslimin[2]
Kesatuan Ulama Muslimin Sedunia
Warna rasmi Hijau
    
Dewan Negara
2 / 70
Dewan Rakyat
13 / 222
Dewan Undangan Negeri (DUN)
78 / 576
Simbol pilihan raya
PAS logo.svg
Tapak web
www.pas.org.my
Politik Malaysia
Parti politik
Pilihan raya

Isi kandungan

Latar belakang

PAS cuba mengimbangi perjuangan nasionalisme UMNO sebagai sebuah parti yang mendokong Islam. Dengan tidak menafikan bahawa semangat perjuangan yang berteraskan kepada Islam di negara ini telahpun wujud sejak 1906 lagi, yang telah dibawa dan diperjuangkan oleh golongan pembaharuan atau reformasi Islam yang mendapat pendidikan di Timur Tengah (antaranya termasuklah Syed Sheikh al-Hadi, Sheikh Tahir Jalaluddin dan Haji Abbas Mohd Taha) yang berpusat di Singapura, Melaka dan Pulau Pinang, PAS yang muncul pada tahun 1951 adalah atas kesedaran masyarakat Melayu (pada waktu itu) untuk melihat Agama Islam dapat ditegak dan didaulatkan di negara ini.[3]

Pada peringkat awal penubuhannya, PAS dilihat sebagai sebuah parti Melayu yang memperjuangkan hal-ehwal Islam melebihi apa yang dilaksanakan oleh UMNO. Didokongi oleh para ilmuan agama, PAS ialah parti yang menjadi pilihan bagi orang-orang Melayu yang berpendidikan agama. Pun begitu, setelah berlakunya Tragedi 13 Mei 1969, PAS telah menerima cadangan UMNO untuk bergabung dalam perikatan yang baharu yang dinamakan sebagai Barisan Nasional (BN). PAS adalah antara parti pengasas BN. Penglibatan PAS dalam BN berakhir dengan krisis darurat di Kelantan pada tahun 1978. Akhirnya PAS mengambil keputusan untuk keluar dari BN. Para penyokong PAS mengganggap bahawa UMNO telah mengkhianati mereka, sementara penyokong UMNO pula berpendapat PAS telah tidak patuh pada ketetapan BN. Peristiwa tersebut telah mengakibatkan PAS dilanda krisis dalaman yang telah membawa kepada perpecahan PAS kepada beberapa parti serpihan seperti BERJASA dan HAMIM.

PAS telah mengambil masa yang lama untuk menyusun semula perjuangan mereka. Ketika Tuan Guru Yusuf Rawa mengambil alih jawatan Yang di-Pertua Agung (kini dikenali sebagai Presiden) pada 1982, PAS telah menjenamakan semula parti tersebut di bawah slogan "Kepimpinan Ulama".[4]

PAS pernah menjadi sebahagian daripada sebuah perikatan yang dinamakan sebagai Pakatan Rakyat, bersama Parti Keadilan Rakyat (PKR) dan Parti Tindakan Demokratik (DAP). Pencapaian PAS pada pilihan raya umum 2008 adalah antara yang terbaik. Selain mengekalkan penguasaan PAS di Kelantan dengan majoriti yang besar, PAS turut membentuk kerajaan di Kedah (2008-2013). PAS juga ialah sebahagian daripada kerajaan di Selangor (2008-kini) dan Perak (2008-2009) bersama PKR dan DAP.

Kini, PAS menjadikan kerjasama dengan sebuah parti politik baharu, Parti Ikatan Bangsa Malaysia untuk membawa suara rakyat lebih berkesan selepas Pakatan Rakyat dianggap telah terbubar[5] ekoran keluarnya DAP daripada gabungan tersebut. Walau bagaimanapun, hubungan kerjasama politik antara PKR masih kekal.

Sejarah

Mengikut satu fakta sejarah, PAS telah ditubuhkan secara rasmi pada 23 Ogos 1951. Walau bagaimanapun, ada fakta lain yang menyebut bahawa PAS ditubuhkan pada 24 November 1951 (Warta Negara, 26 November 1951 dan Utusan Melayu 25 November 1951).

Walaupun terdapat dua tarikh yang bercanggah, namun ahli-ahli sejarah dan tokoh-tokoh lama dalam PAS bersetuju bahawa fakta kedua (24 November 1951) ialah tarikh sebenar PAS ditubuhkan.

Parti Islam Se-Malaysia kemudiannya telah didaftarkan sebagai sebuah organisasi pada 31 Mei 1955 dengan nombor pendaftaran 733 (Pulau Pinang). PAS atau Persatuan Islam Se-Malaya (nama asalnya) ialah pertubuhan atau parti politik Melayu yang berteraskan Islam yang ditubuhkan sebelum merdeka selepas Hizbul Muslimin diharamkan oleh kerajaan British pada tahun 1948.

Asal-usul

Sungguhpun aktiviti Hizbul Muslimin terhenti, namun keghairahan sokongan rakyat khususnya alim ulama terhadap perjuangan politiknya amatlah memberangsangkan. Semangat dan sokongan kental inilah yang akhirnya merintis jalan mudah ke arah penubuhan PAS pada tahun 1951.

Dalam hal ini, ramai ahli sejarah berpendapat penghargaan dan pengiktirafan perlulah dihulurkan kepada Ustaz Abu Bakar al-Baqir, pemimpin MATA dan seterusnya Hizbul Muslimin yang telah "melebarkan jalan" untuk memudahkan penubuhan PAS.

Peranan Hizbul Muslimin dalam penubuhan PAS lebih tertonjol lagi apabila sebahagian besar bekas pucuk pimpinan pusatnya turut menyertai PAS dan memainkan peranan secara aktif. Antaranya termasuklah Ustaz Othman Hamzah, Ustaz Baharuddin Abd. Latiff, Tuan Haji Khaider Khatib dan Ustaz Yunus Haji Yatimi.

Besar kemungkinan juga Bahagian Agama UMNO yang dipimpin oleh Ustaz Ahmad Fuad Hassan turut diresapi dengan pengaruh Hizbul Muslimin ini. Tambahan lagi, ramai pemimpin agama dalam UMNO ketika itu kecewa akan pucuk pimpinan mereka yang bercadang untuk menaja perjudian (loteri). Tidak dapat dinafikan bahawa rancangan awal penubuhan PAS sebenarnya ditimbulkan oleh sebahagian besar ahli-ahli agama dalam UMNO semasa berlangsungnya Muktamar Ulama Ke-3 di Bangunan Kelab UMNO Bagan, Butterworth dengan ahli panelnya terdiri daripada:

  1. Ustaz Haji Ahmad Fuad Hassan (Pengerusi)
  2. Ustaz Haji Ahmad Maliki (Setiausaha)
  3. Tuan Haji Ahmad Badawi Abdullah (Ahli)
  4. Tuan Haji Ahmad Ghazali Abdullah (Ahli)
  5. Tuan Haji Ahmad Tuan Hussein (Ahli)
  6. Tuan Haji Mansor J.P (Ahli)
  7. Dua atau tiga orang ulama yang menjadi ahli dari Selangor dan Negeri Sembilan.

Ahli-ahli panel inilah yang berusaha merangka perlembagaan serta menamakan pertubuhan yang dicita-citakan itu, iaitu Pertubuhan Ulama Se-Malaya. Panel ini telah berusaha mengadakan persidangan dengan persatuan-persatuan kebajikan Melayu atau Islam, Majlis Agama Islam Negeri, ulama perseorangan, para kadi dan juga mufti.

Walaupun perhimpunan ulama dan orang perseorangan yang dianjurkan oleh Bahagian Agama UMNO itu pada mulanya berjaya menubuhkan Pertubuhan Ulama, tetapi atas inisiatif Ustaz Othman Hamzah, bekas Ahli Jawatankuasa Hizbul Muslimin yang mewakili Persatuan al-Ehya as-Syariff, Gunung Semanggol telah berjaya melahirkan Persatuan Islam Se-Malaya (PAS) bagi menggantikan Pertubuhan Ulama Se-Malaya yang dicadangkan pada mulanya.

Maka, PAS telah ditubuhkan secara rasmi hasil perhimpunan atau muktamar tersebut, yang antaranya turut disertai oleh:

  1. Persatuan guru-guru agama dari Perlis.
  2. Persatuan ulama dari Kedah.
  3. Persatuan anak-anak Kalimantan Malaya (PERKAM) Perak.
  4. Kelab Darul Ehsan dari Selangor.
  5. Kelab Melayu Bagan dari Seberang Perai.
  6. Persatuan Al-Ehya As-Syariff, Gunong Semanggol, Perak.
  7. Perikatan Melayu Bersatu dari Seberang Perai dan Pulau Pinang.
  8. Dan lain-lain badan kebajikan, kelab atau jamaah terutamanya dari Seberang Perai dan Pulau Pinang.
  9. Beberapa orang Tuan Guru, wartawan, imam dan kadi atas nama peribadi.

Ideologi dan dasar

 
Bendera PAS, Fasal 80 Perlembagaan PAS (Pindaan 2011)

Menurut Farish A Noor, seorang ahli akademik Malaysia yang menulis sejarah lengkap PAS:

Sejak PAS diwujudkan, pada November 1951, matlamat jangka panjang untuk mewujudkan sebuah negara Islam di Malaysia telah menjadi suar yang telah memacu generasi pemimpin PAS dan ahli-ahli yang berturut-turut. Apa yang telah berubah ialah makna dan kandungan penanda 'negara Islam'[6]

Dari semasa ke semasa, usaha PAS untuk "negara Islam" telah melibatkan cubaan untuk menyusun undang-undang hudud—sistem keadilan jenayah Islam—di negeri-negeri yang mentadbir.[7] Undang-undang tersebut akan dikenakan kepada semua orang Islam dan tidak akan dikenakan kepada orang bukan Islam. Perhimpunan negeri yang didominasi PAS di Kelantan dan Terengganu meluluskan undang-undang hudud pada awal tahun 1990-an dan awal tahun 2000, walaupun tidak pernah dikuatkuasakan kerana pembangkang dari kerajaan persekutuan.[8] PAS kembali mengejar undang-undang hudud selepas pilihan raya 2013, menandakan bahawa ia akan membentangkan bil-bil di Parlimen persekutuan untuk membenarkan undang-undang, yang masih di dalam buku statik di Kelantan, untuk dikuatkuasakan. Rang undang-undang memerlukan majoriti dua pertiga di Parlimen kerana ia melibatkan pindaan perlembagaan.[9]

Selepas laluan pilihan raya PAS pada 2004, parti itu cuba meluaskan dasarnya di luar Islamisme. Antara perkara lain, parti itu menumpukan pada usaha untuk meningkatkan kebebasan sivil dan hubungan kaum. Bagaimanapun, perubahan dasar ini telah membuktikan kontroversi dalam parti itu; Konservatif telah menganggap mereka sebahagian daripada pengurangan komitmen PAS ke negara Islam.[10][11]

Apabila PAS dikalahkan di Terengganu, penguatkuasaan kod pakaian wanita dikurangkan. Kerajaan negeri PAS di Kelantan melarang teater tradisional Melayu, mengharamkan iklan yang menggambarkan wanita yang tidak berpakaian lengkap, dan menguatkuasakan memakai jilbab, walaupun mereka membenarkan pawagam dan konsert jantina yang dipisahkan. Sesetengah badan yang dikendalikan oleh kerajaan memaksa orang bukan Islam untuk memakai tudung, dan semua pelajar Universiti Islam Antarabangsa Malaysia dan pegawai wanita di Polis Diraja Malaysia dikehendaki memakai tudung dalam upacara umum.[12]

Parti PAS ingin agar hukuman mati digubal untuk orang Islam yang cuba menukar, sebagai sebahagian daripada hasrat mereka untuk menjadikan Malaysia sebuah negara Islam.[13]

Kepimpinan

Antara barisan kepimpinan pertama[14] yang dilantik menerajui PAS termasuklah:

Jawatan Nama
Yang Dipertua Tuan Haji Ahmad Fuad bin Hassan
Timbalan Yang Dipertua Tuan Haji Ahmad Ghazali Abdullah
Naib Yang Dipertua (Wakil Utara) Tuan Guru Haji Hussin Che Dol
Naib Yang Dipertua (Wakil Tengah) Faqih Muhammad Nor Mohd Zin
Naib Yang Dipertua (Wakil Selatan) Haji Abdul Rahman Jamaluddin al-Jambuli
Setiausaha Agong Tuan Haji Ahmad Maliki Abdullah
Bendahari Agong Tuan Haji Ahmad Tuan Hussein
Ahli Jawatankuasa (dipilih) Tuan Guru Haji Yahya Junid
Tuan Haji Othman Talib
Tuan Guru Haji Mohammad Nor Mahyuddin
Tuan Haji Zabidi Ali
Tuan Haji Abdul Wahab Mohd Nor
Qadhi Haji Asy'ia Abdul Majid
Muhammad Majzub Yunus
Tuan Haji Ahmad Badawi Abdullah.
Ahli Jawatankuasa (dilantik) Mohamed Hanif
Haji Mansor Hassan JP
Ustaz Haji Ahmad Long.

Presiden

Kepimpinan PAS Pusat

Bagi sesi 2017-2019, kepimpinan PAS Pusat adalah seperti berikut:-

Jawatan Nama
Mursyidul Am Hashim Jasin, Tuan Guru Haji
Timbalan Mursyidul Am Ahmad Yakob, YAB Dato' Bentara Kanan Ustaz
Presiden Abdul Hadi Awang, YB Dato' Seri Tuan Guru Haji
Timbalan Presiden Tuan Ibrahim Tuan Man, Datuk
Naib Presiden Idris Ahmad, YB Ustaz
Naib Presiden Mohd Amar bin Abdullah, YB Dato Ustaz
Naib Presiden Iskandar Abdul Samad, YB Dato'
Ketua Dewan Ulama Mahfodz Mohamed, Tuan Guru Dato' Dr
Ketua Dewan Pemuda Muhammad Khalil Abdul Hadi, Ustaz
Ketua Dewan Muslimat Nuridah Mohd Salleh, Ustazah
Setiausaha Agung Takiyuddin Hassan, YB Dato'
Bendahari Razman Zakaria, Tuan Haji
Ketua Penerangan Nasrudin Hassan, YB Ustaz
Pengarah Pilihanraya Ahmad Samsuri Mokhtar, Dr
Ahli Jawatankuasa (Dipilih) Nik Mohamad Abduh Nik Abdul Aziz, YB Ustaz
Mohammad Fadzli Hassan, YB Dato' Dr
Riduan Mohd Nor, Dr Ustaz
Mohd Nasuruddin Daud, YB Dato' Ustaz
Mohd Khairuddin Aman Razali, YB Dato' Dr
Najihatussalehah Ahmad, Dr
Mohd Zuhdi Marzuki, Dr
Halimah Ali, YB Dr
Sallehen Mukhyi, YB Ustaz
Ahmad Fakhruddin Sheikh Fakhrurazi, Dr
Rosni Adam, Dr
Azman Ibrahim, Dr
Mokhtar Senik, Ustaz
Kamaruzaman Mohamad, Tuan Haji
Abdullah Hussin, YB Ustaz
Misbahul Munir Masduki, Ustaz
Muhtar Suhaili, Ir
Ahli Jawatankuasa (Lantikan) Muhamad Sanusi Md Nor, Tuan Haji
Saiful Bahari Mamat, YB Ustaz
Mohamad Husin, Tuan Haji
Mohd Khalid Kassim, YB Dr
Zainal Abidin Kidam, Tuan Haji
Abdul Hakeem Johari, Prof. Dato' Dr
Wan Rohimi Wan Daud, Tuan

Pesuruhjaya PAS Negeri

Negeri Nama
Perlis Mohd Shukri Ramli, YB Tuan Haji
Kedah Ahmad Fakhruddin Sheikh Fakhrurazi, Ustaz Dr
Pulau Pinang Muhammad Fauzi Yusoff, Ustaz Haji
Perak Razman Zakaria, Tuan Haji
Kelantan Ahmad Yakob, YAB Dato' Bentara Kanan Ustaz
Terengganu Hussin Awan, Dato' Ustaz
Pahang Rosli Abdul Jabar, YB Ustaz
Selangor Sallehen Mukhyi, YB Ustaz
Wilayah Persekutuan Mohamad Noor Mohamad, Tuan Haji
Negeri Sembilan Mustaffa Daharun, Ustaz Haji
Melaka Kamaruddin Sidek, Ustaz Haji
Johor Abdullah Hussin, YB Ustaz
Sabah Mohd Aminuddin Aling, Tuan Haji
Sarawak Jofri Jaraiee, Tuan Haji

King Maker

Konsep King Maker sering kali digunakan oleh rakyat jelata untuk menggambarkan Parti Islam SeMalaysia (PAS). King Maker ini juga selalu digunakan oleh pemimpin-pemimpin PAS. King Maker ini bermaksud PAS ingin mendapat beberapa kerusi yang akan menentukan siapa yang akan memerintah sesuatu kerajaan itu. Ini yang berlaku di negeri Perak dimana Pakatan Harapan memenangi sebanyak 29 kerusi Dewan Undangan Negeri manakala Barisan Nasional 27 kerusi DUN dan PAS 3 kerusi sahaja. PAS akan menjadikan sebuah parti campuran dimana parti itu akan menyebelahi Barisan Nasional ataupun Pakatan Harapan. Ramai rakyat akan bersangka bahawa PAS akan menyebelahi Barisan Nasional kerana mengikut ucapan Dato' Seri Abdul Hadi Awang PAS akan menyebelahi parti yang begitu rapat dengan PAS, sudah pasti mereka akan menyebelahi Barisan Nasional kerana parti itu mempunyai hubungan yang rapat sesama sekali.

Anggota Parlimen PAS bagi Parlimen Malaysia ke-13

Berikut ialah senarai Ahli Parlimen Malaysia daripada Parti PAS:

Berikut adalah senarai Ahli Parlimen Malaysia yang bertanding di atas Parti PAS, tetapi telah keluar parti:

Ahli Dewan Undangan Negeri (ADUN) PAS sesi 2013-2017

Berikut ialah senarai Ahli Dewan Undangan Negeri daripada Parti PAS:

Berikut ialah senarai Ahli Dewan Undangan Negeri yang bertanding atas Parti PAS, tetapi telah keluar atau dikeluarkan daripada parti:

Pilihan Raya Umum ke 14

PAS bertanding melebihi 140 buah kerusi parlimen pada Pilihan Raya Umum ke 14 yang lalu.PAS walaubagaimanapun menyasarkan kemenangan sebanyak 40 kerusi parlimen sahaja dan PAS akan menjadi king maker. Namun sedemikian, PAS hanya memenangi kerusi parlimen di 3 buah negeri sahaja iaitu Kedah,Kelantan dan Terengganu iaitu sebanyak 18 kerusi parlimen sahaja.

No. Nama Calon Konstitusi Negeri
P1 Marang Terengganu 

Lihat juga

Rujukan

Nota kaki

  1. ^ http://www.themalaymailonline.com/malaysia/article/pas-and-ikatan-announce-alliance-but-unclear-of-direction
  2. ^ "PAS tegaskan pendirian bersama Ikhwanul Muslimin". 
  3. ^ Syed Jaymal Zahiid (3 June 2015). "Ahead of party polls, PAS ulama wing calls for total wipe out of progressives". The Malay Mail. Dicapai 28 April 2017. 
  4. ^ "The PAS purge of the progressives". Malaysiakini. Bridget Welsh. 6 June 2015. Dicapai 28 April 2017. 
  5. ^ http://www.ismaweb.net/2015/06/pr-bubar-hanya-pandangan-dap-kata-pas/
  6. ^ Farish 2014, halaman 224
  7. ^ Al-Zaquan Amer Hamzah; Praveen Menon; Trinna Leong; John Chalmers; Mark Bendeich (16 April 2015). "Islamic law debate puts more pressure on Malaysia PM". Reuters. Dicapai 15 December 2017.  • "Opinions divided in Kelantan over hudud law debate". Reuters. The Malay Mail. 16 April 2015. Dicapai 15 December 2017.  • Zan Azlee (31 May 2016). "Push for hudud law raises tensions in Malaysia". CNN. Dicapai 15 December 2017. 
  8. ^ Liow 2009, halaman 61–64
  9. ^ "Kelantan to consider 'smaller' guillotine for thieves under hudud law, says report". The Malaysian Insider. Yahoo! News. 16 November 2014. Diarkibkan daripada original pada 29 November 2014. Dicapai 22 November 2014. 
  10. ^ Liow, Joseph Chinyong; Pasuni, Afif (2014). "Islam, the state and politics in Malaysia". Dalam Weiss, Meredith. Routledge Handbook of Contemporary Malaysia. Routledge. m/s. 54. ISBN 1317629590. 
  11. ^ "Dress code ruling draws flak". The Star. 7 January 2004. Dicapai 15 December 2017.  • "Malaysia: New PAS Terengganu dress code for women sparks furore". Weldd. 7 January 2004. Dicapai 15 December 2017.  • "PAS violating rights with dress code". The Star. 12 January 2004. Dicapai 15 December 2017. 
  12. ^ "International Religious Freedom Report [Archived Content]". US Department of State. 2007. Dicapai 22 November 2014. 
  13. ^ Joseph Chinyong Liow (7 April 2009). Piety and Politics: Islamism in Contemporary Malaysia. Oxford University Press. m/s. 87–. ISBN 978-0-19-045209-4. 
  14. ^ Mohd Fadli Ghani, 2016, Sejarah PAS 1951-1957, Kuala Lumpurː Penerbitan Harakahː hlm 147

Petikan teks

  • Daniels, Timothy P. (2005). Building Cultural Nationalism in Malaysia: Identity, Representation, and Citizenship. Psychology Press. ISBN 0415949718. 
  • Farish A Noor (2012). "Pan-Malaysian Islamic Party (PAS)". The Princeton Encyclopedia of Islamic Political Thought. Princeton University Press. m/s. 408–409. ISBN 140083855X. 
  • Farish A .Noor (2014). The Malaysian Islamic Party 1951-2013: Islamism in a Mottled Nation. Amsterdam University Press. ISBN 9789089645760. 
  • Function, John (2006). "The Malay Electorate in 2004: Reversing the Result". Dalam Swee-Hock, Saw; Kesavapany, K. Malaysia: Recent Trends and Challenges. Institute of Southeast Asian Studies. m/s. 132–156. ISBN 9812303391. 
  • Funston, N. J. (1976). "The Origins of Parti Islam Se Malaysia". Journal of Southeast Asian Studies. 7 (1): 58–73. doi:10.1017/s0022463400010262. ISSN 0022-4634. 
  • Hooker, Virginia; Norani Othman (2003). Malaysia: Islam, Society and Politics. ISEAS series on Islam. Institute of Southeast Asian Studies. ISBN 9812301615. 
  • Liew Chin Tong (2007). "Pas Leadership: New Faces and Old Constraints". Southeast Asian Affairs. 2007 (1): 201–213. doi:10.1355/SEAA07J. ISSN 0377-5437. 
  • Liow, Joseph Chinyong (2009). Piety and Politics: Islamism in Contemporary Malaysia. Oxford University Press. ISBN 9780195377088. 
  • Mueller, Dominik M. (2014). Islam, Politics and Youth in Malaysia: The Pop-Islamist Reinvention of PAS. Routledge Contemporary Southeast Asia Series. Routledge. ISBN 1317912985. 
  • Riddell, Peter G. (2005). "Islamization and Partial Shari'a in Malaysia". Dalam Marshall, Paul. Radical Islam's Rules: The Worldwide Spread of Extreme Shari'a Law. Rowman & Littlefield Publishers. m/s. 135–160. ISBN 1461686903. 
  • Stark, Jan (2004). "Constructing an Islamic Model in Two Malaysian States: PAS Rule in Kelantan and Terengganu". Sojourn: Journal of Social Issues in Southeast Asia. Institute of Southeast Asian Studies. 19 (1): 51–75. doi:10.1355/sj19-1c. ISSN 0217-9520. 
  • Sundaram, Jomo Kwame; Ahmad Shabery Cheek (1988). "The Politics of Malaysia's Islamic Resurgence". Third World Quarterly. Taylor & Francis. 10 (2). doi:10.1080/01436598808420085. 

Pautan luar

Diambil daripada "https://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Parti_Islam_Se-Malaysia&oldid=4348139"